میدانداری مخالفت با عامه به‌عنوان یکی از مرجحات تعارض نصوص، در بسیاری از احکام اختلافی محسوس است؛ گروهی از فقها با روی آوردن به مرجحیت مخالفت با عامه و حمل اخبار موافق عامه بر تقیه، راهی برای حل اختلاف نصوص جسته‌اند. نجاست و طهارت خمر از جملۀ این موارد اختلافی است که با توجه به وجود روایات دال بر طهارت خمر، به‌واسطۀ حمل بر تقیه و کنار راندن آنها از صحنۀ استدلال، فتوای مشهور فقها دال بر نجاست خم...

در این مقاله ابتدا با اشاره به نظیره‌گویی و تفاوت آن با تقلید و تتبع و اقتباس و سرقت ادبی به اجمال نظیره‌سازان ادب فارسی معرفی می‌شوند. سپس به هفت‌پیکر نظامی و ارزش‌های داستانی آن اشاره‌ای می‌شود و پس از معرفی نظیره‌ها و ترجمه‌های هفت‌پیکر و معرفی داستان‌های آن‏، 21 اثر معرفی می‌شود که مستقیم یا غیرمستقیم از شیوه داستان‌پردازی نظامی تقلید کرده‌اند. در این بررسی درمی‌یابیم که نظامی علاوه بر افسا...

دشت قپچاق، نامی است که در متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی بر دشت وسیع واقع در شمالغربی آسیا، غرب قزاقستان و جنوب روسیه امروزی (استپ های اوراسیا) اطلاق شده است. تتبع در منابعنشان می دهد که نام این دشت در منابع به اشکال مختلفی آمده است. به رغم بسامد قابل توجه این اسمدر منابع، به ویژه از قرن پنجم هجری به بعد، آگاه یهای مختصر و اشار هوار موجود، تصور دقیقی دربارهحدود جغرافیایی این دشت به دست نم ...

مقاله شفاعت اثر مستشرق آمریکایی خانم والری جف هافمن است که در دائره المعارف قرآن لایدن، یکی از دائره المعارف های برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم منتشر شده است. از آنجا که نقد و ارزیابی اینگونه آثار زمینه آشنایی افکار عمومی با اسلام حقیقی را فراهم می سازد لذا پژوهش حاضر به منظور مشخص نمودن فضای فکری مستشرقان در خصوص آموزه های قرآنی برای پژوهشگران مسلمان به ارزیابی این مدخل پرداخته است...

 این مقاله به تبیین اصطلاح «شهود اخلاقی» در فلسفه می‌پردازد. پس از تبیین معنای لغوی شهود و سیر تطور معنای این واژه در انگلیسی و فارسی، چهار معنای متداول شهود در فلسفه توضیح داده می‌شود: 1. شهود افلاطونی یا عرفانی؛ 2. شهود مبادی معرفت؛ 3. شهود کانتی؛ و 4. شهود تجربی. سپس به بررسی اندیشه‌های متفکران شهودگرا در قرن بیستم پرداخته می‌شود. در این بررسی، تلاش شده با تتبع در آثار برخی از مهم‌ترین...

متون اسلامی و دانش روان‌شناسی انجام گرفته است. پرسش اساسی این است که مهم‌ترین راهبردها و راهکارهای آموزشی و پرورشیِ متناسب با تحولات و ویژگی‌های دوره کودکی کدام است؟ در این پژوهش از روش توصیفی−تحلیلی و اجتهادی استفاده شده است. از تتبع و ژرف‌اندیشی در آموزه‌های اسلامی و آموزه‌های روان‌شناختی−تربیتی، می‌توان استنباط کرد که اقتضائات مهم آموزشی و پرورشی دوره کودکی عبارتند از: 1. ارتباط صمیمی و عاطفی...

عرفی شیرازی از شاعران برجسته ی قرن دهم و از پیشگامان و مخترع طرز تازه ای است که بعداً به سبک هندی (اصفهانی) معروف شد و با صائب تبریزی به اوج خود رسید. غزلیات او سرشار از ترکیبات نو و زیبایی است که در مواردی به لحاظ ساخت نیز تازگی دارند. عرفی با به کاربردن فراوان صور خیال چون: استعاره، تشبیه و کنایه به مضمون پردازی و ایجاد معانی تازه اهتمام ورزیده، به لفظ توجه خاصی نداشته است. غزلیات عرفی افزو...

اساس رساله در این محور استوار است، که کارکردها و داده های تکنولوژی مدرن را از زمان به وجود آمدن آن تا حال، مورد بررسی قرار داده است. اما تکنولوژی در فرآیند زندگانی آدمیان و محیط زیست آنان تغییرات و تحولات چشمگیری را به وجود آورده است که در خلوت ترین زندگی انسانها نفوذ کرده است. از این رو شناخت دقیق مفهوم تکنولوژی و مفاهیم وابسته آن بررسی شده همین طور جایگاه تکنولوژی، مبانی و منابع تکنولوژی، که ...

در راستای تحقیق و تتبع در باب تأثیر فرافکنی زایشی در سطح جمله، ۱۴۴ مرد دو زبانه انتخاب شدند. از این افراد در سه سطح توانش زبانی شرایط یک زبانی و دو زبانی - آزمون بعمل آمد. آزمونهای بازشناسی و به یادآوری در ارتباط با مدخل های واژگانی به خاطر سپرده شده و تأثیر فرافکنی زایشی، آزمون هوش از همه ی آزمودنی ها بعمل آمد. با تجزیه و تحلیل اطلاعات به این نتیجه رسیدیم که فرافکنی زایشی در سه سطح توانایی زبا...

توجه برخی فقهای امامیه به مقاصد شریعت، تأثیرات فراوانی در استنباط ایشان داشته است. این علم در ابواب مختلف فقهی، ازجمله حکومت و حاکم اسلامی مؤثر بوده است. این مقاله در پاسخ به چگونگی ارتباط حکومت اسلامی با مقاصد شریعت و تتبع در آرای فقها، مخصوصاً نظرات امام خمینی(ره) پیرامون حکومت اسلامی و اهداف شریعت، تدوین شده است؛ با این فرضیه که تعامل کاملی بین این دو برقرار است و اصولاً حکومت اسلامی درصدد تأم...