جهان عرب از اواخر سال 2010 تاکنون شاهد بروز تحولات سیاسی و وقوع انقلاب در شماری از کشورهای آن بوده است. بی تردید نقش مردم در بروز موج اعتراضات و تظاهرات در کشورهای جهان عرب از جمله کشورهای مصر و سوریه انکار ناپذیر است، اما در این میان نبایستی از نقش رسانه های اجتماعی و جمعی در بروز این تحولات به سادگی گذشت. پژوهش حاضر برآنست تا ماهیت و چگونگی نقش این رسانه ها را در بروز، تداوم و تسریع موج این ت...

جنبش های اخیر خاورمیانه، علاوه بر تأثیرات متنوع خود، فرصتی مناسب برای سیاست خارجی برخی کشورهای عرب فراهم نموده است تا نقش فعال تری در منطقه ایفا نمایند. تحولات اخیر خاورمیانه و موضع گیری دولت ها در قبال جنبش های اسلامی – مردمی منطقه حاکی از آن است که دولت قطر نقشی خاص را دنبال می نماید. از سوی دیگر مواضع دوگانه این کشور در قبال مسئله فلسطین و هم زمانی آن با نقش مذکور این سؤال را پدید آورده است ...

مردم سالاری در مصر؛ چالشها، موانع و محدودیتها کریم رضادوست چکیده: این مقاله در پی آن است که چالشها و موانع توسعۀ مردم سالاری (دموکراسی) در کشور مصر را از دیدگاه جامعه شناسی سیاسی بررسی کند. بنا به ماهیت موضوع از روش اسنادی، و برای دستیابی به آخرین داده های آماری مربوط به شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور مصر از منابع معتبری چون بانک جهانی و صندوق جمعیت سازمان ملل استفاده شده است. اط...

با توجه به تغییر نگاه سیاست گزاران ترکیه وروی کار آمدن اسلام گرایان ، ترکیه توجه خاصی به منطقه خاورمیانه وشمال آفریقا داشته است.با شروع تحولات جهان عرب در پایان سال 2010 و سال 2011 در کشورهای عرب، که ازتونس شروع شد و به مصر، لیبی، بحرین و سایر کشورهای عربی سرایت کرد، در ادامه روند سیاست خارجی ترکیه در منطقه، این کشور نقش فعالی را ایفا کرد. توجه همزمان به افکار عمومی جهانی، منافع ملی و ملاحظات د...

چکیده پژوهش کنونی با تمرکز بر چگونگی و چیستی گفتمان محوری جهان عرب این فرضیه را طرح می کند که وحدت عربی یا اتحاد اعراب در چهارچوب یک واحد سیاسی و سرزمینی، گفتمان محوری، و آرمانی اعراب در یک و نیم قرن اخیر بوده است. با این همه، دگرگونی های بین المللی و داخلی تحقق چنین آرمانی را با دشواری روبه رو کرده و بروز مشکلات سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی داخلی جهان عرب را در سال های دهه 1980 دچار سردرگمی و چند...

تاریخ نیم قرن اخیر تونس شاهد تجربه ای ویژه در جهان عرب، در زمینه حضور مسئله جنسیت در مناسبات و روندهای سیاسی، بوده است. از زمان استقلال این کشور در سال 1956، سیاست برابری جنسیتی یکی از پایه های مشروعیت نظام جدید را شکل داد و طی سال های بعد به تدریج به نماد تقابل دولت شبه سکولار و اپوزیسیون اسلام گرا تبدیل شد. از دل این تحولات، جنبش فمنیستی تونس پدید آمد و در قامت یکی از جریانات مهم عرصه سیاسی ت...

تهاجم عراق به ایران در سال 1359 که هشت سال به طول انجامید، در شرایط خاص سیاسی، اجتماعی، نظامی و منطقه ای صورت گرفت. با وقوع انقلاب اسلامی ایران و متلاشی شدن نظام امنیت منطقه ای، خلا‡ قدرت در منطقه آشکار شد و رژیم عراق نیز با استفاده از این فرصت به تقویت توان نظامی خود پرداخت؛ زیرا، احساس می کرد که شرایط لازم برای پذیرش رهبری جهان عرب در عراق و منطقه فراهم آمده است. البته، گرایش قدرت های منطقه ا...

جنبش‌های اخیر خاورمیانه، علاوه بر تأثیرات متنوع خود، فرصتی مناسب برای سیاست خارجی برخی کشورهای عرب فراهم نموده است تا نقش فعال‌تری در منطقه ایفا نمایند. تحولات اخیر خاورمیانه و موضع‌گیری دولت‌ها در قبال جنبش‌های اسلامی – مردمی منطقه حاکی از آن است که دولت قطر نقشی خاص را دنبال می‌نماید. از سوی دیگر مواضع دوگانه این کشور در قبال مسئله فلسطین و هم‌زمانی آن با نقش مذکور این سؤال را پدید آورده است ...

منطقه خاورمیانه یکی از بی‌ثبات‌ترین مناطق جهان است که برخلاف بسیاری از دیگر مناطق در حال توسعه جهان همچنان نزدیک به دو دهه پس از پایان جنگ سرد کشمکش‌های منطقه‏ای، به‏ویژه کشمکش اعراب و اسرائیل هنوز در آنجا به پایان نرسیده است. به همین دلیل برخلاف دیگر مناطق در حال توسعه، به‏دلیل وجود ذخایر نفتی و همچنین رشد بنیادگرایی اسلامی که تهدیدی را برای منافع غرب به‏ویژه ایالات متحده فراهم می‌آورد، همچنان...

بی تردید ، در میان موضوعات بحث انگیز در جوامع اسلامی ، مبحث دینی بودن حکومت- و نیز دیگر شئون زندگی جمعی و حیات اجتماعی-یا دنیوی ، عرفی ، علمانی و سکولار بودن آن، جایگاهی والا و فرازمند دارد. پیوند عمیق مردم در این کشورها با اسلام و اجتماعی و شریعتمدار بودن این دین از سویی و تجربه خیره کننده غرب در ارائه الگوی نوینی از زندگی که یکی از پایه های اساسی آن ، سکولاریزم است، از سویی دیگر، این مبحث را ...