موضوع پایان نامه ی حاضر"افعال حرکتی ????-??????, ?????-??????, ?????-?????? در مفهوم مجازی و نحوه بیان آنها در زبان فارسی" می باشد. افعال حرکتی مورد بررسی و معادل های فارسی آنها، از سیستم معنایی بسیار گسترده ای برخوردارهستنند. مفهوم مجازی به عنوان وسیله ی غنای زبان به کار می رود. روس زبانان مانند گویندگان دیگر زبانها، ممکن است مجاز بودن بسیاری از معانی لغات را حس نکنند. به عنوان مثال هیچ یک ا...

زبان فارسی درحوزه ی ساخت ترکیبات نو، توانایی شگفتی دارد. بزرگان شعر و ادب فارسی چون فردوسی، نظامی و خاقانی در این عرصه گام های بلندی برداشته اند و با آفرینش واژه ها و ترکیبات بسیار، علاوه بر ایجاد برجستگی کلامی، دامنه ی واژگان زبان را گسترش بخشیده اند ولی مولانا در این میان جایگاهی ویژه دارد. او با بهره گیری از انواع شیوه ها، توانسته است محدودیت های واژگانی موجود را درهم بشکند و مکنونات خود را ...

قو یکی از پرندگانی است که در بسیاری از فرهنگ­ها جلوه و معانی نمادین خاصی دارد. در شعر معاصر فارسی، دکتر حمیدی شیرازی با نگاهی شاعرانه به نحوة مرگ قو، این موضوع جدید برای شعر فارسی را در شعر مشهور «مرگ قو» تجلی داده است. در شعر دورة مشروطه، پشتوانة فرهنگی شاعران از طریق ترجمه­ها گسترش می­یابد و علاوه بر فرهنگ سنتی ایران، شامل آثار اروپایی و به طور کلی فرهنگ اروپایی نیز می­شود. در سیر این انتقال ...

تفسیر شنقشی یکی از کهن ترین آثار منثور فارسی دری است. این کتاب با زبانی که ویژگی های فارسی دری دوره ی نخست و فارسی میانه را باهم داراست، از نظر زبانی از ارزشمندترین متون نخستین دوره ی اسلامی به شمار می رود. واژه ها، افعال و ترکیبات به کاررفته در این اثر نشان می دهد که به احتمال بسیار در اواخر سده ی چهارم یا اوایل سده ی پنجم نگارش یافته است. تفسیر شنقشی ترجمه ای صرفا تحت اللفظی نیست، بلکه گاه ر...

چکیده مرزبان­نامه یکی از آثار برجسته نثر فنّی است که به اقتضای این نوع نثر، استشهادات عربی یکی از ویژگی­های بارز آن محسوب می­شود. مهارت خاصّ وراوینی در رعایت پیوستگی لفظی و معنایی عبارات عربی مرزبان­نامه با متن فارسی آن، اثر وی را به یکی از شاهکارهای متفاوت نثر فنّی تبدیل کرده­است.       مقاله حاضر در پی آن است که سهم و نقش عبارات عربی در ساختار لفظی و معنوی مرزبان­نامه را روشن نماید و جنبه­های مخ...

بررسی مقایسه­ای شعر حافظ  و هوشنگ ابتهاج  (هـ.. ا. سایه)*   حسین محمدی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس دکتر ناصر نیکوبخت1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس   چکیده با نگاهی به شعر هوشنگ ابتهاج می­توان به آسانی اثر شعر حافظ را در آن مشاهده کرد. یافتن چگونگی این اثرپذیری مسألة اصلی این تحقیق است. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است. با مطالعة متون مورد بحث ...

هر شاعری برای آفرینش شعر خود از برخی تکنیک‌ها و شگردها سود می‌جوید. یکی از این شگردها، رویکرد به ابداع واژه و ترکیبات بدیع است که از دید فرمالیست‌ها، فراهنجاری واژگانی نامیده می‌شود. در این شیوه، شاعر برای ایجاد رستاخیز در زنجیره‌ی کلام، واژگانی را وارد زبان شعر می‌کند که تا آن زمان وجود نداشته است. واژگان ابداعی، زمانی کارکرد هنری و زیبایی شناسانه دارند که باعث سستی و رکاکت لفظ نشده ودر هم نشی...

ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان­که طریقۀ گلشنی در سرزمین­های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارسی و ترکی دست داشت. نسخۀ خطی دیوان وی که در کتابخانۀ فاتح استانبول به شمارۀ 3866 نگه­داری می­شود، مشتمل بر اشعاری در قالب قصیده ...

دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق‌العادۀ حافظ را در بیان واقعیّت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می‌یابد و آن­ها را به گونه­ا...