چکیده در نظریه­های علوم سیاسی و روابط بین­الملل، دولت رانتیر به دولتی اطلاق می­شود که تمام یا بخش اعظم درآمدهای خود را از طریق منابع خارجی، فروش منابع زیرزمینی و دریافت کمک از بیگانگان بدست می­آورد. فرض اصلی ما در نگارش مقالۀ حاضر این بود که چنین دولت­هایی همانطور که دارای سیاست داخلی ویژه­ای هستند احتمالامی­بایست دارای نوع خاصی از سیاست خارجی باشند. بر همین اساس ایران را به عنوان نمونه از سال ...

این مقاله علل روندهای متفاوت توسعه سیاسی و اجتماعی را در کشورهای نفت خیز درحال توسعه بررسی می کند . مطابق سنت معمول، بسیاری ازکارشناسان، دولت های متکی بهرانت های نفتی را در چارچوب الگوی نظری ویژه ای مورد مطالعه قرار می دهند که از آن باعنوان نظریه » دولت رانتیر « یاد می شود . این نظریه با تأکید بر اهمیت وابستگی دولت هاینفتی به رانت های خارجی و اشتراک این دولت ها در این زمینه، پویش ها و سیر تحول ...

بی شک جغرافیا و نفت در منطقه خلیج فارس مهم ترین عامل شکل گیری و تداوم حکومت های دیکتاتوری و رانتی بوده است. جغرافیا و مؤلفه های برآمده از آن در منطقه خلیج فارس مانند موقعیت، آب وهوا، ریزش های جوی و اقتصاد کشاورزی و دامی متأثر از ویژگی های جغرافیایی این منطقه تا حد زیادی در ایجاد بستر اقتصادی و نظام اجتماعی قبیله ای و عصبیت عربی و درنهایت در ساخت نظام حکومت های دیکتاتوری این منطقه نقش آفرین بوده...

هدف این پژوهش ارائه ی تبیینی از موانع توسعه ی اقتصاد ملی در ایران است. پژوهش با بیان مسأله و اثبات جنبه ی پرابلماتیک آن آغاز شد و پس برای تبیین مسأله، نظریه های موجود مورد بررسی انتقادی قرار گرفت. نظریه های موجود به دو دسته ی عمده تئوری های ساختارگرا و کارگزارگرا تقسیم می شدند. پس از بررسی انتقادی هر یک از نظریه ها، دستگاه نظری پژوهش از رهگذر بازسازی روش شناختی نظریه ی انتخاب عمومی (به عنوان یک...

در نظریّه­ی دولت رانتیر، درآمد نفت علّت خودمختاری دولت و صعود اقتدارگرایی دانسته می­شود. رانت بر سرشت، ساختار و کارکردهای دولت تاثیر دارد اما صرف وجود آن به استقلال دولت از جامعه و اقتدارگرایی نمی<span style="font-size: ...

یکی از مسائل مالیه عمومی که هنوز از نظر تجربی به اندازه کافی بررسی نشده است رابطه علی زمانی ( علت و معلولی) بین مخارج و درآمدهای دولت می باشد مسئله این است که رابطه بین درآمدها و مخارج دولت چگونه است بعبارت دیگر کدامیک از متغیرهای درآمدها یا مخارج ، از لحاظ زمانی مقدم بر دیگری است . نتایج این بررسی می تواند در انتخاب سیاست مالی مناسب برای کنترل کسری بودجه موثر باشد. در بیان دیگر دولت برای کنترل...

سقوط حکومت پهلوی دوم از زوایای مختلف و در چارچوب نظریه‌‌های گوناگون بررسی شده است.  از جمله رویکردها در این زمینه، رابطه میان فرایند توسعه در این دوره و سقوط این حکومت است.  نوسازی و مدرنیزاسیون متاثر از الگوهای غربی و متکی به سیاست‌های آمرانه محمدرضا شاه پهلوی از دهه 40 شمسی به بعد، نگرانی فزاینده گروه‌ها و اقشار مدافع فرهنگ و سنت اسلامی را برانگیخت.  ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و با اقت...

از جمله­ی تئوری­ها در خصوص توسعه در کشورهای جهان سوم، نظریه­ی دولت­های اقتدارگرای بوروکراتیک است. بر اساسِ این نظریه جوامع توسعه­نیافته جهتِ گذار از وضعیت سنتی به مدرن نیاز به یک دولت مقتدر مرکزی و بوروکرات دارند. این مدل از توسعه­گرایی، که برای نخستین بار در ایران بعد از کودتای 28 مرداد شکل گرفت و تا قیام 15 خرداد 1342 ادامه یافت، گفتمانی پیرامون عرصه­ی  سیاست و حکومت در ایران فراهم نمود که عنوا...

تحقق الگوی اقتصاد دانش محور، یک نیاز اساسی برای کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. در این الگوی اقتصادی نقش دانش به عنوان اصلی ترین عامل در بهبود بهره وری، بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین مسئله اصلی این پایان نامه آن است که در شرایطی که مناسبات اقتصادی جهان در حال تجدید و با سازی بر اساس الگوی اقتصاد دانش محور است، الگوی اقتصاد منبع محور و متکی به درآمدهای نفتی، بدون توجه به ت...

نقش و اهمیت توسعه انسانی سبب شده است تا در تحقیقات مختلف مورد توجه قرار گرفته و راهبردهای کارآمد برای نیل به توسعه انسانی ارائه شود. بااینحال، تحقیقات گذشته عمدتا رویکردی تک بعدی- عمدتا اقتصادی- از مساله داشته اند در صورتیکه تحقیق حاضر درصدد است با لحاظ نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به تبیین نسبتا جامعی ازتوسعه انسانی دست یابد. این تحقیق به تبیین نهادی توسعه انسانی با تاکید بر تأثیر سرمایه ...