اهمیت شاهنامه به عنوان گنجینه ای ملی و گران بها حاوی درونمایه های فکری و حکمی و فلسفی و نماد آمال و آرزوهای یک ملت و چکیده ای سرشار از داشته های فرهنگی سرزمین ایرانشهر، بر کسی پوشیده نیست. اما نگرش واقع گرایانه و متفاوت فردوسی در خلق و پردازش بعضی از شخصیت های شاهنامه، با توجه به برهه ی زمانی شکل گیری آن و عدم وجود تئاتر و شخصیت پردازی در ایران آن دوره و رویارویی با تیپ حتی پس از شکل گیری نمایش...

شاهنامه فردوسی از ارزنده¬ترین آثار ادبی ایران و جهان است که از دیدگاه¬های گوناگون قابل نقد و بررسی است. این اثر ارزشمند را می¬توان به وسیله روش¬ بین¬رشته¬ای2 که گامی است نوین در راه همسوسازی پژوهش های فردوسی¬شناسی با سایر رشته¬ها و با هدف افزایش تألیفات در این حوزه، مورد تبیین قرار داد. یکی از زمینه¬هایی که به تازگی در این میدانگاه مورد توجه قرار گرفته، رویکرد روانشناختی است. در این مقاله، سعی ...

آنچه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حماسه های رستم و خاندان اوست. یافته های تحقیق نشان می دهد که داستان رستم، اصلی سکایی دارد و این فرض با نبود نام رستم و زال در اوستا و طرح بسیار کمرنگ حضور این پهلوانان در ادبیات پهلوی، هر چه بیشتر تقویت می شود. این قوم با رسیدن به شرق ایران و تغییر نام «زرنگ» به «سیستان»، با خود، آمیخته ای از فرهنگ «دولت شهرهای» آسیای مرکزی را به ارمغان آورده اند، ف...

رستم یکی از پرآوازه‌ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می‌رسد. با این اوصاف، روشن می‌شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این‌ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرد...

مقوله فرهنگ از مهم ترین مسائل مؤثر بر توسعه در جوامع انسانی است. اصطلاح توسعه فرهنگی در سال های اخیر رایج شده و می تواند به تضادی که میان سنت و مدرنیته، میان مکان ها و سکونت گاه ها وجود دارد، پایان بخشد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل فرایند توسعه مناطق روستایی در بُعد فرهنگی است. بخش مرکزی شهرستان رستم به لحاظ توانمندی های فراوان به خصوص در زمینه کشاورزی و موقعیت استراتژیکی و استعدادهای بالقوه م...

در این مقاله داستان رستم و اسفندیار که از داستان­های محوری شاهنامه است، بر اساس نظریة کلود برمون بررسی می‌شود. این دیدگاه با توجه به اینکه شکست و عدم توفیق قهرمان را نیز در نظر می­گیرد، با داستان مورد بحث مطابقت بیشتری دارد. این داستان بر اساس نظر برمون سه کارکردِ امکان یا استعداد، فرایند و پیامد را در خود دارد و همچنین در آن، سه توالی زنجیره‌ای، انضمامی و پیوندی را می­توان بررسی و تحلیل کرد. اس...

مقولة فرهنگ از مهم‌ترین مسائل مؤثر بر توسعه در جوامع انسانی است. اصطلاح توسعة فرهنگی در سال‌های اخیر رایج شده و می‌تواند به تضادی که میان سنت و مدرنیته، میان مکان‌ها و سکونت‌گاه‌ها وجود دارد، پایان بخشد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل فرایند توسعة مناطق روستایی در بُعد فرهنگی است. بخش مرکزی شهرستان رستم به لحاظ توانمندی‌های فراوان به‌خصوص در زمینة کشاورزی و موقعیت استراتژیکی و استعدادهای بالقوه م...

ز دیدگاه روان‌شناسی تحلیلی، بر‌اساس نظریات کارل گوستاو یونگ، کهن‌الگوها عناصر مشترک در ضمیر ناخودآگاه انسان‌‌ها هستند و اسطوره‌‌ها از تجلّی‌‌گاه‌‌های کهن‌الگوها به‌شمار می‌‌روند. پری، از جمله کهن‌الگوها یا میراث روانی مشترک بشر است که در بخش غنایی داستان‌‌های حماسی وجود دارد. هدف این جستار، شناسایی و بازشناخت پری و ویژگی‌‌های آن در روایات رستم و سهراب، برزونامه، بانوگشسپ‌نامه، فرامرزنامه، شهریار...

این جستار، به اختصار، جادوپزشکی را در شاهنامه بررسی می‌نماید، در مقدمه پیرامون جادو پزشکی و جادو درمانی شرحی می‌آید، سپس درمانگری‌های شگفت و جادویی در شاهنامه بررسی می‌شود، بیشترین درمانگری‌های شگفت انگیز در شاهنامه، مربوط به سیمرغ است، در قسمت اول مقاله، زادن رستم، گیاهان جادویی و نوشدارو، نقش موبدان در جادو کاری، درمانگری جادویی سیمرغ و مداوای رستم و رخش در نبرد رستم با اسفندیار مورد بحث قرار...

می­ توان گفت که سهراب و رستم ماثیو آرنولد، در کلیّات متأثر از شاهنامه و در نحوۀ بیان، توصیفات، تشبیهات، سنن ادبی و حماسی، کاملاً تحت تأثیر ایلیاد است. آرنولد بسیاری از قسمت­های اساسی داستان را از قبیل گم شدن رخش، عاشق­شدن تهمینه، اسارت هجیر، درگیری رستم با کاوس، خواستن نوشدارو و... را حذف و بعضی از موارد را مانند نحوۀ ­کشته­ شدن سهراب، آگاهی رستم از جنسیت فرزند و... تغییر داده ­است و اگرچه در اکث...