در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله­ گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ­ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی  بازدید باستان ­شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر به‌عنوان سرپرست پروژه یادشده در محلی که آثار و مواد فرهنگی فراوانی نظیر قطعات سفالی، فلزی، و آجری  یافت شد، منصوب شد و با پیگیری‌های انجام‌شده، کاوش باستان­ شناسی نجات بخشی با باز کردن شش ترانشه در ا...

به منظور بررسی و شناخت روند کشاورزی و چگونگی اقتصاد معیشتی منطقه فارس از دوره نوسنگی تا عصر برنز، این پژوهش برمبنای داده های گیاهی بدست آمده از فصل اول کاوش محوطه باستانی تل سبز انجام گردیده است. حجم داده های گیاهی کم ولی از وضعیت حفاظتی نسبتا خوبی جهت شناسایی گونه های گیاهی برخوردار بودند. نتایج اولیه دانه شناسی تل سبز، بیانگر وجود گیاهانی از گروه غلات مانند گندم (triticum) و جو (hordeum) و گر...

تشکیل دریاچه های سدی در محیط های آبرفتی که دارای آب و خاک حاصلخیز می باشند، علاوه بر تغییرات محیطی می تواند باعث جابجایی، از بین رفتن و یا تغییر الگوی استقرارگاههای انسانی در محدوده تشکیل دریاچه شود. وقوع زمین لغزش کبیرکوه و شکل گیری دریاچه سیمره در 4 مرحله، باعث تغییراتی در الگوی استقرار محوطه های باستانی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات شکل گیری دریاچه سیمره بر استقرار محوطه های باستانی...

فیروزه کانی نیمه قیمتی است. آثار استفاده از آن براساس شواهد باستان شناسی حداقل مربوط به دوره نوسنگی یعنی آغاز فرهنگ روستانشینی باز می گردد. شکل گیری فیروزه بصورت رگه هایی در بافت های زمین شناسی مس دار که دارای عناصر آهن و آلومنیوم باشند، صورت می گیرد. متغیر کلیدی رنگ فیروزه که در شناسایی و تشخیص اصالت آن همچین ارزشگذاری مورد استفاده قرار می گیرد تابعی از ترکیبات فیروزه است. براین اساس مبنای باف...

چکیده پژوهشهای گسترد? باستان شناختی در مورد رفتارهای معیشتی انسان در طول ادوار مختلف زندگی او حاکی از آن است که اقتصاد معیشتی و طرز امرار معاش یکی از مسائل بسیار مهم بوده و تأثیری اساسی بر جوامع انسانی گذاشته است. رفتارهای معیشتی دوران پارینه سنگی (شکار و گردآوری خوراک) بر پای? اشتراک گذاری غذا استوار بود. با تغییرات شدید آب و هوا در دور? فرا پارینه سنگی، اهلی کردن حیوانات و گیاهان آغاز شد و ...

باکون یکی از شاخص ترین فرهنگ های پیش ازتاریخ فارس است که تقریباً یک بازه ی زمانی 800 ساله (4000-4800 ق.م.) را در بر می گیرد. در این دوره، تحولات زیادی در پیشرفت های فنی، فرهنگی، بافت اجتماعی و اقتصادی جوامع رُخ داد. تاکنون مطالعه ی آثار این دوره بیشتر در حوضه ی رود کُر متمرکز بوده و دیگر حوضه ها تا حدودی مهجور مانده است. در پژوهش حاضر، آثار این دوره در شهرستان فسا که از زیستگاه های اصلی دوره ی باک...

یکی از شاخصه های مهم و ارزشمند فرهنگ اوایل دوره اسلامی، سفالگری بوده که در برخی از نقاط ایران دیده می شود. با ورود اسلام به ایران فرهنگ خاص سفالگری آن نیز در بخش های از آن اشاعه یافت. دشت اردبیل نیز یکی از معدود بخش هایی بود که این فرهنگ در آن دیده می شود. در این پژوهش با مطالعه موردی چهار محوطه کلیدی از اوایل دوره اسلام در دشت اردبیل، به مطالعه سفال های اوایل دوره اسلامی در این دشت پرداخته ایم...

برای شناسایی آثار دوره های پیش از تاریخ دشت سرخس، یک فصل بررسی باستان شناختی به روش میدانی در این دشت انجام شد و به وسیله مطالعه آثار گردآوری شده و مطالعات کتابخانه¬ ای مشخص گردید که هفت محل دارای آثار پیش از تاریخ، یعنی از دوره پارینه سنگی تا دوره پایانی عصر آهن را دارد. وسعت و تداوم فرهنگی در محل های پیش از تاریخ این دشت و وجود چهار رودخانه تجن، شورلوق، هریرود و کشف رود با امکانات و شرایط زیس...

تپه باستانی شیخی آباد روستای کرتویج شهرستان صحنه، در برگیرنده ی فرهنگ دوران نوسنگی بدون سفال در غرب ایران است. این تپه در بررسی های باستان شناسی تیم باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا کشف و معرفی گردید. تاکنون صرفاً چند محوطه معدود باستانی مربوط به دوران نوسنگی در غرب ایران بین دهه های 1950 تا 1978 م. مورد کاوش قرار گرفته اند. خوشبختانه پس از حدود 40 سال وقفه ی مطالعاتی، تیم مشترک باستان شناسی ایرا...

از دیدگاه باستان شناسی استان چهارمحال و بختیاری به نسبت مناطق پیرامونی، فارس و خوزستان مکان شناخته شده-ای نیست. از دوران پیش از تاریخ آن، غیر از مطالعات اندکی که در سال های گذشته در نیمه ی شرقی آن انجام گرفته و منجر به آگاهی مختصر از الگوی پراکندگی محوطه های پیش از تاریخ شده چیز دیگری نمی دانیم. نیمه ی غربی استان(شهرستان اردل) به سبب دارا بودن کوه های مرتفع، دره های عمیق و دشت های میانکوهیِ کوچک...