شکلِ مفرطِ بدبینی و یأس در ساحتِ عقلی و عاطفیِ روشنفکران که آن را «یأس فلسفی» می خوانند، پدیده  ای رایج در اندیشه و آثارِ شاعران و روشنفکرانِ ایران در سده ی بیستم است که در گذار از نظامِ سنّتی به جامعه ی متجدّد و قانون مدار کوشیدند و در راهِ آرمان های خود شکست های سختی را نیز تجربه کردند. از آن میان میرزاده ی عشقی یکی از شاعرانِ تندخو و کنشگرانِ بالفعلِ سیاسی است که عمرِ کوتاهِ خود را در مبارزه با استبداد سنّت...

مسأله فلسطین ازجنگ جهانی اول تاکنون دوره های مختلفی را گذرانده و با پیچیدگی های فراوانی روبرو بوده است . ودر این عرصه رویکردهای سیاسی و ایدئولو‍ژیک بسیاری پدیدآمده اند که هریک به فراخور توان خود در شکل دهی منازعه ی فلسطین نقش داشته اند و گاه نیزدخالتهای نیروهای منطقه ای و بین المللی به ازهم پاشیدن تلاشها، ناکام ماندن دستاوردها و به بن بست رسیدن مذاکرات انجامیده که تنها به سود اشغالگران صهیونیست...

چکیده معروف بن عبدالغنی محمود رصافی از شاعران کلاسیک وانقلابی دوران معاصراست.او در سال 1875م. در محله ی رصافه ی بغداد به دنیا آمد.علوم زبان شناختی وادبیات و علوم دینی را در نزد استادانی همچون محمود آلوسی فرا گرفت.رصافی به شهرهای زیادی مسافرت کرد و بر تجارب خود افزود و آثار بسیاری در زمینه های نقد و ادبیات و تاریخ به جای نهاد. در زمان حیات شاعر حوادث بسیاری به وقوع پیوست از جمله: اعلام قانون ا...

شعر فرّخی یزدی، شاعر آزاده مشروطه و ابراهیم طوقان، شاعر مبارز فلسطینی از گونه­های شعر پایداری به شمار می­رود که از لحاظ مضمون، به هم نزدیک، اما از نظر ساختار شعری، تا حدودی با هم متفاوت است و هر کدام از آن دو، به منظور بیان اندیشه­های سیاسی، اجتماعی خود، ابتکارهای شعری ویژه­ای به وجود آورده­اند. فرّخی برای بیان اندیشه­های ضدّ استعماری و استبدادستیزانه خویش، «غزل سیاسی» را پدید آورد؛ اما طوقان به م...

در عصر مشروطه، شعر فارسی، درکنار حفظ درون‌مایه‌های قدیمی خود، با مضامینی جدید آشنا شد که در دوره‌های قبل آن‌ها را تجربه نکرده بود. به همین دلیل، این دوره را عصر تغییر و تحول‌های بنیادین در درون‌مایه‌ها و مضامین قدیمی شعر فارسی می‌نامند. آشنایی با ادبیات غرب، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، انقلاب فرانسه، جریان موسوم به روشن‌فکری، استبداد داخلی و استعمار خارجی از مسائلی است که در این زمینه نقش بسز...

تبیین اندیشه سیاسی از منظر تاریخی یکی از موضوعاتی است که تاکنون کم?تر به آن پرداخته شده است. اغلب پژوهشگران اندیشه سیاسی دوره صفویه را با روش?های تئوریک علوم سیاسی و یا بر اساس منابع فقهی بررسی کرده اند. در این پژوهش ما سعی داریم مولفه?های اندیشه ی سیاسی را بر اساس کتب تاریخی با روش تاریخی بررسی کنیم. در این روش تلاش می?شود تا مولفه های اندیشه سیاسی هم?چون مشروعیت، قدرت، سلطنت و مذهب در متون تا...

یکی از ابعادی که می توان فاجعه منا را بررسی کرد، تحلیل و بررسی این فاجعه از منظر ساختار قدرت و نظام سیاسی حاکم بر عربستان سعودی است. در این رویکرد، ساختار قدرت و نظام سیاسی عربستان، ویژگی‏هایی دارد که می‏تواند بخشی از چیستی و چرایی فاجعه منا را تفسیر کند. مدل نظام سیاسی عربستان که بر نوعی نظام پادشاهی وراثتی رانتیر (تحصیل‏دار) مبتنی است، پیامدهایی از قبیل بی اهمیتی به اصل فاجعه، عدم پاسخگویی، ا...

جنبش کساحین و اهل الکلاء[1] بررسی جنبش اجتماعی بردگان، زنگیان وموالی بصره در عهدخلافت عبدالمک بن‌مروان روح اللّه بهرامی* چکیده تاریخ اقلیت‌های قومی و اجتماعیِ تابع خلافت اسلامی، از مباحثی است که تاریخ‌نگاران مسلمان بدان کم‌تر پرداخته‌اند. این بخش از زندگی و خواسته‌های اجتماعی با توجه به رویکرد عربان به تاریخ‌نگاری اخباری، سیاسی و قبیله‌ای در تاریخ اسلام به‌ویژه در عهد امویان، در منابع تاریخ‌نگار...

هنر و جامعه در طول تاریخ پیوسته بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته اند. آثار ادبی به ویژه رمان، ریشه در اجتماع زمان خود دارند و بیان گر مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی جامعه خود هستند. جنبه واقع گرایانة رمان سبب شده تا این نوع ادبی همچون آیینه ای واقعیت های اجتماعی زمان خود را بازتاب دهد. هدف جامعه شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگیِ بازتاب واقعیت های اجتماعی در آث...

عدالت علوی و شیوه­ی حکومت امام علی(ع) که بر پایه مساوات و رعایت عدالت در تمامی جنبه های حکومت بر مردم بنیان نهاده شده را می توان همان گمشده ی نسل بشری در بحث حکومت بر مردم دانست. هر چند بررسی این موضوع در چارچوب علوم سیاسی و اجتماعی قرار می گیرد، ولی بازتاب این امر در ادبیات، برعهده ی اندیشمندان حوزه ی ادبیات خواهد بود. بنابراین در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی دیوان برخی از شاعران معاصر عرب ...