صفی بن ولی قزوینی، نویسندة ایرانی دربار اورنگ‌زیب گورکانی است که به درخواست دختر وی، زیب‌النساء بیگم، اثری به زبان فارسی به نام انیس الحُجّاج، در شرح حج‌گزاری خود در سال 1087ق،  نوشته است. انیس الحجّاج احتمالاً تنها متن موجود از سده‌های میانی و احتمالاً قدیمی‌ترین متن فارسی در شرح سفر حج از هند، از مسیر دریایی، در سده‌های میانی است و از این‌رو، ارزش تاریخی ویژه‌ای در تاریخ حج‌گزاری مسلمانان هن...

قرن هشتم هجری شاهد ظهور سلسله هایی از خاندان مستقل در نواحی مختلف ایران بود. یکی از این سلسله ها آل مظفر بود که در اثر ضعف ایلخانان و آشفتگی اوضاع ایران شکل گرفت . آل مظفر که در آغاز، خدمتگزاران اتابکان یزد و سپس فرمانبرداران ایلخانان مغول بودند قدرت و حکومت را تنها به زور شمشیر و شجاعت و تهّور به دست آوردند. در میان تمام سلسله های حکومتی محلّی قرن هشتم هجری، دولت آل مظفر به خاطر وسعت قلمروی آنه...

چکیده پایان نامه : ایرانیان و مردم شبه قاره هند از دوران باستان با یکدیگر ارتباط داشته و دارای ریشه های نژادی و تاریخی مشترکی هستند. در اوایل سده دهم هجری همزمان با قدرت گیری صفویه در ایران، جانشینان تیمور با کمک شاهان صفوی در شبه قاره هند به قدرت رسیدند. این دو سلسله در بیشتر دوران حکومتشان روابط دوستانه و نزدیکی داشتند و در تحولات یکدیگر تأثیرگذار بودند. مراودات صفویه - گورکانی ابعاد متنوعی...

دوره ی تیموری را از جنبه های توسعه ی علم و فرهنگ و هنر می توان دوره ای درخشان دانست به ویژه در عرصه ی علم و فرهنگ و هنرهای وابسته به آن آثار و مراکز علمی فراوانی خلق شد و نوآوری هایی صورت گرفت که موجب اعتلای علم و فرهنگ شد. تیمور فردی سنگدل و سفاک بود اما به سبب کشورگشایی های خود به سرزمین های دیگر، دستور می داد اهل حرفه و هنرها را از بین اسرا جنگی جدا سازند و آنها را به مراکز مهم حکومتی خود به...

شاعری و خوشنویسی از جملۀ ارجمندترین و ممتازترین فنون و هنرهای رایج در میان ایرانیان هستند. هنرمندان خوشنویس با به‌کارگیری مفاهیم ارزشمند نظم فارسی در قالب نوشتاری زیبا، آثار هنری منحصر به فردی را خلق نموده‌اند که به دلیل برخورداری از هماهنگی میان محتوا، حروف‌نگاری و تزیین در شمار فاخرترین نمونه‌های هنر ایرانی قرار دارند. توفیق گسترده‌ی هنرمندان ایرانی در خلق این آثار، نه تنها در ایران دورۀ صفوی...

رامایانا، کهن‌ترین حماسة هندی است که توسط والمیکی، به زبان سانسکریت، بین قرون 5 تا 3 ق.م. سروده شده و بعدها به صورت منظوم و منثور، به زبان فارسی، برگردانده شده است. گرچه در نگاه نخست، این داستان حماسی می نماید؛ ولی سرشار از آموزه‌های اخلاقی و مضامین عرفانی است. مفاهیم عرفان نظری شامل: وحدت وجود، تجلّی و انسان کامل در نسخه‌های چهارگانة رامایانا، به وفور یافت می‌شود که نیاز به بررسی و واکاوی دارد....

از آغاز قرن دهم هجری با توجه به تغییر مراکز ادبی و تأثیر حاکمیت سیاسی بر ادبیات فارسی، در کنار معما‌‌سازی و ماده‌‌تاریخ‌‌، جواب‌‌گویی و تقلید از منظومه‌‌های فاخر فارسی چون «مخزن‌‌الأسرار»، «حدیقه‌‌الحقیقه»، «بوستان» و «مثنوی معنوی» در کارنامة شاعران ایرانی-هندی فراوان به‌‌چشم‌‌می‌‌خورد. مثنوی «گُل‌‌افشان» اثر «کاهی کابلی» از شاعران سرآمد دَربار همایون و اکبرشاه گورکانی در قرن دهم، یکی از ارزشمندت...

تأثیر منصب‌داران ایرانی مهاجر به هند در تحول نظام دیوانی و سیاسی دولت گورکانیان[1] احمدرضا بهنیافر* چکیده ایرانیان مسلمان با پی‌ریزی تمدن ایرانی ـ اسلامی و انتقال آن به سایر جوامع، از جمله شبه‌قارۀ هند، در پیشرفت‌های فرهنگی و تمدنی نقشی مؤثری ایفا کردند. نخبگان ایرانی ـ که با توجه به وجود عوامل دافعه در ایران و عوامل جاذبه در هندوستان به دربار گورکانیان مهاجرت کردند ـ به دلیل شایستگی‌های فراوا...

بررسی تأثیر شهید ثالث در گسترش فرهنگ شیعی در هندوستان سلیمان حیدری* محمدعلی رنجبر** چکیده قاضی سید نور الله مرعشی شوشتری (شهید ثالث) از علمای شهیر سده دهم و یازدهم هجری در شوشتر زاده شد (956 ق) و پس از بهره‌گیری از عالمان آن روزگار و پدرش سید شریف‌الدین، برای کامل کردن تحصیلاتش به مشهد رفت و بر اثر آشوب‌های عصر شاه اسماعیل دوم، به هند کوچید. او بر اثر تسلطش بر علوم مذهبی و مکاتب فقه اهل تسنن، ب...

محمد شهیر (1948-2015 م.)، معمار منظر هندی، مرمت و بازسازی باغ‌های تاریخی مختلف در هند و افغانستان را بر عهده داشته است. این مقاله به رویکردها و روش‌های‌ وی در سه پروژۀ بازسازی منظر می‌پردازد : باغ مقبرۀ همایون و محور مرکزی ساندر نرسری* در دهلی، و باغ بابر در کابل. شهیر درک عمیقی از باغ ایرانی داشت و اندیشۀ نهفته در باغسازی گورکانی را به‌خوبی می‌شناخت. حفظ اصالت باغ‌های تاریخی نتیجۀ ا...