این مقاله درصدد بررسی مسئله تریاک در جامعه ایران عصر پهلوی است. اعتیاد به تریاک که در این دوره خود به معضلی بزرگ تبدیل شد، میراثی از دوران صفویه و قاجار بود. از اواخر دوره صفویه تولید و مصرف تریاک در جامعه افزایش یافت و در دوره قاجار و پهلوی، تجارت آن  نقشی مهم در اقتصاد کشور ایفا کرد. افزایش تولید و تجارت تریاک به منظور عرضه به بازارهای جهانی در عصر قاجار و انتقال فزاینده این روند به دوره پهلو...

در دو سده اخیر ما شاهد حضور جدی علما و مجتهدین در رویداد های سیاسی ایران بوده ایم هم زمان با تشکیل حکومت شیعه ی قاجاریه، امنیت سیاسی و اجتماعی به ایران بازگشت. علمای اصولی ساکن عتبات در عراق به منظور پایان بخشیدن سلطه ی علمای اخباری و جلب حمایت حکومت قاجاریه به ایران بازگشتند. ضعف قاجارها در مقابله با تهاجم روسیه در جنگ های ایران و روسیه توانمندی علما در بسیج و تشویق مردم به شرکت در جنگ،دلبستگی...

چکیده ایران در عصر قاجار به دلیل موقعیت استراتژیکی و نزدیکی به هند در معرض نفوذ کشورهای استعماری به ویژه انگلستان قرار گرفت. حفاظت از هند در برابر تهدیدات دیگر کشورهای اروپایی از جمله روسیه و فرانسه برای انگلستان امری حیاتی بود و این خود بر مناسبات سیاسی ایران و انگلیس تاثیر بسزایی داشت. یکی از راهکارهای انگلیس برای تحقق منافع سیاسی خویش، اعزام پزشکانی متبحر به ایران بود. دغدغه اصلی این مقاله ن...

قدرتمند شدن صفویه توسط پادشاهانی مانند شاه عباس اول باعث اتحاد سیاسی کشور، رونق تجارت، امنیت جاده ها و در نتیجه بازرگانی شد. در این میان، یزد با قدمت چند هزار ساله در نساجی، در دوره صفویه بزرگترین طراح پارچه در تاریخ ایران؛ یعنی غیاث الدین نقشبند یزدی را پرورش داد. در دوره قاجار به دلیل واردات منسوجات خارجی، نساجی در ایران تا حد زیادی از رونق افتاد؛ ولی شهرهایی مثل یزد و کاشان رشد مثبتی داشتند....

پس از فروپاشی دولت صفوی در سال 1135هـ. (آبان 1101 خورشیدی)، ایران برای بیش از هشت دهه در آشوب و ناآرامی فروافتاد و دولت های افشار و زند هم که یکی پس از دیگری بر تمام یا بخش هایی از کشور سیطره یافتند در گذر از این عصر ناکام ماندند. سرانجام یکی از قبایل قزلباش به نام قاجار با رهبری و فرماندهی آقامحمدخان، پس از غلبه بر دیگر رقبا و مدعیان بر گوشه و کنار کشور مسلط شد و سال های بی ثباتی و جنگ به پایا...

بخشی از تاریخ معاصر ایران را باید در ارتباط با ایالات، مناطق و ساکنان آن بررسی کرد. ازجمله مهم­ترین آنها، منطقه طرهان یکی از کانون­های کهن زندگی سنتی و کوچ­نشینی در غرب ایران واقع در استان لرستان است. حکومت این منطقه در عصر قاجار در دست خاندان امرایی (غضنفری) قرار داشت که در عین استقلال درونی نسبی، تبعیت از حکومت مرکزی را پذیرفته بودند. فرضیۀ مقاله پیش­رو این است که طرهان به­ عنوان منطقه­ای که ...

اهمیت جادۀ قم ـ قصرشیرین به دوره‎های قبل از قاجار برمی‎گردد، اما در زمان قاجاریه و بهبود روابط ایران و عثمانی اهمیتی دوچندان به خود گرفت. این جاده زمینۀ مبادلات محصولات کشاورزی را به اروپا فراهم‎می‎کرد. نوشتار حاضر، به تأثیرات سیاسی، اقتصادی، راه قم ـ قصرشیرین می‎پردازد. برای پاسخ به این پرسش، با استفاده از شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و بهره‎گیری از منابع این دوره، به بررسی این موضوع پرداخته‎ایم و به ...

نویسندگان روزنامه های داخل و خارج ایران در دوره قاجار که برخی ازایشان از جمله نخبگان حکومتی وبرخی نیز نخبگان فکری کشور بودند نقشی مهم را در اشاعه افکار و نظریات جدید در جامعه ایرانی داشته اند . اندیشه های نوین که برگرفته از اندیشه و تفکر اروپاییان بود توسط این اندیشمندان اخذ شده و در جامعه ترویج می شد . در همین راستا با توجه به پس رفت های کشور در زمینه اقتصادی ,نخبگان به دنبال راهی برای رهایی ا...

از مکتب شیخیه از زمان پیدایش تاکنون میراث مکتوب گسترده ای به جا مانده است . با غور و تأمل در این میراث می توان جنبه های مختلف این مکتب را شناخت . این شناخت ضمن آنکه فی نفسه ارزشمند است ، به نوبه ی خود می تواند در شناخت هرچه بیشتر مذهب تشیع نیز کمک موثری کند. هرچند در سالهای اخیر پیرامون تشیع و به ویژه اندیشه سیاسی شیعی ، تحقیق و پژوهش بسیاری صورت گرفته ، اما تحقیق پیرامون تشیعِ شیخی - به ویژه ان...

اندیشه ی ناسیونالیسم یا ملی گرایی و مفهوم حقوق شهروندی از مفاهیم و مبانی اندیشه ی تجدد به شمار می آیند.پیدایش این دو گفتمان در اروپا تحت تأثیر زمینه های ذهنی، تحولات سیاسی و اجتماعی و انقلاب های دموکراتیک به ویژه انقلاب کبیر فرانسه بوده است.در ایران عصر قاجاریه به دنبال رشد اندیشه های نوخواهانه، مجالی نیز برای طرح مفاهیم جدید حقوقی از جمله مفهوم حقوق شهروندی فراهم شد.بررسی آثار اندیشه گران و نو...