مسئلۀ علم پیشین الهی و ارادۀ آزاد (اختیار) بشر از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل فلسفی در حیطۀ سنت ادیان ابراهیمی است که تحت عنوان تقدیرانگاری الهیاتی از آن یاد می‌شود .ما در این نوشتار با طرح جدید مسئله توسط زاگزبسکی، سه راه‌حل سنتی ــ راه‌حل بوئتیوس، راه‌حل اکامی و راه‌حل مولینا ــ را بررسی خواهیم کرد. بر اساس راه‌حل بوئتیوس، خداوند فرازمانی است. راه‌حل اکامی هم علم خداوند به اختیار ما را واقعی...

« معناشناسی اوصاف الهی» یکی از مهم ترین مباحث حوزه خداشناسی است. در این زمینه، این مسأله بررسی می شود که اگر خداوند دارای صفاتی است، آیا شناسایی این صفات ممکن است یا خیر؟ در صورتی که شناخت صفات خداوند ممکن باشد معنای آنها چیست؟ آیا همان معنایی که برای صفات انسان در نظر گرفته می شود، برای صفات الهی نیز مطرح است یا خیر؟ نظریه های متعددی در پاسخ به این پرسش ها از سوی اندیشمندان ادیان گوناگون ارائه...

جریان شرق شناسی و اسلام شناسی در حوزه های دانشگاهی جهان،  پیوسته با واکنش های مختلفی از سوی شرق مواجه بوده است. برخی، محققین در این رشته ها را همکاران سیاسی دولت متبوع می دانند و در فعالیت های آنها به دنبال مقاصد استعماری و... هستند. عده ای شرق شناسان را معاند اسلام می دانند. در مقابل این آراء، بعضی شرق و غرب را از یکدیگر جدایی ناپذیر می دانند؛ آنه ماری شیمل در زمرة این دسته محسوب می شود. این م...

تاکنون تبیین‌های متعددی ازسوی دانشمندان و محققان در حوزه‌های مختلف علمی برای پدیده «تجربه نزدیک به مرگ» که دارای عناصر و مؤلفه‌های تقریباً مشابهی در سرتاسر جهان می‌باشد، ارائه شده است. با وجود تلاش‌ها و پژوهش‌های علمی انجام‌شده در خصوص تبیین ماهیت «تجربه نزدیک به مرگ»، انتقادات متعدد علمی و الهیاتی به این پدیده وارد شده است. در این مقاله نخست به بیان چیستی «تجربه نزدیک به مرگ»، ویژگی‌ها و تأثیرا...

  یکی از محوری‌ترین عناصر ادیان و مهمترین مباحث الهیات و دین پژوهی معاصر، مقولۀ ایمان است که پرداختن به ماهیت و تعیین جایگاه و نقش آن، تأثیری بسزا در ساحت‌های مختلف زندگی انسان دارد. نوشتار حاضر را سعی بر آن است تا ضمن بررسی تطبیقی ایمان در الهیات اسلامی و مسیحی، به تبیین رابطه و تاثیر ایمان بر سلامت جسمانی و روانی انسان بپردازد. در این پژوهش، معلوم می‌گردد که حقیقت ایمان در اندیشه اسلامی، امری...

اگر با دید کلی به هدفها و فعالیتهای مربوط به حقوق شهروندی و تعلیمات و پیامهای اصلی ادیان الهی نگاه کنیم؛ خواهیم دید تعلیمات ادیان الهی نقش بسیار مؤثری در ترویج حقوق بشـر داشته است. لذا در سیر تاریخی مباحث حقوق شهروندی باید بزرگ‌ترین سهـم را به ادیان الهی داد؛ زیرا ادیان الهی همواره در برابر ستمکاران و قدرتمندان غاصب و ناقض حقوق انسان ظهور کرده‌اند، در بعد تعلیمات اجتماعی نیز برای عدالت و تساوی ...

حضرت مریم ع از شخصیت‌های مشترک میان اسلام و مسیحیت است که متون مقدّس هر دو دین، از ایشان تجلیل کرده‌اند. مقدّمۀ این مقاله به فقه اللّغۀ کلمه مریم می‌پردازد، چه این که امروزه مباحث زبان‌شناسی، یکی از پیش‌نیازهای مطالعات تطبیقی در ادیان است. سپس با تأمّل بر برخی از بخش‌های اناجیل در بارۀ مریم3، به جایگاه مریم‌شناسی در الهیات نظام‌مند مسیحی و سیر تحوّل آن می‌پردازیم. در ادامه، ضمن ترسیم چهرۀ این بانوی ...

جریان شرق‌شناسی و اسلام‌شناسی در حوزه‌های دانشگاهی جهان،  پیوسته با واکنش‌های مختلفی از سوی شرق مواجه بوده است. برخی، محققین در این رشته‌ها را همکاران سیاسی دولت متبوع می‌دانند و در فعالیت‌های آنها به دنبال مقاصد استعماری و... هستند. عده‌ای شرق‌شناسان را معاند اسلام می‌دانند. در مقابل این آراء، بعضی شرق و غرب را از یکدیگر جدایی‌ناپذیر می‌دانند؛ آنه‌ماری شیمل در زمرة این دسته محسوب می‌شود. این م...

از موضوعات مهم در ادیان توحیدی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به‏سوی خدای متعال و نزدیک شدن به اوست. حقیقت این تحول از منظر قرآن کریم و عهد جدید، تحولی وجودی و حقیقی و البته تشکیکی و به بیان این دو متن مقدس «حیات و تولد جدید»، «هجرت به جانب خداوند» و «نورانی شدن» است. اما به‌رغم این اشتراکات، با توجه به تفاوت بنیادین الهیات و انسان‌شناسی اسلام و مسیحیتِ مب...

گرچه شهرت چنان است که مسئله معناداری زبان، گزاره‌ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع‌های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می‌دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در تاریخ تأملات فلسفی- دینی به شمار می‌آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی(نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی(دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متأخر) روش...