خطبه غدیر به مثابه یکی از مهم‌ترین و آخرین سخنان پیامبر اکرم (ص)، پیام‌های مهمی را در خود گنجانده و مطالعه آن برای آشنایی با ماهیّت دین اسلام و ارکان اصلی آن ضروری است. با این وجود، نقل تاریخی این خطبه در سه حجم متفاوت و نیز اختلاف در برخی مضامین و عبارات آن‌ها، ضرورت تحلیل و بررسی محتوای این نصوص را مضاعف نموده است. در این پژوهش تلاش شده با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای و نوین، اولاً ه...

پژوهش حاضر، پیشنهادهایی برای نگارش «تاریخ ادبیّات تطبیقی فارسی و عربی» براساس «الگوی انواع ادبی» است. نوشتار پیش رو آن دسته از گونه­های ادبیّات فارسی و عربی را که می­توانند در نگارش تاریخ ادبیات تطبیقی مورد مطالعه باشند را نشان داده است. پژوهش حاضر به­دنبال یافتن معیارهایی برای تفکیک و طبقه­بندی انواع ادبی در ادبیّات فارسی و عربی است که قابلیّت بررسی تطبیقی در درون یک بافت تاریخی را داشته باشند. ای...

نهاد ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ایران، نهادی ریشه­دار بوده است. البته این نهاد در دوره‌های مختلف تاریخی شکل‌ها و کارکردهای مختلفی داشته است. اگرچه ازدواج موقت در میان مردم ایران هیچگاه مقبولیت عام پیدا نکرده است، اما این نهاد همچنان در جامعه ایران پابرجا مانده است. از این­رو، این مسئلۀ مطرح می­شود که چرا ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ایران به وجود آمده و تداوم پیدا کرده است. در این مقاله، با ا...

ادبیات تطبیقی از دیدگاه مکتب فرانسوی، شاخه ای از تاریخ ادبیات است که به بررسی روابط تاریخی در میان دو یا چند ادبیّات ملّی می پردازد. مکتب تطبیقی آمریکا نیز ادبیات تطبیقی را پژوهشی بین رشته ای می داند که به مقایسه ادبیات ملّت ها با یکدیگر و بررسی رابطه ادبیات با سایر رشته های علوم انسانی و هنرهای زیبا می پردازد. ادبیات تطبیقی در مفهوم علمی آن نخست در فرانسه پدید آمد؛ آن گاه به بعضی از کشورهای غربی ...

ماسون اُرسِل پدر فلسفه‌ی تطبیقی است. او با تأثر از دو جریان تاریخ‌گرایی و پوزیتیویسم سده‎ی نوزده، می‌کوشید تا فلسفه‌ها را در مقام پدیده‌هایی تاریخی، در درون سنّت پوزیتیویستی، به گفت‌وگو وادارد. موفقیت روش تطبیقی در دیگر حوزه‌های معرفت خصوصاً فیلولوژی (فقه‌اللغه)، الهام‌بخش او در اتخاذ این اندیشه بود که مطالعه‌ی تطبیقیِ الگوهای تفکر در تمدّن‌های مختلف می‌تواند دانش ما را در جهت آنچه فلسفه می‌خوانیم، و...

آینده پژوهی دانش/ هنر معماری آینده است و سناریو خروجی آرمانی آن و به تعبیری از لحاظ متدولوژیک، وحدت بخش روش های متعدد مورد استفاده در فرآیند آن بوده و تنها حوزه آینده پژوهی است که در آن تعبیر «مکتب» بکار رفته است. مع الوصف تاکنون مطالعات تطبیقی کافی درباره مکاتب سناریونگاری صورت نگرفته است و اغلب تحقیقات در سطح متدولوژی متوقف مانده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی تطبیقی دو مکتب بزرگ سناریونگاری آیند...

وضوع این مقاله مطالعه تطبیقی دموکراتیزاسیون در ایران و ترکیه: مطالعه موردی واقعه مشروطه خواهی در 1906 و 1908 است. مساله این پژوهش این ‌است که این دو رژیم اقتدارگرا، ایران و ترکیه عثمانی، به ترتیب در 1906 و 1908 شکست رژیم اقتدارگرا را تجربه کردند. از طریق ارایه شواهد تجربی استدلال شده‌است که شکست رژیم اقتدارگرا در ایران در سال 1285 ش/ 1906 م و ترکیه عثمانی در سال 1908 تجربه شده‌است. مدل نظری پژو...

بناهای مذهبی از دوران پیش‌ازتاریخ تا زمان حاضر نقش مهمی در تشکیل عناصر ساختاری شهرها، سکونتگاه­ها و حتی روستاها ایفا نموده­اند. به‌طوری‌که کاوش­های باستان­شناسی و شواهد موجودِ تاریخی نشان می­دهند؛ معابد و اماکن مذهبی در دوره­های قبل از اسلام همواره یکی از مراکز کانونی تجمع مردم برای انجام مراسم آیینی بوده­اند. استان اصفهان یکی از مناطق مهم تاریخی کشور در تمامی ادوار آنست که بناهای بسیاری در آن ه...

شهر خوی با استعداد های طبیعی، موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای نظامی، یکی از سکونتگاههای ایرانیان باستان بوده است. دوره صفوی یکی از دوره های تاریخی مهم برای شهر خوی می باشد. لیکن به دلیل ضعف منابع تاریخی ابهامات و تناقضات زیادی دررابطه با ساختار و محل شهر در این دوره وجود دارد. قدیمی ترین سند تصویری بجا مانده از شهر خوی، مینیاتوری است که توسط نصوح، نقاش شناخته شدۀ سلطان سلیمان قانونی معروف به مطراقچ...

چکیده در کشور ما علی رغم وجود تعداد زیاد بافت­های تاریخی در معرض زلزله، تحقیق جامع و روشمندی در زمینه کاهش آسیب­پذیری آنها صورت نگرفته و اسناد موجود عمدتاً به توصیف تجربه های پراکنده مقاوم سازی در مقیاس تک بناها اکتفا کرده­اند. نایبند  در 200 کیلومتری طبس، روستایی با ارزش های تاریخی است که در مجاورت گسل بزرگ نایبند قرار دارد. به دلیل وجود بافت منحصر به فرد کالبدی و شکل­گیری روابط اجتماعی، فرهنگ...