تجسم گرایی یکی از زیر شاخه­های اصلی هنجارگریزی معنایی است. این نوع از هنجارگریزی به بررسی شاخصه­ها و عناصر زیبایی­شناسانه در متون ادبی می­پردازد و ارتباط ناگسستنی با علم بلاغت و آرایه­های ادبی به­کار رفته در آن دارد. تجسم­گرایی عمدتاً برای بیان مفاهیم مجرد و عقلی به­کار می­رود تا با به تصویر کشیدن این دسته از مفاهیم در قالب صورت­های مجسم، حسی و ملموس زمینه­ساز پویایی و تحرک تصاویر در متون ادبی گ...

سبک شناسی، یکی از موضوعات ادبی است که در سده اخیر، ادبا و سخنوران توجه ویژه ای به آن داشته اند. سبک ادبی روش یا شیوه خاصی از بیان افکار است که نویسنده یا گوینده با استفاده از انتخاب کلمات و الفاظ و تعابیر خاصی به انتقال اندیشه های خود در مورد واقعیت ها می پردازد. امیرالمومنین (ع) با استفاده از فنون بلاغی، مفاهیم اخلاقی، عبادی و اجتماعی مورد نظر خویش را در قالب بهترین الفاظ و به صورتی هنرمندانه ...

بلاغت سنتی، زیبایی شناسی آثار ادبی را تنها در سه حوزه‌ی علم بدیع، بیان و معانی بررسی می‌کند. این دیدگاه سنتی، ارزش زیبایی شناختی هر سروده یا نوشته ادبی را تنها آراسته بودن آن به آرایه‌ها و هنرهایی می‌داند که در سه قلمرو بدیع، بیان و معانی از آن‌ها سخن می‌رود. اما بلاغت جدید، معیار زیبایی اثر ادبی را علاوه بر این سه علم، در شاخص‌ها و مؤلفه‌های دیگری جست‌وجو می‌کند که موجب تمامیت و کلیت اثر و شال...

از آنجا که عنوان این مقاله مربوط به ادبیات و عناصر تشکیل دهنده آن می باشد‘ پرداختن به سه محور اساسی ‘یعنی : تعریف ادب و ادبیات‘عناصر تشکیل دهنده آن و بالاخره تحلیل این عناصر در یک متن ادبی ‘ ضروری می نماید .با چشم پوشی از معانی لغوی واژه ((ادب )) که در کتب لغت به تفصیل به آنها پرداخته شده است و با صرف نظر از تعاریف متعددی که از طرف صاحبنظران و نقادان ادب ‘ درباره معنی اصطلاحی ادب و ادبیات ارائه...

با وجود اینکه آیرونی در ادبیّات منظوم ایران، نمونه­های فراوانی دارد؛ در حوزۀ نقد به آن توجّه کمتری شده­است. این صنعت ادبی، در دو شکل آیرونی لفظی و آیرونی نمایشی قابل بررسی است. آیرونی در شعر احمد شاملو، نه به عنوان یک تشخّص سبکی، بلکه به عنوان بخشی از موارد زیباشناختی شعر قابل توجّه است. پنهان­کاری­های راوی در برخی اشعار روایی شاملو، منشأ پیدایش آیرونی نمایشی در شعر اوست. این رویکرد، باعث ایجاد نوع...

هنر و جامعه در طول تاریخ پیوسته بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته‌اند. آثار ادبی به ویژه رمان، ریشه در اجتماع زمان خود دارند و بیان‌گر مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی جامعه خود هستند. جنبه واقع‌گرایانة رمان سبب شده تا این نوع ادبی همچون آیینه‌ای واقعیت‌های اجتماعی زمان خود را بازتاب دهد. هدف جامعه‌شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگیِ بازتاب واقعیت‌های اجتماعی در آث...

در این مقاله، پس از بیان تعریفی تکمیلی از دانش معانی، بیت معروف «میازار موری که دانه‌کش است / که جان دارد وجان شیرین خوش است » با ضبط دیگری از آن که در شاهنامه تصحیح جلال خالقی مطلق آمده است (مکش مورکی را که روزی کش است / که او نیز جان دارد و جان خوش است) مقابله و با توجه به مقتضای حال مخاطب، گوینده و نوع ادبی حماسه، دلایل بلاغی رجحان ضبط اخیر در بافت شاهنامه بیان شده است. در پایان نیز بر این ن...

نقد ادبی که شاخه ای از ادبیات بشمار می آید، دانشی است که به شرح ارزیابی و داوری پیرامون آثار ادبی می پردازد. ادب عربی از دیرباز با نوعی «نقد ادبی» آمیخته بوده است. در این میان «تاریخ ادب قدیم عرب» به جهت داشتن پیشینه ای گرانقدر، سرشار از معلومات و دانستنیهای ادبی و انتقادی است. ابن سلّام از راویان و منتقدان قدیم عرب است که با نوشتن کتاب «طبقات الشعراء» تاریخ ادبیات فارسی و نقد ادبی را در ادب عرب...

آنچه نگارنده در این سطور سعی در بیان آن دارد، شرح اعتقاد فرمالیسم روس است به ادبیّت متن ادبی و تلاش این رهیافت برای تشخیص ابزارهایی که زبان ادبی را از زبان روزمره دور و ناآشنا می‌کند؛ و درعین‌حال، بیان اینکه منتقدین نوامریکایی قائل به وحدت انداموار در شعر بودند، اینکه شعر تناقض نمایی است که منتقد بدون پی گیری نیت مؤلف یا الهام از تأثر باید در رفع ابهامها و حل معماهای اندرونی آن بکوشد، تا به درک ...

چکیده حـقوق مـعنـوی به مـزایای قـانـونی و غـیـرمادی اطلاق می شـود کـه به شخصیت پدیدآورنده یک اثـر فکـری وابسته اسـت. بسـیاری از مقـررات بین المللی و قوانیـن داخـلی کشـورها برای پـدیدآورنده آثار ادبی و هنری، حقوق معنـوی را شنـاسایی کـرده اند که برخـی از آنـها دایمی بودن و برخی دیگر محدود بودن مدت حمـایت از حقوق معنوی را پذیرفته اند. در مورد حقوق مرتبط (مجاور) برخی کنوانسیونها و پیمانهای بین الـ...