این مقاله به معرفی ملک شاه حسین سیستانی و آثار او پرداخته است. ملک شاه حسین سیستانی یکی از شاهزادگان صفاری سیستان است که به گفته­ی خود او نسبش به عمرو لیث صفاری می رسد. او در نیمه دوم سده دهم و نیمه اول قرن یازدهم می زیسته است. کتاب تذکره خیر البیان و کتاب احیاء الملوک دو اثر ارزنده به جا مانده از این شاهزاده سیستانی است. تذکره خیرالبیان تذکره ای است عمومی در شرح احوال ادیبان و شاعران از قدیم ...

انسان گرایی از جمله موضوعات بحث برانگیز در ادبیات معاصر عرب است و در زمینه های مختلف مطرح گردیده اما تاکنون اتفاق نظری در تعریف آن بدست نیامده است. از نظر لغوی، انسان گرایی به معنای فرهنگ، نظام ارزشی و آموزش است؛ شاید کامل ترین و مناسب ترین معنی که برای این کلمه میتوان ذکر کرد، «اصالت انسان یا نظام انسان مداری و انسان محوری» است. در این مطالعه سعی شده به ابعاد و تقسیم بندی های مختلف انسان گرایی...

دیدگاه های مختلفی همواره دربارة مرگ، در جامعة انسانی ارائه شده است. برخی از آن متنفر بوده و برخی نیز به گونه ای آن را پذیرفته اند. اما آنچه قابل توجه است ارتباط این دیدگاه ها با مقولة زندگی است. انسان اغلب از مرگ می گریزد و گاهی نیز به آن متمایل می شود. یکی از انگیزه های اصلی پذیرش مرگ، تداوم بخشیدن به زندگی است. اتخاذ چنین اصلی که ارتباطی عمیق با مسائل اجتماعی دارد در شعر معاصر عربی و فارسی، ...

مانایی شعر با چند لایه بودن و خوانش برداری آن ارتباط تنگاتنگی دارد. این امر در نیمة اول قرن بیستم همراه با تأثر از شعر و نقد غربی، شعر معاصر عربی را وارد مرحلة جدیدی کرد و آن را عرصة تاخت و تاز اسطوره های ملی و جهانی نمود. بدر شاکر السیاب از نخستین شاعران نوپرداز عرب بود که در شعر خود از رمز و اسطوره بهر ة فراوان برد. قصیدة سفر أیوب از جمله قصاید اوست که شاعر با خلق مجموعه ای از نشانه ها پیام م...

روایت، چه در شکل داستان منثور و چه به شکل منظوم آن در جهان بی­ شمار است و نوع نگاه راوی (شاعر یا نویسنده) برای بیان روایت، سبب گوناگونی در شکل روایت ­های ادبی شده است. بیان روایی افسانه­ ها و اسطوره­ ها در شعر به منظور تأثیر بیشتر در مخاطب و نیز فراهم آوردن بستری مناسب برای بیان آنچه که به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه، بازتاب و بازگویی بی­ پرده و صریح آن توسط هنرمند امکان­ پذیر نیست...

غربت گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده ای است که سـابقه ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغه های زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته اند که در هر دو صورت زمینه ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...

بدرالدین چاچی شاعری مداح و قصیده پرداز اما تصویرگر و مضمون ساز و از پیروان خاقانی در قرن هشتم هجری قمری است. دیوانش بر قصاید، قطعات، غزلیات و رباعیات مشتمل است. در این دیوان ذخیره ی عظیمی از ارزش های فرهنگی و اجتماعی در قالب کنایات، آداب و رسوم، باورها و دیگر عناصر سازنده ی فرهنگ عامه به صورت اشارات پراکنده در ضمن بسیاری از ابیات نهفته است. مهم ترین قالب شعری بدر قصیده است که آن را به خدمت ا...

موتیف از مهم ترین باورهای مسلط در هر اثر ادبی است، که بخشی از درون مایه اثر را تشکیل می دهد، و تکرار شدن و برانگیزنده بودن از ویژگی­های بارز آن است. موتیف، دانشی تازه و نوظهور نیست؛ بلکه، عمری به قدمت ادب و هنر دارد؛ شاعران عصر جاهلی از موتیف­های خاصی، مثل ایستادن بر اطلال و دمن، خطاب قرار دادن دو همراه و رفیق، وتفاؤل جستن و... استفاده نموده اند. در میان شعرای معاصر در ادبیات عربی، بدر شاکر سیا...