از نظر فعالیت سیاسی می توان انبیای الهی را به دو دسته تقسیم کرد: نخست پیامبرانی که حکومت را در دست داشتند یا درگیر فعالیت سیاسی شدند مانند حضرت سلیمان 7 و دوم انبیایی که در رأس یک نظام سیاسی قرار نگرفتند مانند حضرت مسیح 7. در باب علت این اختلاف موضع، برخی آن را به حکمت و اراده خداوندی مربوط می دانند که تفسیری درون دینی از این پدیده محسوب می گردد. دسته ای دیگر، به ویژه جامعه شناسان دین، این تنوع...

اسلام در روزگاری پدیدار شد که سراسر سرزمین جزیر ه العرب در زیر حکومت قبایل، دوران سختی را پشت سر می گذاشت. فرهنگ قبیله، آداب و رسومی را بر مردم تحمیل کرده بود که مردم در زیر بار آن توان راه رفتن، به رشد و تعالی دست یافتن و به مقصد انسانی رسیدن را از دست داده بودند. اسلام از همان آغاز به از هم پاشیدن نظام قبیلگی و ویران کردن ساختار قبیله همت گماشت و چون این ساختار کهنسال (و منظم در سراسر زندگی ...

امروزه جوامع بشری از نظام های ارزشی متنوعی تشکیل یافته است. از مهترین ارزش ها می توان به نظام ارزش های دینی اشاره نمود. در جمهوری اسلامی ایران ارزش های دینی از جایگاه والایی برخوردار بوده و لذا سیاست کیفری سخت گیرانه ای در برخورد با رفتارهای معارض با این ارزش ها در قوانین کیفری در نظر گرفته شده است. از مباحث مهم در این حوزه می توان به موضوعات مرتبط با مسائل امنیتی اشاره نمود. چرا که امنیت از مو...

کاربرد واژه «شهر» برای مدینة النبی، در عصر حاضر اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و بر این اساس نظریه‌های گوناگونی، درباره مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی «شهر مدینه» ارائه شده است. مسجد پیامبر در مرکز شهر، وجود بارو و دروازه در پیرامون آن و هم‌چنین ترجمه واژه مدینه به «شهر» این تلقی را ایجاد کرده که مدینة النبی «شهر» بوده است. نویسنده در این مقاله در صدد است تا با لایه‌برداری از رویدادهای متأ...

مسجد به عنوان یک مکان مقدس که به صورت روزانه در آنجا به عبادت پرداخته می شود. نمودی از فضایی مقدس و معنوی است. همواره معماران در طول تاریخ از صدر اسلام تاکنون به انواع روش ها سعی نموده اند تا این مفهوم، یعنی تقدس را به روش های گوناگون به مخاطب خویش که همانا نمازگزاران می باشند القا نمایند. در اینجا برای بیان بعضی ابعاد معماری که نشان دهنده ابعاد گوناگون معنوی و مقدس می باشند، تا آنجا که ممکن اس...

از میان بخش¬های مختلف تاریخ¬¬نگاری اسلامی، سیره¬نگاری به عنوان پیش درآمد و منشأ پژوهش-های تاریخی، منزلت و مکانت ویژه¬ای به خود اختصاص داده است. در پیدایش و رشد سیره¬نویسی، شناخت و عمل به سیره و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله) - به عنوان دومین منبع حکمی مسلمانان- عامل مهم و اصلی بوده است. توصیف شکل و سیمای ظاهری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مانند سیره رفتاری آن حضرت برای مسلمانان اهمیت فراوانی...

هرچند این گزاره ی اعتقادی که دامان انبیای الهی و امامان شیعه از گناه و خطا منزه و مبراست، در نگاه اول بدیهی و بی نیاز از استدلال جلوه می کند، اما تأمل در این موضوع بنیادین، زوایای تاریکی را فرا روی هر پژوهشگری می گشاید و او را با سوالاتی مواجه می سازد که ناگزیر باید بدانها پاسخ گوید. از جمله عالمانی که به بحث پیرامون موضوع عصمت پرداخته اند «شیخ صدوق» و «شیخ مفید» هستند. بررسی دیدگاه این دو عالم...

التعبیر بالرمزومعطیات التراث الدینی تعطی زخماً وغنیً وخصوبهً للنص الشعری، وأصالهً لأدب الأدیب وهذا ما دأب علیه الشعراء المعاصرون. و الشاعر السوری نزار قبانی عکف علی توظیف تقنیات حدیثه فی منجزه الشعری، لما فیها من قدره علی توجیه الأفکار وتعمیق الرؤیه الفنیّه وإثراء النص وتخصیبه؛ و من هذه التقنیات التی عمد لها فی تجربته الشعریه توظیف و استدعاء أهل البیت (ع). لأن أهل البیت (ع) منذ قدیم الزمن کانوا رمزاً...

قد تزامن العصر الحدیث مع بزوغ الإیدیولوجیات والتیارات الفکریه، لاسیّما فی حَقلَی الدین والأدب. فتخلّی الأدیب العربی عن تحجّره الدینی وانحیازه السالف، باحثا فی الدین عن مبادئ سدیده، تواکب حاجات مجتمعه الحاتمه. فأضفی علی الأدب الدینی لونا جدیدا، وکانت للأدیب المسیحی ید قویّه فی بعث هذا اللون. أمّا الخطوه المسیحیه الأولی فی هذا الأمر، فکانت مرکّزه علی الشخصیات الإسلامیه، حیث بات الفکر الإسلامی، بوره الدرا...