چکیده: وظیفه کلی این رساله بررسی سیر تحول تشیع در آذربایجان در دوران قبل از تأسیس دولت صفویه است.در این رساله به مطالعه سیر تحول تشیع در این ناحیه در ابعاد گوناگون سیاسی، فرهنگی و اجتماعی پرداخته شده است. به دلیل ماهیت این پژوهش ، منابع تحقیق ، کتابخانه ای است. شیوه به کار رفته در آن ، جستجو ، مطالعه و تحلیل داده ها است. شیوه بیان مطالب نیز مبتنی بر توصیف و تحلیل تاریخی است. در این پژوهش پس از...

بازتاب اخباری‌گری محمدامین استرآبادی در شرح‌حال‌نگاری‌ها[1] مهدی طباطبایی[2] حمیدرضا شریعت‌مداری[3] چکیده نویسندگان مسلمان در تحلیل پیشرفت‌های علمی، از شرح‌حال‌نگاری‌ بسیار بهره می‌برند؛ زیرا اطلاعات درباره زندگی افراد که در بررسی گرایش‌های فکری خاص آنان به کار می‌آید یا اوضاع جغرافیایی‌شان، بیشتر از این کتـاب‌ها فراچنگ می‌آید. هم‌چنین برای تحلیل‌های کمّی به انگیزه دست‌یابی به تصویری از شکل کلی ...

با شکل‌گیری پیوند تشیع و تصوف در سده‌های 8 و 9 هجریو نفوذ روزافزون تشیع در میان توده‌های مردم‌،شاهد تغییر نگرشتسنن خراسانی-با محوریت صوفیان نقشبندی- هستیم‌. فضای فرهنگی میان اهل سنت خراسان دراین قرون به جز موارد استثنایی‌، بر این باور بود که می‌توان میان چهار خلیفه و دوازده امام شیعیان جمع کرد و به همه آن‌ها اعتقاد داشت. عنوانی که به این گرایش و جریان می‌توان داد، «تسنن دوازده‌امامی»است.بررسی م...

کشور یمن از زمان رسول اکرم که به بازان بن ساسان، پس از اسلام آوردنش حکماستمرار حکومتی اش امضاء و صادر شد و بعدها با اعزام علی بن ابی طالب به نمایندگی ازرسول اکرم جهت اخذ خراج و مالیات با اهل بیت آشنا گردیدند، به تدریج تاکنون اکثرجمعیت بیست و سه میلیونی، تشیع را در قالب زیدیه منتسب به زیدبن علی، فرزند امامچهارم شیعیان مورد اقبال قرار دادند، به طوری که اکنون اکثر جمعیت، زیدی، پس از آنشافعی و شیعی...

ام محمد باقر (7) پنجمین امام از ائمه دوازده گانه شیعه امامی، به عنوان خلیفه رسول خدا (6) در عصر خود مسئولیت های امامت را به انجام رسانید. شرح و تفسیر قرآن کریم به همراه تبیین سنت نبوی به عنوان بخشی از اقدامات امام محمد باقر (7) سبب شد تا میراثی گرانبها از ایشان درحوزه حدیث شیعه باقی بماند. بررسی روایات بر جای مانده از ایشان به لحاظ کمّی نشان می دهد که حدود 12-10 درصد از احادیث شیعه امامی در مناب...

کشور یمن از زمان رسول اکرم که به بازان بن ساسان، پس از اسلام آوردنش حکماستمرار حکومتی اش امضاء و صادر شد و بعدها با اعزام علی بن ابی طالب به نمایندگی ازرسول اکرم جهت اخذ خراج و مالیات با اهل بیت آشنا گردیدند، به تدریج تاکنون اکثرجمعیت بیست و سه میلیونی، تشیع را در قالب زیدیه منتسب به زیدبن علی، فرزند امامچهارم شیعیان مورد اقبال قرار دادند، به طوری که اکنون اکثر جمعیت، زیدی، پس از آنشافعی و شیعی...

مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه‌های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته‌اند. علمای نام‌آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقۀ بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه‌های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همۀ فرقه‌های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه‌های شیعه نیز در امر تعیین امام، از بر...

در قرن هفتم، تشیع امامی تحت تأثیر عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همچون فعالیّت­های علمای شیعی، تصوف و جنبش اجتماعی فتوّت، آشفتگی‌های سیاسی و تسامح مذهبی مغولان، گسترش یافت. در میان عوامل گوناگون، نقش وزیران شیعی­مذهب دربار خلافت عباسی نیز در خور توجه است. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی، پس از مروری گذرا بر احوال وزرای شیعی در سده هفتم هجری، نقش ایشان در این زمینه بررسی می‌شود. بنابر یاف...

توجه به منابع تاریخی در مطالعات سیره شناسی از اهمیت بسزایی برخوردار است. منابعی که جایگاه کمتری در حوزه تولید میراث مکتوب میان شیعیان را به خود اختصاص داده است. در مقابل اهل سنت، نسبت به نگارش متون تاریخی توجه جدی تری از خود نشان داده اند. هم از این روست که به نظر می‌رسید برای فهم و تبیین تاریخ تشیع و اهل بیت توجه به این طیف از منابع سنی امری ضرور است. حال این سوال شایسته پاسخ است که برای فهم ت...

مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته اند. علمای نام آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقۀ بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همۀ فرقه های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه های شیعه نیز در امر تعیین امام، از بر...