تفسیر مجمع البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلی به تحلیلی، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایی است که دارای اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمی همه زمانی می باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه ترین تفسیر از میان تفسیرهای سه گانه شیخ طبرسی می شمارد که اگر چه از تفسیرهای معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسی الهام گرفته اما بر...

 جاودانگى و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانى و فرامکانى بودن و عدم تأثیرپذیرى آن از فرهنگ زمانه اثبات گردیده است. آیات من بلغ، بعثت، عزّت و آیاتى که از پایدارى و جهان شمولى بشارت‌ها و بیم‌ها و پیام‌هاى قرآن و پیراستگى قرآن از هر گونه اختلاف و کاستى سخن مى‌گویند، دلایل قرآنى این مدعا هستند. روایات رسیده در باب تازه بودن قرآن در همه زمانها، لزوم مراجعه به قرآن، عرضه احادیث بر قرآن و حدیث ثقلین مستندا...

ظهور قرآن کریم در شبه جزیره ی عربستان نه تنها بر رفتار و کردار مردم عرب تاثیر شگرفی داشت که حتی بارزترین ویژگی اعراب یعنی نظم و نثر آن ها را تحت الشعاع خود قرار داد. زبان و بیان معجزه گر قرآن حتی بر رسول گرامی اسلام(ص) و اولیای دین اثر گذارد و در سبک به کارگیری اسلوب ها و نمادها طرحی نو افکند. کتاب «اللغه العربیه فی رحاب القرآن الکریم» به قلم دکتر عبدالعال سالم مکرم، نویسنده پرآوازه معاصر عرب د...

یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کتاب می پردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی ـ دینی قرآن دو دسته اند: دستة اوّل، تقابل های اخلاقی که قرآن به تأیید یا تصحیح آنها و یا مخالفت با آ...

ابوزید، اندیشمند مصری، راجع به چیستی وحی سه دیدگاه مطرح می‌کند. در دیدگاه نخست، وی نبوت را با کهانت مقایسه کرد، تا از جهت فرهنگی، مقبول و آشنا معرفی کند، اما، اولاً بررسی ابوزید در مورد کهانت و شیوع فرهنگی آن کافی نیست؛ ثانیاً خرافه‌های فرهنگی مانند کهانت، توجیه مناسبی برای وحی ارائه نمی‌کند؛ ثالثاً ادعای او با شواهد درون‌دینی سازگار نیست. او در دیدگاه دومش قرآن را محصول تجربۀ دینی پیامبر معرفی می...

فراگیر شدن رایانه‌ها و برنامه‌های نرم‌افزاری، در پژوهشها و مطالعات دینی نیز، تحول بزرگی پدید آورد. برای اولین بار، این استاد عبدالرزاق نوفل (ت 1984) بود که واژه«اعجاز» را در زمینه تناسب اعداد در قرآن به کار برد و در کتاب الاسلام دین و دنیا چنین آورد که دو واژه دین و دنیا در قرآن به تعداد برابر به کار رفته‌اند؛ اما پر سر و صداترین پژوهشها را دکتر محمدرشاد خلیفه، شیمیدان مصری مقیم آمریکا (ت 1990)...

هرچه از ظهور زرتشت می گذشت عقاید این دین به سستی و تزلزل می گرایید و دولت ساسانی ضعیف تر می شد تا اینکه اعراب از سال 12 هجری به بعد طی نبردهای جسر، قادسیه، نهاوند و ... بخش هایی از ایران را با کمترین مقاومتی و با انگیزه های مادی و معنوی به تصرف خود درآوردند. ایرانیان بر این مسأله واقف شدند که عدالت اسلامی و برابری و مساوات می تواند آن ها را از بی عدالتی های حاکمان و نظام طبقاتی ساسانی برهاند و ...

بعضی کلمات قرآن کریم در زمان نزول قرآن دارای معنایی بوده است که این معا کم کم و در طول زمان مفاهیمی به خود گرفته اند که با آنچه در زمان اعراب معاصر نزول قرآن می فهمیده اند مغایر می باشد. مثل کلمه ((الرحمن)) که امروزه بحث در این است که آیا این کلمه صیغه مبالغه است یا صفت مشبهه و بر اساس این دو نظریه بحث می کنند که این کلمه دلالت دارد بر رحمت عامه یا غیر آن و می گویند رحمن الدنیا و الاخره و رحیم ...

ساختگرایی ابتدا در زبان شناسی و جامعه شناسی مطرح شد و سپس وارد معماری و شهرسازی شد. بررسی ارتباط های موجود بین ساختارهای اجتماعی و ساختارهای مصنوع، سعی در کشف نمونه ها و صورت های نوعی و تفسیر و ترجمان جدیدی از این صورت های نوعی در شهرسازی مدرن، یکی از بن مایه-های فکری معماران و شهرسازان ساختارگرا را تشکیل می دهد. در تفکر ساختارگرایی هر پدیده را باید در نسبتی که با سایر پدیده ها برقرار می کند شن...