جریان سیال ذهن شیوه‌ای نسبتا نوین در بازنمایی گفتار داستانی است که بیشتر در رمان‌هایی با تم روانشناختی کاربرد دارد. ویژگی این روش، ارائه‌ی جریانی از اندیشه و تصاویر ذهنی است که اغلب فاقد یک‌پارچگی و ساختار نسبتا مشخصی است و به خاطر آن‌که احساسات و اندیشه‌ی شخصیت همان‌گونه که در ذهن جریان دارد، بیان می‌شود، نقش نویسنده به حداقل می‌رسد. نویسندگانی مانند جیمز جویس، ویلیام فاکنر(ادبیات غرب) حلیم بر...

نظریه های روان شناختی دربارة اخلاق عمدتاً حول این سؤالات شکل گرفته اند: چگونه، در چه سنّی و با چه سازوکاری قوای اخلاقی کودک شکل می گیرند و توانایی های اخلاقی او تثبیت می شوند. بخش اول این نوشته به مرور مختصر آراء پاره ای از مکاتب مهم روان شناسی دربارة اخلاق می پردازد. از آنجا که هدف اصلی بحث، پیوند اخلاق و ادبیات داستانی است، خواهیم کوشید تا از دل نظریه های مطرح شده سؤالاتی را برای سنجش و ارزیابی...

شخصیت به هم راه پیرنگ محوری ترین و مهم ترین عناصر داستانی بشمار می آید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل می دهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیت ها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش می شوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز می توان اثری داستانی...

مقاله ی حاضر، بررسی دو اثر اسطوره ای و مذهبی است که به دو فرهنگ مختلف تعلق دارند؛ ولی از نظر بن مایه ی داستانی شبیه هم هستند. یعنی مقایسه ی داستان فریکسوس از اساطیر یونان باستان و داستان اسماعیل ذبیح الله از قران کریم که این داستان در تورات نیز با اندک تفاوتی آمده است. بافت دو داستان از نظر سیر کلی و اتفاقات و اعمال قهرمانان، نزدیک به هم است. شخصیت های داستانی دو به دو با هم مشابهت دارند. حتی ر...

ادبیّات داستانی الجزایر از رویکردی تاریخی به دو دوره تقسیم می‎شود: پیش از استقلال این کشور و پس از آن. نویسندگان و مترجمانی چند، پیش از استقلال الجزایر با ترجمه، تقلید و سپس تصنیفِ گونه های نوپدید روایی که نتیجه ارتباط مستقیم الجزایر با اروپا بود، زمینه نگارش داستان نویسی جدید را در این کشور فراهم آوردند. از این میان، احمدرضا حوحو، از نخستین نویسندگانی بود که به گونه های روایی جدید توجّه کرد و روا...

پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که شش رمان معاصر فارسی در بازۀ زمانی پیش و پس از انقلاب اسلامی چه تصویری از الگوی روابط بین نسلی را در خانواۀ ایرانی ترسیم کرده است و در این زمان چه تغییری در روایت رمان­ها از مناسبات نسلی درون خانواده ایجاد شده است. بنابراین، ادبیات داستانی را به‌مثابة میانجی فهم­مان از تحولات جامعه در این زمینه در نظر گرفته‌ایم­ و از آنجا که با هدف مطالعۀ ژرف و عمیق روایت­ها به‌دن...

مقاله ی حاضر، بررسی دو اثر اسطوره ای و مذهبی است که به دو فرهنگ مختلف تعلق دارند؛ ولی از نظر بن مایه ی داستانی شبیه هم هستند. یعنی مقایسه ی داستان فریکسوس از اساطیر یونان باستان و داستان اسماعیل ذبیح الله از قران کریم که این داستان در تورات نیز با اندک تفاوتی آمده است. بافت دو داستان از نظر سیر کلی و اتفاقات و اعمال قهرمانان، نزدیک به هم است. شخصیت های داستانی دو به دو با هم مشابهت دارند. حتی ر...

چکیده هر داستانی در بر دارنده‏ی عناصری است که به شکل قاعده درآمده‏اند.هدف اصلی ما در این مقاله بررسی و تحلیل عناصر داستانی رمان «آتش زیر خاکستر» نوشته‏ی «مسعود دیه‏جی» نویسنده‏ی ترکمن است. رمان «آتش زیر خاکستر» روایتی است تاریخ‏گونه که موضوع اصلی آن حول حضور نیروهای روسیه در ایران شکل می‏گیرد و ماجرا در فضایی واقعی، در دل طبیعت ترکمن صحرا، به وقوع می‏پیوندد. این رمان معروف‏ترین اثر نویسنده‏ی مع...