صوفی شخصیّت و نقشی کلیدی در عرصه ی عرفان و تصوّف دارد و رفتار و منش او تأثیر بسزایی در شکل گیری مبانی عرفان به دنبال داشته است؛ بررسی چهره هایی که از صوفیان در آثار عرفانی ارائه شده است، می تواند کمک شایانی در شناخت چهره ی اصیل این شخصیّت داشته باشد. مثنوی به عنوان یکی از آثار بزرگ عرفان و تصوّف ابعاد شخصیّتی گوناگونی از صوفی را ارائه کرده است. این پژوهش سعی دارد با بررسی چهره ی صوفیان در برخی قصّه ه...

در این پژوهش تلاش بر آن است که ویژگی های نوگرایانه مثنوی، که موجب شده این اثر نسبت به آثار ما قبل خود کتابی نوآیین و دیگرگون باشد، معرفی گردد. بنابراین در فصول پنج گانه این پژوهش پس از بیان کلیاتی در خصوص نوگرایی و نوآوری به بررسی ویژگی های نوین مثنوی در محورهای: ساختار کلی اثر، شیوه های داستان پردازی، افکار و اندیشه ها و زبان پرداخته ایم

بی تردید یکی از سرچثمه های زلال مولانا در بیان حکایات مثنوی معنوی، مثنوی های عطار است، به حدی که ازمجموح ٧٩٠ حکایت در شش دفتر مثنوی ٤٢ حکایت درمثنویهای عطار (مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، اسرار نامه) آمده است، که  بیانگر توجه مولانا به آثار عطاراست. ظاهرا مولوی مثنوی را به خواهثی حسام الدین چپلی و به تقلید از حدیقه نوشته است هرچند مولوی برای سنائی ارزش فوق العاده ای قائل بوده است و چندیئ ب...

ولدنامه اثری است در قالب مثنوی که در بحر خفیف سروده شده است. این کتاب در تفسیر دقایق و معانی عرفانی و اخلاقی و شرح اخبار و احادیث و تفسیر آیات قرآن همراه با ذکر امثال و بیّنات، حکم و کنایات، نوادر لغات و ترکیبات و اعلام احوال مولانا جلال‌الدین، برهان‌الدین محقق، شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و دیگران است که تصویری درست از زندگی جسمانی و روحانی مولانا و حالات و مقامات مریدان و مصاحبان او را منعکس ...

مسأله کرامت در مجموعه عرفان اسلامی، جایگاه مهمی دارد. این کرامات که همگی از قدرت الهی ناشی می گردند، گاه حواس جسمی دارنده آن را بسیار قوی تر از حد معمول نشان می دهند و گاه محدودیت های زمانی و مکانی را در هم می شکنند و از آن فراتر می روند؛ آن گونه که مشاهده عوالم دیگر میسر می گردد و اشراف بر خاطر مریدان و حتی عوام امکان پذیر می شود و آشکار ساختن آن مایه شگفتی می گردد. مولانا نیز به مسأله کرامت ن...

جلال الدین محمد بلخی معروف به مولانا یا مولوی (672-604 هجری ) از آنجا که در خانواده ای فرهیخته دانش دوست و دانش پرور با این همه به راستی خدا شناس و خدا ترس و سیراب از معارف اسلامی و بزرگ زاده و بزرگ شده بود از همان آغاز کودکی با آموزش های ژرف اسلامی بالیدن گرفت و بزرگ شد. گذشته از گفته های مولوی شناسان آثار به جای مانده از مولوی به خوبی نشان می دهد که این عارف بزرگ، در معارف اسلامی و نیز فرهنگ ...

خواب و رؤیا از دیرباز مورد توجه انسان بوده و در برخی از دانشها بسیار مورد توجه قرار گرفته است.علوم ادیان، اساطیر، روانشناسی، عرفان و تصوف و ادبیات از جمله دانشهایی هستند که به خواب و رؤیا کم‌و بیش علاقه نشان داده‌اند. پژوهش حاضر به بررسی خواب و رؤیا در مثنوی مولوی می‌پردازد و هدف آن پاسخ به این پرسشها است که:مولوی در مثنوی چگونه با رؤیا برخورد کرده و آنها را چگونه در این اثر شگرف خود به کار گرف...

بررسی و نقد دیدگاه های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی است. نویسنده، پس از ذکر معنای وحی، به انواع وحی از جمله: وحی به جمادات و حیوانات، وحی به معنای الهام و وحی به پیامبران از دیدگاه مولوی پرداخته و سپس در پاسخ به این سؤال که حاصل وحی چیست، اشعار دیوان مثنوی معنوی را مورد بررسی قرار داده و نتایج ذیل را به دست آورده است: 1. گسترش علوم و فنون و تحوّل در زندگی مادی انسان است، 2. دست یابی انسان به علم و...

اگر مثنوی جلال الدین محمد مولوی با سایر مثنوی های عرفانی سنجیده شود‘ وجه تمایز مثنوی مولوی با آنها آشکار می گردد. به عنوان مثال در مثنوی منطق الطیر عطار‘ سبک و شیوه سخن تقریباً یکنواخت و یکدست ادامه می یابد‘ در حالی که در مثنوی معنوی مولوی در بسیاری از جاها سطح سخن و اندیشه به اوج می گراید و دیر یا زود به وضع معمولی باز می گردد. تداعی هایی که ویژه تفکر و اندیشه منحصر به فرد مولوی است‘ ناخودآگاه‘...

این تحقیق از نوع کتابخانه ای و تحلیل محتواست که در آن، شیوه ی داستان پردازی عطّار و مولوی، از نظر فرم و محتوا، بررسی، مقایسه و تحلیل شده است. عطّار و مولوی برای طرح مفاهیم عرفانی از قالب داستان استفاده کرده اند. مولوی بیست و پنج مورد از داستان های مثنوی را از مثنوی های عطّار اخذ کرده است. فرم و محتوای این داستان ها دارای تفاوت ها و شباهت هایی است. تعدادی از شخصیّت های داستان های مشترک، یکسان و تعدا...