چکیده شهاب الدین الموسوی الحویزی از شاعران عصر عثمانی است. از زندگانی او آگاهی اندکی در دست است. وی در زمان حکومت مشعشعیان در حویزه که دست نشانده حکومت صفویه در غرب خوزستان بوده، می زیسته است. پسرش معتوق اشعار او را در یک جلد تحت عنوان (دیوان ابن معتوق) گردآوردی نموده است. وی اشعار خود را در اغراضی همچون مدح، غزل و نسیب، خمریات و مراثی به نظم در آورده است. البته اغلب اشعار او مدح است؛ مدح های...

فرهنگ‌نویسان عرب از دیرباز درخصوص ریشه‏ و معنای کلمة «مکّه» فرضیه‌های گوناگونی را مطرح کرده‌اند که از دیدگاه تاریخی، ریشه‌شناسی و معنی‌شناسی قابل نقد و مناقشه‌ هستند. این مفروضات؛ مانند مکَّ چون زمین آبش را مکیده است یا مکاء بدان سبب که نیایش اعراب جاهلی همراه با سوت کشیدن بوده است؛ اغلب بر اساس نوعی ریشه‌شناسی عامیانه بنا شده‌اند و به دلیل نقل قول‌های مکرر از منابع اولیه، در میان پژوهشگران رواج ی...

این پایان نامه با عنوان شرح و بررسی بخش بیان منظومه ی لآلی التبیان که در 305 بیت تألیف دکتر عبدالرزاق میباشد،سعی شده است تا علاوه بر ترجمه ی ابیات بلاغی ، به شرح این ابیات با استفاده از کتب معتبر بلاغی پرداخته شو د. همچنین به اعراب گذاری و ذکر امثله ی متناسب با هر درس که برگرفته از قرآن و اشعار جاهلی و احادیث نبوی است ، پرداختیم ؛ و در پایان هر درس بلاغی ، از میان ابیات فارسی شعرای فارسی زبان ذ...

حنین به وطن یکی از امور غریزی است که در وجود آدمی نهادینه شده و ارتباط تنگاتنگی با مسائلی همانند: هجرت و دوری از وطن دارد. این موضوع از ابتدای دوره جاهلی در ادب عربی مشاهده می‏شود و رفته رفته معانی گسترده‏ای به خود گرفت. در این میان آنچه باعث گسترش این امر در ادب اندلس شد: سفر های داخلی یا خارجی شاعران، هجرت اجباری بدنبال سقوط شهرهای اندلس، عوامل سیاسی، زندان وتبعید بود. در پژوهشی که تحت عنوان...

حماسه یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که از دورانی که ملتی در راه دست‌یافتن به شکوه و تمدن گام نهاده است سخن می‌گوید. ادبیات عربی به دلایلی، از شاهکار برجسته‌ی حماسی بی‌بهره است. در این ادبیات، حماسه‌گونه‌هایی یافت می‌شود که در این مقاله، این حماسه‌گونه‌ها، در عصرهای مختلف ادب عربی بررسی شده است. در عصر جاهلی نمونه‌هایی از این حماسه‌گونه‌ها را می‌توان در معلقات هفتگانه، بوی‍‍ژه در معلقه وسیره‌ی...

صعالیک گروهی بودند که از دل جامعه ی جاهلی سربرآوردند و رو در روی آن قرار گرفتند. در این راستا، آنان دست به تمرد زدند و بر سنت ها و هنجا رهای اجتماعی، فرهنگی و ادبی شوریدند. بی شک هدف قرار دادن هنجارهای اجتماعی و پیوستن شمار قابل توجهی از اعضای جامعه ی جاهلی عرب به جریان صعالیک، حکایت از وجود یک اشکال اساسی در نظام اجتماعی موجود داشته است. بررسی اوضاع و شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در این دوره،...

مجموعه حاضر، پژوهشی نقدی – تحلیلی است. این مجموعه در اصل ترجمه متن عربی کتاب الشهاب الراصد، تألیف محمد لطفی جمعه می باشد. نویسنده کتاب یکی از ادبای معاصر مصر است.مولف کتاب خود را بر پایه آثار ادبی معتبر جهان تألیف نموده و توجه خود را در این زمینه به آثار مولفان و شاعرانی که بیشترین تأثیر را بر ادبیاتهای گوناگون جهان داشته و میراث ادبیات جهان را غنا بخشیده اند، معطوف کرده است و به تمدنهای کهنی چ...

در دوره ساسانی، دو نژاد ایرانی و عرب ساکن حیره پیوند فرهنگی و اجتماعی مستحکمی داشتند. از این رو، زمینه تأثیر فرهنگ و ادب فارسی بر شخصیت شاعرانی که به دربار شهریاران منذری در حیره راه یافتند، فراهم آمد و سبب آشنایی هرچه بیشتر آنان با آداب و رسوم، سنن و فرهنگ ایرانی شد. در نتیجه عصاره فرهنگ فارسی آن روزگار، حال و هوای اجتماعی عهد ساسانی و وام واژه های کهن فارسی به فراوانی در اشعار شعرای جاهلی به ...

فرهنگ‌نویسان عرب از دیرباز درخصوص ریشه‏ و معنای کلمة «مکّه» فرضیه‌های گوناگونی را مطرح کرده‌اند که از دیدگاه تاریخی، ریشه‌شناسی و معنی‌شناسی قابل نقد و مناقشه‌ هستند. این مفروضات؛ مانند مکَّ چون زمین آبش را مکیده است یا مکاء بدان سبب که نیایش اعراب جاهلی همراه با سوت کشیدن بوده است؛ اغلب بر اساس نوعی ریشه‌شناسی عامیانه بنا شده‌اند و به دلیل نقل قول‌های مکرر از منابع اولیه، در میان پژوهشگران رواج ی...

چکیده: شعر جاهلی، اسلامی و اموی آکنده از اشعاری است که در بردارنده و بیان کننده ی احساسات و عواطف میان همسران است. این شعر تمامی امور مثبت و منفی مربوط به زندگی زناشویی را در خود جای داده و به آن پرداخته است. این امر بازه ی زمانی بس گسترده ای را به خود اختصاص داده که از جاری شدن خطبه ی ازدواج، مراسم مربوط به آن و زندگی مشترک همراه با تفاهم یا اختلاف گرفته تا طلاق و موارد مربوط به بعد از آن را ...