افزایش عدم اطمینان در بازارهای مالی، باعث اهمیت یافتن سنجش موثر ریسک بازار شده است. شرایط امروز بازارها مستلزم مدیریت جامع و دقیق ریسک است و ارزش در معرض ریسک، ابزاری در مدیریت ریسک است که طی سال های اخیر به ویژه بعد از بحران های مالی دهه 1990 مورد توجه مدیران عالی قرار گرفته است. به دلیل نقش کلیدی نفت در اقتصاد جهانی و تلاطم های قیمتی آن، اندازه گیری ریسک بازار جهانی نفت خام به موضوع مهمی تبدی...

نظام جمهوری اسلامی¬ ایران از نخستین روزهای حیاتش، بدلیل پیگیری راهبرد استقلال¬طلبانه در عرصه بین¬المللی، با خوی برتری¬طلبانه دولت ایالات متحده آمریکا مواجه شده است. درجریان این رویارویی، اقتصاد نفت¬محور و وابستگی صنعت نفت همچون نقاط ¬ضعف بزرگی، سبب تحریک دولتمردان آمریکا به اعمال تحریم نفت علیه جمهوری اسلامی شده است. اکنون یکی از مهمترین چالش¬های پیش¬روی امنیت ملی نظام جمهوری اسلامی، تحریمهای ن...

کشورهای صاحب منابع نفتی از جمله ایران ثروت هنگفتی را از صادرات نفت در چند دهه اخیر به دست آورده­اند که این ثروت به واسطه رسم و قانون در اختیار دولت قرارگرفته است. این درآمد در بیشتر حکومت­های صاحب منابع نفتی، در کنار تأثیر مستقیم بر رشد اقتصادی، دامنه اقتدار دولت­ در عرصه­های سیاسی و اجتماعی را تغییرداده و با کاهش کیفیت نهادی و به عبارتی افزایش خطر سیاسی در این حوزه­ها، به صورت غیرمستقیم نیز بر...

دستیابی به رشد پایدار اقتصادی همراه با تثبیت نوسانات آن، یکی از اهداف اصلی سیاست­گذاران اقتصادی در جوامع مختلف محسوب می­شود. اهمیت این مسأله در کشورهای مرتبط با بازارهای جهانی نفت، به­دلیل تغییرات و تحولات مستمر قیمت نفت که به­عنوان شوک تعبیر می­شوند، برجسته­تر است. منتفع و متضرر شدن کشورها از شوک­های آتی قیمتی نفت به­واسطه­ی ماهیت تصادفی شوک­ها امری کاملاً تصادفی است، در حالی که نوسانات قیمتی ن...

در مقالۀ حاضر سعی بر این است که ضمن تشریح بسترهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایجاد بانک استقراضی روس، نقش این بانک در اقتصاد ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با این هدف، سابقۀ ایجاد بانک در ایران از جمله بانک شاهنشاهی به طور کلی و بانک استقراضی به طور اخص مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده با استناد به مفاد قرارداد تنظیم شده و عملکرد بانک مزبور نتیجه می گیرد که دولت روسیه با ایجاد این بانک درصد...

چکیده صاحب نظران حوزه ی اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن 21 را قرن « ژئواکونومیک» نامیده اند؛ چراکه براین باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر منابع انرژی  با تأکید بر نفت و گاز است و مسأله ی«امنیت انرژی» از مسائل مهم پارادایم اقتصاد سیاسی این قرن خواهد بود. هم چنین در این قرن میان امنیت انرژی و میلیتاریسم جهت حفاظ...

نابرابری اجتماعی به تفاوت¬های موجود بین اقشار گوناگون در دسترسی به منابع مورد تقاضا در جامعه اشاره دارد. جمعیت شهر اهواز طی یک دوره 55 ساله (از سال 1335 تا 1390) 86/8 برابر شده است که حدود 37 درصد از این جمعیت را ساکنان محله¬های حاشیه نشین تشکیل می دهند. مسأله این است که همراه با روند سریع گسترش شهری و سیر مهاجرت و تعدد و گوناگونی گروه های اجتماعی وارد شده به شهر اهواز زمینه¬ای در جهت نابرابری ...

تجارب چند ساله اخیر نشان می دهد که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بی ثباتی درآمد صادراتی را به دنبال دارد. به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و چرخش به طرف اقتصاد چند محصولی در صادرات، جهت گیری سیاست-های صادراتی باید به سود صدور کالاهای غیرنفتی تغییر یابد. چنین امری تحقق پیدا نمی کند مگر اینکه فرصت های موجود در صادرات بخش های مختلف شناسایی و به این فرصت ها جنبه عمل...

نفت و انرژی هسته ای به عنوان دو کالای استراتژیک، ارتباط تنگاتنگی در مناسبات اقتصادی و سیاسی کشورها دارد. در این میان با توجه به درجه رشد و توسعه کشورها ، میزان حساسیت برای برنامه ریزی در تولید و مصرف انرژی هسته ایدر کشورها متفاوت خواهد بود. دراین مقاله آثار رشد اقتصادی و قیمت نفت روی میزان مصرف انرژی هسته ای با استفاده از تکنیک اقتصاد سنجی با رویکرد داده های پانلی و با بکار گیری مدل اثرات ثابت ...

در این مقاله که در چارچوب اقتصاد سیاسی نفت نگارش یافته است نخست مروری کوتاه بر ابزار سیاستی اوپک خواهیم داشت که مبتنی بر ظرفیت های مازاد تولید در کشورهای عضو و نظام سهمیه بندی تولید برای مدیریت بازار جهانی نفت است. کاستی های اساسی در مدلسازی رفتار اقتصادی اوپک موضوعی است که در ادامه بررسی شده است. چارچوب تحلیلی این مقاله برای پیش بینی نقش آتی اوپک در بازار جهانی انرژی، که در آینده از تنوع زیادی...