چکیده در میان بحث های اقتصادی ربا اهمیت ویژه ای دارد زیرا از یک طرف یکی از عمده ترین فرق های بین اقتصاد اسلامی، و سرمایه داری است و از طرفی دیگر وجود و عدم آن می تواند نقش تعیین کننده ای در سیاست های اقتصادی داشته باشد تا جایی که اکثریت اقتصاددانان سرمایه داری از آن به عنوان عامل تخصیص دهنده منابع و تعادل اقتصادی نام می برند. نویسنده با توجه به این که رباخواری و حرمت آن، مسئله مورد ابتلای این...

ربا در لغت به معنای زیادی و در شرع به مبادله دو هم جنس با زیادی یکی از آنها به شرط مکیل و موزون بودن و همچنین قرض دادن یک جنس به دیگری با شرط بازپرداخت اضافی اطلاق می شود.شدت تحریم ربا اکثر فقها خاصه شهید اول و شهید ثانی را بر آن داشت تا در کتب فقهی خود و ذیل بحث ربا، راه هایی را برای تخلص از ربا عنوان نمایند که از جمله آن می توان به ضمیمه کردن جنس به عوض کمتر و یا به معوضین در مواردی که معلوم ...

چکیده نگاه ابزاری به عقود شرعی از مسائل مهم در بحث ربا محسوب می‌شود که از گذشته‌های دور، تحت عنوان «حیله‌های ربا» مورد بررسی دانشمندان مذاهب مختلف قرار گرفته است. امروزه این گونه نظر و نگاه به عقود شرعی در ربا، اهمیت بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده است، زیرا از دیدگاه بنیانگذاران طرح بانکداری بدون ربا، عقود شرعی پیکره اصلی این طرح را تشکیل می‌دهد. بر اساس همین عقود است که بهره‌های بانکی از ربویت ...

پس از پیروزی انقلاب، یکی از اصلی‌‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در کشور حذف ربا از نظام بانکی با تأسی از نظریۀ بانک‌داری بدون ربای شهید صدر بود. مبنای تدوین قانون بانک‌داری بدون ربا در سال 1361 در کشور، همین نظریۀ شهید صدر بوده است. اما با گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، عملکرد نظام بانکی درخصوص پیاده‌‌سازی این نظریه، به‌‌گونه‌‌ای بوده است که ازسوی صاحب‌نظران اقتصادی با انتقادهای فراوان روبه‌رو بود...

نرخ بهره در نظام بانکداری متعارف با حد زدن بر بازدهی سرمایه‌گذاری باعث ایجاد شکاف بین سرمایه‌گذاری و پس‌انداز، کاهش انگیزه کار، محدود شدن سطح اشتغال و افزایش نابرابری درآمدی می‌شود. در نظام اقتصادی اسلام قرض‌الحسنه به‌عنوان یکی از شیوه‌ها و ابزارهای مؤثر برای کاهش نابرابری توزیع درآمد در نظر گرفته شده است؛ بنابراین قرض‌الحسنه می‌تواند با انتقال جریان پول از طبقات ثروتمند به طبقات کم‌درآمد، ایجا...

حرمت ربا در قرآن و منابع روایی از ضروریات دین اسلام به شمار می‌رود. هر گاه کسی، پولی را قرض گیرد، موظف به برگرداندن اصل آن است اما برگرداندن اصل  با زیاده ربا خواهد بود. این زیاده در فقه استثنائاتی دارد: بین پدر و فرزند، زن و شوهر، عبد و مولا و کافر مسلمان ربا نیست. طبق آیۀ قرآن ربا ظلم است پس هرگز استثناپذیر و قابل تخصیص نیست. زیرا بیان شرع قبح ذاتی آن را می‌رساند. با دقت در متون روایات مربوطه...

یکی از مباحث مهم اقتصاد اسلامی که در معاملات کاربرد فراوانی دارد"جعاله " نام دارد. مطابق ماده 561 قانون مدنی ایران " جعاله عبارتست از التزام شخصی با اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از اینکه طرف معین باشد غیرمعین. " با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و مطابق اصل چهارم قانون اساسی در خصوص ضرورت تطبیق تمام قوانین و مقررات جاری کشور با موازین شرعی قانون عملیات بانکداری بدون ربا" بهره" در سال 1362 به...

از دیدگاه اسلام، ربا حرام است و حرمت آن از نظر فقهای شیعه و سنی تردیدناپذیر. اما اینکه هر نوع زیادی چه در ربای قرضی و چه در ربای معاملی حرمت داشته باشد، اختلاف نظر است . برخی از علمای اهل سنت معتقدند ربای قرضی حرام، تنها ربای جاهلی است که در آن تنها در برابر تمدید مهلت اضافه خواسته می شد (ربای اضعافا مضاعفه) بر این مبنا، بهره بانکی حرام نیست . در مقابل، علمای شیعه و بسیاری فقها اهل سنت تقاضای ه...

مقاله حاضر یکی از اساسی ترین متغیرهای اقتصادی یعنی نرخ بهره را مورد سؤال قرار داده است و به دلایل علمی اثبات کرده است که حرمت ربا در اسلام و سایر ادیان الهی از دیدگاه اصول محض اقتصادی نیز قابل اثبات است و رعایت این دستور الهی اثرات اقتصادی بسیار مفیدی برای کشورها خواهد داشت ضمن این که ادامه روش بهره ای در اقتصاد، بن بست ها و مشکلات حادی را خواهد آفرید. مقاله در 4 بخش می باشد. در بخش اول، بهره ا...