با نظر به نقش عبدالغفار نجم‌الدوله در ورود علوم جدید به ایران، متوجه خواهیم شد که وی در ورود فیزیک جدید نیز تأثیرگذار بوده است. عبدالغفار در این رشته، هم دارای تألیف و هم دارای ترجمه می‌باشد. تعدادی از آثار منتسب به وی در زمینۀ فیزیک عبارتند از؛ جرثقیل (ترجمه‌ای از پوانسو)، تکافو قوا (ستاتیک)، فیزیک و شیمی و علم بخارات. از این میان تاکنون تصاویر دو نسخه به دست ما رسیده است. یکی نسخۀ اصول علم ست...

در این مقاله پس از معرفی تابع نمایی، ماتریس نمایی را بیان خواهیم کرد. در ادامه ضمن بیان ویژگی هایی از ماتریس نمایی، چند روش محاسبه آن را به اختصار شرح می دهیم. سپس کاربردهایی از ماتریس نمایی در فیزیک بیان می شود.

مقالة حاضر به طور کلی، تأملی است درباب نقش و جایگاه علم فیزیک در فیزیکالیسم. در فضای فلسفی معاصر غرب، در اغلب موارد، تعبیر «فیزیکی» جانشین تعبیر دیرآشنای «مادی» شده و بیشتر از «فیزیکالیسم» صحبت به میان می آید تا «مادی انگاری». بدین معنا که دیگر بر خواصی چون صلابت و نفوذناپذیری، امکان فرض ابعاد سه گانه، و از این دست در تعیین محتوای مفهومی تعبیر «مادی» تکیه نمی شود، بلکه چنین امری با ارجاع به علم...

آشنایی ایرانیان با مفاهیم جدید فیزیک به دورۀ حکمرانی قاجار برمی‌گردد. آنچه در این مقاله می‌آید معرفی برخی از ویژگی‌های نخستین آثار تألیف شده یا ترجمه شده در حوزۀ فیزیک جدید تا حدود سال 1300ق خواهد بود. اکثر این آثار به صورت نسخۀ خطی باقی مانده‌اند و نسخه‌های متعدد نیز از آنها در دست نیست. این آثار عمدتاً به انگیزۀ اهداء به شخص پادشاه یا دیگر مقام‌های حکومتی و یا به سفارش بعضی از بزرگان کشور نوشت...

فرآیند برخورد میان ذرات، موضوعی است که در بسیاری از زمینه‌ها مانند فیزیک، نجوم، فیزیک پلیمر، فیزیک اتمسفری مورد مطالعه قرار گرفته است. این فرآیند توسط یک سیستم ‌از معادلات دیفرانسیلی با بعد نامتناهی (در حالت گسسته) و یا یک معادله دیفرانسیلی-انتگرالی با مشتقات نسبی غیرخطی (در حالت پیوسته) مد‌ل‌سازی می‌شود. همچنین مدل گسسته را نیز می‌توان با یک معادله دیفرانسیل با مشتقات نسبی تقریب نمود. در این م...

بررسی جایگاه متمایز آتش و تأثیر ژرف آن بر زندگی روزمره و تاریخ جوامع بشری، آن چنان که مد نظر گاستون باشلار و دیگر نظریه پردازان نقد مضمونی است مستلزم این است که از گستره های مختلف دانش مدد بجوییم. تاریخ، روانشناسی، جامعه شناسی، شاخه های مختلف علم فیزیک، قوم شناسی و مردم شناسی تاریخی، هر یک بخشی از این گستره هستند. مقالة حاضر بدون بهره گیری از همة این زمینه ها به این نکته می پردازد که آتش به صور...

یکی از روشهای علمی حل مسائل فیزیک و مهندسی و تجزیه و تحلیل پدیده های طبیعی، ساخت و ارائه مدل ریاضی برای این مسائل و پدیده هاست. مدل ریاضی برای مسائل فیزیک و مهندسی در واقع، بیان واقعیتهای حاکم بر مسئله فیزیک و مهندسی در قالب روابط ریاضی، به خصوص بیان علایق و روابط میان مجهول و داده های مسئله با روابط و معادلات ریاضی است. غالباً مدل ریاضی مسائل فیزیک و مهندسی به صورت مسائل مقدار اولیه و مسائل مقد...