مطالعة نگرش های فرهنگی موجب دل مشغولی آن دسته از محققانی است که بعد فرهنگی را در مطالعات اجتماعی مهم قلمداد می کنند. در این راستا، نوشتار حاضر قصد پاسخ گویی به این پرسش را دارد که بعد نگرشیِ غالب در گزیده ای از مثل ها و تعبیر های کناییِِِِِِِِِ مکتوب ِِِِِِِفارسی چیست؟ به بیان دیگر، کدام یک از ابعاد سه گانة شناختی، رفتاری یا عاطفیِ نگرش، در مثل ها و تعبیرهای کنایی فارسی مذکور، بازتاب بیش تری دارد؟ بدین ترتیب، تم...

شهر­آشوب­های مهستی تعریضی است به شاعران ستایشگر و ممدوحان شیفته ی قدرت در جامعه­ای طبقاتی که مدیحه اعتبار خاصی داشت و ارزش حاکمان به مدیحه سرایان درباری بود. هدف این مقاله شناخت نشانه­های پنهان این رفتار کنایی در معانی ضمنی شعر زنی شاعر در قرن ششم هجری قمری است. دوره ی سلجوقی به لحاظ شعری دوره ی اوج رونق شعرهای مدحی بود، امّا مهستی برخلاف شاعرانِ ستایشگر، شعرهای اجتماعی واکنشی سرود. چرایی این موض...

زبان تاتی از جمله زبان­هایی است که از میان شیوه­های رایج در بین زبان­های جهان برای نمایش روابط دستوری، از شیوة «حالت­نمایی» و «نشاندار کردن وابسته­ها» در کنار شیوه­های دیگری همچون «مطابقه» استفاده می­کند. این زبان یکی از زبان­های ایرانی شمال ­غربی است که گونه­های مختلف آن در برخی روستاها و شهرهای استان­های اردبیل، قزوین، زنجان و گیلان به صورت جزیره­های زبانی به حیات خود ادامه می­دهند. گونة مورد...

  تبیین پدیدۀ مطابقۀ مفعولی به مثابۀ یکی از خصوصیات بنیادین ساخت‌های ارگتیو همواره یکی از پرسش‌های اساسی در رویکردهای زایشی بوده است. در چارچوب رویکرد کلاسیک مفروض در قالب برنامۀ کمینه‌گرا، حالت‌نمایی و مطابقه دو پدیدۀ هم‌ارزند که هر دو در جریان فرایند اشتقاق نحوی ساخت‌های زبانی تعیین می‌شوند با این حال در رویکردهای متأخرتر نظیر رویکرد حالت‌‌دهی وابسته، مطابقه همچون فرایندی مرتبط اما مجزا از ح...

شاعران علاوه بر استفاده ازلغات ساده ومشترکی که میان تمامی سخنوران رواج دارد، از واژه ها و عباراتی بهره می برند که مخصوص به خودشان و ناشی از قریحه ی شاعری آنهاست.گاه عبارات کنایی و استعاری جدیدی می سازند و گاه به لغات معنای جدید می دهند. در دیوان مغربی اصطلاحات عرفانی و عبارات کنایی بسیاری وجود دارد که بسیاری ازآنها درهیچ کدام از آثار ادبی گذشته یافت نمی شود.همین امر نگارنده را برآن داشت که لغت ...

در کلیدر و جای خالی سلوچ، بخش عمده‌ای از واقعیت‌های داستانی ـ شخصیت‌ها، کنش‌ها، اشیاء و صحنه‌ها ـ علاوه بر دلالت مستقیم بر واقعیت‌های عیان و عینی، مفهومی فراتر از خود را نیز در درون خود نهفته دارند که در کل به آن‌ها دلالت ضمنی گفته می‌شود. این مفاهیم عبارت‌اند از: دلالت‌های استعاری، تمثیلی، نمادین، کنایی و مجازی. تمثیل در این‌جا، به خاطر تعلق این دو رمان به ادبیات رئالیستی، به طور کلی ـ جز در د...

شهر­آشوب­های مهستی تعریضی است به شاعران ستایشگر و ممدوحان شیفته ی قدرت در جامعه­ای طبقاتی که مدیحه اعتبار خاصی داشت و ارزش حاکمان به مدیحه سرایان درباری بود. هدف این مقاله شناخت نشانه­های پنهان این رفتار کنایی در معانی ضمنی شعر زنی شاعر در قرن ششم هجری قمری است. دوره ی سلجوقی به لحاظ شعری دوره ی اوج رونق شعرهای مدحی بود، امّا مهستی برخلاف شاعرانِ ستایشگر، شعرهای اجتماعی واکنشی سرود. چرایی این موض...

مقاله‌ی پیش‌رو درصدد است تا با تکیه بر امکانات نظری مفهوم فاز تحلیلی کمینه‌گرا از ساخت‌های کنایی نشاندار در گویش هورامی بدست دهد. در این راستا پس از اشاره به ویژگی‌های رویکرد مشخصه بنیادی که پیش‌تر برای توجیه خصوصیات منحصر بفرد این دسته از ساخت‌های زبانی در هورامی ارائه شده و نیز معرفی سازوکارهای دخیل در نظریه‌ی فاز، در نهایت تحلیل جدیدتری از ساخت‌های مورد بحث در سایه نظریه فاز بدست داده خواهد ...

مقاله حاضر به بررسی ساخت مجهول در گویش تالشی می پردازد .این گویش در مناطقی از گیلان رایج می باشد و به سه گونه مرکزی ، شمالی و جنوبی تقسیم بندی می شود. روش انجام این پژوهش میدانی و کتابخانه ای است. چون در آن داده های زبانی به صورت میدانی و از طریق مصاحبه با 30 گویشور بومی روستای سه سار جمع آوری شده است . در بخش چارچوب نظری این مقاله از آثار نوشتاری دیگر نویسندگان نیز استفاده می شود. گونه مورد بر...

نیایش "یثااهووئیریو / اهونور"  (yaJ ā ahū vairiiō / ahunawar) مقدس‌ترین و شاید باستانی‌ترین نیایش زردشتیان است که احتمالاً پیش از بازنویسی اوستا در دوران ساسانی، درآمدی بر گاهان بوده است. این قطعة منظوم ویژگی‌های کنایی گاهان و سنگینی معانی آن را دارد و در وزن همانند "اهونودگاه" سروده شده است، ولی در اوستای کنونی، بند سیزدهم از یسن بیست و هفتم است. دعای اهونور از جهت درون‌مایه در بردارنده معانی ژ...