نشأ فی العصر العباسی شکل قصصی، فیما یعد إفرازاً جدیداً لهذه الفترة، و هو شکل قصصی توفر علیه کاتب معروف (الهمدانی)، و أطلق علیه مصطلح «المقامة»، حیث یتخذ هذا الشکل الأدبی وسیلة لطرح الأفکار الاجتماعیة المختلفة. و فی العصر الوسیط فقد برز اسم الحریری فی هذا الفن، سائراً علی خطی الهمدانی فی صیاغة المقامة و رسم بطلها و طرح موضوعاتها. تسرب فن المقامة ایضاً فی الآداب العالمیة خاصة فی الأدب الفارسی و الأد...

جعل الله الصوم طهارة للقلوب، وسلامة للأبدان. و إذا تترتب علی الصوم کل هذه الفوائد، فبالطبع إنه کان موجودا لدی الشرائع السماویة الأخری، لأن الله لا یأمر عباده بشیء إلا وفیه فوائد روحیة، وجسدیة، ووجود الصوم فی الأدیان الأخری لا یحتاج إلی إقامة دلائل تاریخیة کثیرة، لأن الله صرّح بهذه الظاهرة الطیبة المبارکة فی الکتاب المبین إذا قال فی محکم آیات: یَا أیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصِّیامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِی...

یعتبر فن المقامة الفن الخامس من فنون الأدب وهو من أهم الفنون الأدب العربی وهی عبارة عن کتابة مسجوعة حسنة التألیف، تتضمن نکته أدبیة، تدور علی روایة لطیفة مختلقة تنسب إلی بعض الرواة. وقد راجت سوقها بین الأدباء فی القرون التی تلت عصر مخترعها بدیع الزمان الهمذانی حیث کان أول من فتح بابها، وسلک طریقها، واشتهر من بعده الحریری واقتبس فی مقامته من المواطن المختلفة منها الأمثال العربیة لأن الأمثال أصدق ...

هذه الورقة تتوخّی وعلی ضوء المدرسة الأمیرکیّة فی الأدب المقارن، إنجاز مقارنة بین ملامح المدینة والمجتمع الإنسانی کأهمّ المضامین الشّعریّة المشترکه عند شاعر عراقی کبیر کالبیاتی ونظیره الإیرانی أحمد شاملو عبر منهج وصفی - تحلیلی وتحاول تحلیل منهجیّة توظیف المضمونین فی شعرهما وبیان جوانب اللّقاء والخلاف فی طریقة استخدامهما لدی الشّاعرین. وذلک بهدف إعطاء کلّ ذی حقّ حقه، ولوضع کلّ شاعر مکانه الخاص به فی أدبه، و...

بررسی احوال و زندگی ادبا، ثبت وقایع، گردآوری، شرح و نقد آثار ادبی از همان آغاز گام­هایی بود در راستای تاریخ­نگاری ادبی. این حرکت در طی تاریخ، حالتی تکاملی به خود پذیرفت؛ چنان­که از شکل زندگی­نامه­ای گذشته به شیوه­ علمی تاریخ ادبیات امروزی، تحول یافته است. در این بین، زبان عربی که میراث­دار ادبیاتی است مترقی، همواره بر ستیغ افتخار تکیه داده از دیرباز تا کنون، تاریخ­نگارانی زبده را به خود دیده اس...