در این نوشتار تلاش بر آن بوده تا به تحلیل و بررسی دو گفتمان امنیتی موجود و سیر تکوینی آن در نظام سیاسی ایران پرداخته شود. گفتمان نخست که مایه های تئوریک خویش را از اندیشة سیاسی اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اخذ نموده، به نام گفتمان انقلابی تفسیری فرا ملّی امّت محور و حتی جهانی (مستضعفین جهان) از امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌نماید. این گفتمان تا پایان جنگ عراق علیه ای...

چکیده امنیت هستی‌شناختی، منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین‌الملل را تحلیل[Z1]  می‌کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر بیاندازد. اما امنیت هویتی آن‌ها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین‌المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این راستا یکی از محورهای چالش‌برانگیز در روابط میان ایران و غرب به طور کلی و ایر...

در یک نظام سیاسی دموکراتیک، وظیفه دولت، تأمین امنیت ملی است. در واقع، برآیند تمامی وظایف و کارکردهای دولت در یک نظام دموکراتیک، تأمین امنیت ملی به مفهوم امنیت تمامی افراد جامعه است. بنابراین می ‏توان گفت که دولت، کارخانه‏ای است که محصول آن، امنیت است و همه ابزارها، اختیارات و قدرتی که در اختیار نهاد دولت قرار دارد، به منظور حصول این هدف اصلی است. دولت‏های مختلف برای تأمین امنیت ملی بر اساس بردا...

یکی از مسائلی که حول محور احساس امنیت عمومی مطرح می‌شود، موضوع تهدیدهایی است که منجر به ورود خدشه و زوال آن می‌گردد. امروزه یکی از عوامل اصلی که امنیت جمهوری اسلامی ایران را به خطر می‌اندازد، مسئله «تروریسم» است. رشد پدیده تروریسم در سال‌های اخیر و مطرح شدن آن به‌عنوان تهدیدی بزرگ علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران از موضوعاتی است که بسیار جای توجه دارد و نظام جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این...

مقاله حاضر به دنبال تبیین نسبت فرهنگ و امنیت نظام جمهوری اسلامی ایران است. مسئله اصلی نویسنده آن است که فرهنگ چگونه در شکل‌گیری امنیت نظام‌های سیاسی نقش‌آفرینی می‌کند. نویسنده در پاسخ به این سؤال مدعی است فرهنگ کنش‌گر نیست و تأثیر آن بر امنیت از ره‌گذر گفتمان‌ها و نسل‌های انسانی حاصل می‌شود. بر اساس چارچوب نظری ارائه‌شده در این مقاله، امنیت نظام سیاسی اساساً محصول سازگاری میان گفتمان‌های فرهنگی ...

امنیت هستی­شناختی منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین­الملل را تحلیل می­کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر اندازد اما امنیت هویتی آنها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین­المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این میان سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سه دهه ی اخیر در عرصۀبین المللی بازتابی از مبانی هویت ساز خود بوده است. این ...

تحولات جهان عرب پس از سال 2011 در حال دگرگون ساختن شرایط و ترتیبات سیاسی و امنیتی منطقه خاورمیانه است و این دگرگونی‌ها منافع و امنیت بازیگران منطقه‌ای و از جمله امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحولات که کشورهای مختلف منطقه از جمله مصر، بحرین، یمن و سوریه را در بر گرفته است، به‌رغم برخی ویژگی‌های مشترک و مشابه در هر یک از حوزه‌ها از مشخصه‌های خاص خود برخوردار است. با ...

انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات، مفهوم قدرت و امنیت را تحت تأثیر قرار داده است. عمده تحلیل های صورت گرفته که رابطه علی- معلولی میان انقلاب اطلاعات و مفاهیم قدرت یا امنیت برقرار می نمایند معتقدند که مفاهیم و  تئوری های مدرن امنیت (در چارچوب رویکرد امنیتی دولت محور یا امنیت سخت) دیگر نمی توانند به پرسش های مهم مرتبط با  مرجع امنیت، موضوع امنیت، سرشت تهدیدات و جغرافیای تهدیدات پاسخ دهند. مقاله...

اسرائیل از لحاظ سیاسی، اقتصادی، نظامی و تبلیغی تهدیدی مستقیم بر ضد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران محسوب می­شود. در حال حاضر هم بالفعل­ترین شکل تهدید اسرائیل، تهدیدهای تبلیغی است که همواره توأم با جنگ روانی بر ضد ایران بوده است. اسرائیل به عنوان یکی از قدرت­های فرامنطقه­ای بنا به الزامات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک خود و بر اساس دکترین بن­گوریون و دکترین خاورمیانه جدید شیمون پرز، تمایلی جدی به حضور د...

تحلیلگران همواره در بررسی تهدیدات دولت و نیروهای اجتماعی پاکستان علیه امنیت ملی ایران، دیدگاهی حداقلی داشته و صرفاً به تبیین تهدیدات خاصی از حوزه دولت یا جامعه این کشور بدون توجه به منشأ تهدیدات مزبور بسنده نموده اند. توضیح آن که؛ صاحبنظران تهدیدات منبعث از نیروهای اجتماعی پاکستان را از تهدیدات دولت این کشور منفک و خارج از اراده دولت پاکستان تحلیل می نمایند. اما در پژوهش پیش رو، نویسنده ضمن درنظ...