پیشینه تاریخی پلورالیزم یا کثرت گرایی به زمان سوفسطائیان می رسد.درعصر حاضر جان هیک در حوزه مقایسه آیین مسیحیت با سایر ادیان نوعی پلورالیزم دینی را مطرح می کند. وپژوهشگران وصاحب نظران هر کدام به تفحص و تبیین این موضوع از زوایای متفاوتی پرداخته اند. حاصل کلام ایشان را البته با تفاوت هایی، در متون عرفانی نیز به نوعی می توان مشاهده کرد. از جمله پرسش های مهم در این راستا ، این است که آیین اسلام با ک...

صوفیه همانند سایر آموزه­هایشان که مبتنی بر وجود جهانی ورای جهان ظاهر است، برای دین نیز ظاهر و باطن قائل­اند. از دید آنان ظاهر دین بدون باطن آن( معرفت شهودی) تنها پوسته­ای بی­ارزش است که صاحبش را به مقصد و مقصود نمی­رساند. در کلام دینی ایشان همواره ظاهر و باطن، اصول و احکام و نظر و عمل به هم آمیخته است. آنها معنای حقیقی دین را یقین شهودی و خدمت به خلق می­دانند و مخصوصا بر این جنبه­ی دوم( خلق) بی...

کلام اشعری که در انطباق با بنیادهای شهودی تصوف، مذهب کلامی مسلط بر این نظام معرفتی است به سبب داشتن برخی از مؤلفّه ها، بستر مناسبی برای شکل گیری تساهل و تسامح فراهم آورده است. تساهل و تسامحی که آفریننده زیباترین جلوه های نوع دوستی و فراتر از آن هستی دوستیِ صوفیانه گشته و عالم را به سبب آن که همه از جانب اوست در جایگاه معشوقی نشانده است. رابطه تساهل و کلام اشعری در نظام تصوف گاه مستقیماً و بر اساس ...

حکومت در اندیشه سیاسی بازرگان برایندی از مبانی دینی و فکری اندیشه او و متاثر از تحولات حوزه اجتماعی و سیاسی دورانش بوده است. در بررسی آرا و اندیشه های بازرگان به دو نوع حکومت: دموکراسی مبتنی بر دین و دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی بر می خوریم که در عین دارا بودن اشتراکات فراوان، تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند. بازرگان در چارچوب ایدیولوژی اسلامی و متاثر از تحولات سیاسی و اجتماعی دهه های 40 و 50- ح...

انسان ها ناگزیر از زندگی اجتماعی و تعامل با یکدیگر هستند و زندگی اجتماعی نیز همواره همراه با تفاوت ها و اختلافاتی است که اگر کنترل نشوند، تکامل بشر را دچار اختلال و یا انحراف می کنند. ادیان الهی، که منطبق بر فطرت انسان می باشند، از این نیاز بشر غفلت نکرده اند و در اسلام نیز، اصل مدارا یک راهکار دینی برای تسهیل روابط اجتماعی است، که از آیات قران مجید و روایات معصومین(ع) می توان اصولی را در مورد ...

دو فقیه بزرگ ، صاحب حدائق و صاحب جواهر که هر یک به یکی از دو گروه از اخباریان و اصولیان منتسب می باشند دارای رویکردها و ملاک های متفاوتی نسبت به حیثیت صدوری روایات و اعتبار و حجیت اخبار می باشند. از جمله تفاوت های این دو فقیه اعتبار و عدم اعتبار تقسیم بندی چهارگانه احادیث می باشد که صاحب حدائق بر خلاف صاحب جواهر، آن را ناکار آمد می داند. برخی اشکالات صاحب حدائق به این تقسیم بندی به اشکالات وی ب...

از ویژگی های ضروری برای مؤفقیت در تربیت، داشتن گشودگی اخلاقی، یا به تعبیری سعه صدر و داشتن ظرفیت بالای تحمل از جانب مربی است. این مقاله درصدد مفهوم شفاهی گشودگی اخلاقی و تبیین جایگاه آن در عرصه تربیت اسلامی است. برای این منظور، علاوه بر طرح تساهل منفی و مثبت پیشینه تاریخی را از منظر اندیشمندان غربی به ویژه ویلیام هر بررسی و به شواهد قرآنی و روائی موضوع نیز اشاره می شود و برای مبانی انسان شناختی...

برقراری تعامل مبتنی بر اصل قاطعیت از الگوی رفتار ارتباطی سالم و پایدار در همه حوزه­های تعاملات بین فردی است. مولفه­های بنیادی این نوع الگوی رفتاری عبارتند از صداقت، صراحت، احترام متقابل و داشتن نگرش برد­_ برد به روابط، و نیز پرهیز از اصل سلطه­گری و سلطه­پذیری. عطف توجه به این مولفه­ها در تنظیم رفتار ارتباطی با دیگران بر مبنای تسامح که از دیدگاه اسلام به مفهوم قبول و تحمل دیدگاه­های متفاوت و دیگ...

از مباحث جدی حجیت خبر واحد، قاعده تسامح در ادله سنن و چشم‌پوشی از برخی شرایط اعتبار روایی است. طبق این قاعده خبر غیرثقه در مورد احکام غیرالزام‌آور قابل پذیرش است و مانند احکام الزامی سخت‌گیری در سند نیاز نیست. اصل تسامح به شکل غیررسمی میان محدثان اولیه‌ اهل سنت آغاز، سپس با گذر زمان بین شیعیان تبدیل به یک قاعده شد. این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی به واکاوی عوامل مؤثر در رویکرد به قاعده تسامح پ...