حسادت و سیاست؛ نوزیک در برابر رالز   سیدرضا موسوی*   (تاریخ دریافت:27/3/93 –  تاریخ پذیرش:   5/8/93 )   چکیده رالز برای ایجاد وضعیتی منصفانه و بی­طرفانه در وضع نخستین جهت تدوین اصول عدالت، با فرض اصل عدم نفع متقابل در وضع مذکور، ویژگی­ های روان­شناختی نمایندگان همچون نوع­دوستی و حسادت که قابلیت تأثیرگذاری بر تدوین اصول عدالت را دارند، از وضع مذکور حذف می­کند. اما برخی از رقبای فکری وی همچون روب...

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر آموزه های اسلامی و ارزش های انسانی، رویکرد حمایت از مستضعفان وجنبش های آزادی خواهانه در جهان در راستای مبارزه با بی عدالتی، رابه عنوان یکی از سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصۀ بین الملل قرار داده است. با این مفروض، قانون اساسی مسئولیت حمایت از مستضعفان و ستمدیدگان جهان، اعم از مسلمان و غیرمسلمان را جزو تعهدات جمهوری اسلامی ایران می داند. اما...

پژوهش در اسباب اختلاف فقها، در فقه اهل­ سنت سابقه ای دیرینه دارد؛ دانشمندان اهل­ سنت از قرون اولیه اسلامی در صدد پاسخ به چرایی اختلاف صحابه و فقیهان، و ارائه دلیل و توجیه برای آن برآمده اند، اما این مسئله اساساً برای شیعیان که با حضور امامان معصوم(ع) و روشمند شدن اجتهاد توسط ایشان، کمتر دچار اختلاف شده بودند، مطرح نبوده است. در میان دلایلی که به عنوان اسباب اختلاف برشمرده اند، به اختلافات ناشی ا...

نظریه های متفاوتی همچون نظریه اطلاعات یا ارتباطات شانون، نظریه معناشناختی اطلاعات، نظریه سیبرنتیکی، نظریه کوانتومی اطلاعات و نظریه اطلاعات کوانتومی در زمینه اطلاعات مطرح هستند و هر کدام از دیدگاهی به بررسی اطلاعات می پردازند. پژوهشگران درصدد هستند تا دیدگاهی که اصطلاحاً نظریه کوانتومی اطلاعات گفته می شود را در این نوشته با استفاده از مبانی و مفاهیم فیزیک کوانتومی، ماهیت اطلاعات و نقش آن را در جر...

مهریه از دیونی است که علیرغم حال و عندالمطالبه بودن، به دلیل رابطه نزدیک خویشاوندی طرفین و اقتضائات زندگی مشترک میان آنها، پرداخت آن گاه با ابهاماتی همراه است. یکی از مسائل شایع، ادعای پرداخت این دین از سوی زوج و انکار آن از سوی زوجه میباشد. توضیح آنکه، گاه زوج در طول زندگی مشترک، وجوهی را به زوجه، پرداخت و یا اموالی را به وی منتقل میکند که خارج از محدوده تعهد او به پرداخت نفقه میگنجند. به اقت...

پیشرفت فناوری موجب مواجهۀ روزافزون دولت‌ها با حملات سایبری شده است. بیشترین حملات سایبری که دولت‌ها با آن مواجه‌اند، از نوع حملات سایبری نفی یا محروم‌سازی از سرویس توزیع‌شدۀ اینترنتی است. این‌گونه حملات آثار مخرب مستقیم و آنی ندارند، به همین دلیل ارزیابی آنها در قالب ممنوعیت توسل به زور و حملات مسلحانه قرار نمی‌گیرد و معمولاً دولت‌ها نیز با توجه به شدت کمتر آنها در برخی موارد حتی از پیگیری و شنا...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »جامع البیان عن تأویل آی القرآن« اثر محمد بن جریر طبری (310 ه .ق.( است. یکی از ویژگی های این تفسیر، بهره گیری گسترده از اسباب نزول است. هر چند طبری درباره اهمیّت اسباب نزول سخن نگفته، امّا تفسیر او نشان از تأثیر پذیری بسیار از اسباب نزول دارد. این تأثیر پذیری گسترده، از یک سو، به جهت اعتماد طبری بر نقلها و احادیث است و از سوی دیگر به جهت حجّیت قول صحابه...

این مقاله با هدف بهینه‌سازی و ارتقای قانون‌های موضوعه برای افزایش امنیت مالی در جامعه و منع دارا شدن بلاجهت، نظریه‌هایی دربارۀ مشروعیت‌بخشی به امر مزایدۀ وسایل نقلیۀ توقیف‌شده توسط نهادهای انتظامی را با ادلۀ عقلی و مسلّمات فقهی و حقوقی ارزیابی می‌کند. همچنین، در این زمینه، مجازات توقیف و جوانب مختلف حقوقیِ عدم رجوع مالک نیز بررسی می‌شود. نگارنده در این مقاله، قاعدۀ اِعراض و سایر اسباب زوال مالکیت ...

کلام اجتماعی از حوزه‌های مطالعاتی اندیشه اجتماعی اسلام و شاخه‌ای از الهیات اجتماعی اسلامی است که به تبیین و دفاع از آموزه‌های ایمانی و دیدگاه‌های دینی درباب مسائل اجتماعی می‌پردازد. مهم‌ترین اصول روش‌شناختیِ کلام اجتماعی عبارتند از: سنجش اعتبار تاریخی، واقع‌گرایی و معناداری، اعتبار هرمونیتیکی، روشمندی اجتهاد و استنباط معارف. در مقابل، اصول روش‌شناختی جامعه‌شناسی دین در فهم موضوع و دستیابی به غای...