نذر و اهدا در میان جوامع گوناگون و البته در تاریخ اجتماعی ـ فرهنگی ایران قدمتی دراز دارد. این رفتار و عمل دینی در بارگاه امام رضا7 از سده­های گذشته تا حال، تشکیلات خاصی را می‌طلبیده است. بی‌تردید شناسایی و خوانش اسناد نذوراتِ آن آستان مقدس، بخش مهمی از رفتار جامعه را از صدر تا ذیل به تصویر می­کشد و نحوه سامان‌دهی و مصارف نذورات را آشکار می­کند. از آن‌جا که مقاله یا کتابی درباره ارزش­های تاریخی «...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...

امروزه مفهوم حس‌مکان به عنوان ابزاری برای سنجش و تبیین کیفیت فضا به کار می‌رود؛ با این حال این ابزار در فضاهایی با زمینۀ حافظۀ جمعی، نمی­تواند معتبر باشد. لذا تدوین چارچوبی که به ابعاد معنوی فضا توجه کند، ضروری است و توجه به تدوین راهبرد سنجش حس معنوی مکان ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این تحقیق بیان مولفه­ هایی است که بتواند نواقص نظری حس‌مکان در فضاهای مذهبی آرامگاهی را برطرف کند. مهم‌ترین فضا...

با توجه به رشد سریع جمعیت و وابستگی روز افزون انسان به منابع انرژی، ادامه روند کنونی افزایش مصرف این منابع، در آینده ای نه چندان دور ما را با بحران شدید روبرو خواهد ساخت. مشکلات موجود در سر راه افزایش ظرفیت تولید انرژی، افزایش روز افزون تقاضا برای سوخت موجب می گردد که کشورهای مختلف دنیا در پی راهکارهایی مناسب برای بهینه سازی مصرف انرژی و مدیریت سمت تقاضا باشند. انتخاب ماشین آلات مناسب با راندم...

شاید آن مقدار که فرهنگ در توجیه چشاندن طعم حیات انسان ها موثّر است، علم محض یا فلسفه محض موثّر نباشد، «در این زمان فرهنگ، یکی از لوازم زندگی همه انسان ها به شمار می رود». هرچه که عظمت یک مفهوم بالاتر است، دریافت تعریف متعیّن و مشخّص برای آن مفهوم، دشوارتر است. هنر نیز بیان گر احساسات درونی و عمیق فرد است. امّا سوالی که مطرح می شود، این است که آن فرهنگ و هنر جامعه، به چه علّت از ساختمایه های انسان معا...

با شکل گیری یک نظام سیاسی برخی قواعد و لوازم برای قوام و دوام آن لازم می باشد. یکی از این ملزومات ، آیین های درباری و مهم ترین آن ها «آیین بار دهی شاهانه» است. به طوری که نظام بار گستردگی به درازای عمر تاریخ سیاسی حکومت ها دارد که گستره ای غیر منقطع اما کج دار و مریز بر احوال آن جاری بوده است. در اهمیت آن همین نکته بس که در زبان فارسی کاخ شاهی را «بارگاه » و «دربار» می نامند. پس هرجا پادشاهی بو...

محمدعلی خراسانی مشهور و متخلص به موذن، از عارفان قرن 11 هجری و یکی از اقطاب ذهبیه است که دیوان شعری قریب به 3700 بیت از خود بر جای نهاده است. این پیر خراسانی در سبزوار زاده شد و همچون پدرش به سمت موذنی بارگاه شاه خراسان، علی بن موسی الرضا (علیه السلام) رسید. وی در روزگاران جوانی به فرقه ی ذهبیه پیوست و از مریدان شیخ حاتم زراوندی، قطب وقت این فرقه، گشت و پس از وی به منصب قطبیّت این فرقه...

چکیده حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان یکی از مهمترین مکان های مقدس اسلامی، همواره مورد توجه شیعیان بوده است و روز به روز بر تعداد زائران آن حضرت افزوده می شود. اهمیت و تقدس این مکان باعث شده تا انواع هنرها به خدمت آن درآیند و به بهترین وجه جلوه گر شوند. برقراری روشنایی در بارگاه منور امام(ع) علاوه بر رفع نیاز، از اعتقادات شیعیان سرچشمه گرفته و آداب برقراری آن امری پرفیض محسوب می شده است، همین ا...

مهمانسرای رضوی یکی از نخستین مؤسسات آستان قدس رضوی می باشد که در عصر صفویه در جوار بارگاه مطهر امام رضا با هدف تغذیه زائرین و خادمین تأسیس شده است و تا امروز هم چنان مشغول انجام وظیفه در قبال میهمانان و خدمت گزاران حضرت رضا (ع) می باشد. موضوع این پژوهش با عنوان "تاریخ مهمانسرای آستان قدس رضوی از صفویه تا پایان قاجاریه" پژوهشی است تاریخی که با روش تحقیق تاریخی از نوع توصیفی – تحلیلی و متکی بر ا...

این پژوهش به بررسی نقش شکار و شکارگاه در عرصه فرهنگ و هنر ساسانی می پردازد و می کوشد تا با گردآوری و بررسی نقوش شکار در این دوره به تحلیلی همه جانبه از این نقوش پرداخته و جایگاه آن را در مجموعه ی هنرهای تصویری ساسانیان نشان دهد،دراین دوره،هنرمندان موضوع شکار را با ضرورت ها و کاربری های اجتماعی در فرم های هنری گوناگون و بر ظروف زرین و سیمین،گچبری ها،نقش برجسته ها،نقاشی دیواری،موزاییک و مهر به نق...