"البرز" و "قاف" دو رشته­کوه اسطوره‌ای در باور جمعی اقوام ایرانی و عربی است که در روایت‌های اسطوره­ای به سه طریق به‌کار رفته­اند: گاه مستقل از یکدیگر، گاه به صورت این‌همانی (یکسان پنداری) و در برخی موارد هم یکی را نتیجه دیگری پنداشته‌اند. البرز اساطیری ریشه در ایران باستان دارد و با مسائل دینی زرتشتی درآمیخته­است و قاف، اسطوره­ای مربوط به دورۀ اسلامی است و صبغۀ عربی آن غالب است. با توجّه به ویژگی...

در این مقاله، نگارنده کوشیده است تا به شیوه ای مستند و تحقیقی نشان دهد که مفاهیم، نگرش ها و اشارات اساطیری در میان شعرای معاصر تا چه اندازه مورد توجه قرارگرفته است, اما از آنجایی که بررسی مضامین اسطوره ای سروده های همه ی شاعران این دوره در قالب یک مقاله ناممکن به نظر می رسید ، با محور قرار دادن عمدگی های سبکی و برجستگی های فکری و هنری، چهار تن از شاعران مطرح این روزگار (نیما، اخوان، سپهری و شفی...

پژوهش حاضر، بر آن است که با نقد و بررسی آثار منتشرشده در حوزه پژوهش های اساطیری، این آثار را به پژوهشگران و علاقه مندان به اسطوره بشناساند و آثار برتر را به خوانندگان، معرفی کند. همچنین به دلیل نبود چارچوبی منسجم و مناسب در حوزه کتاب شناسی توصیفی تحلیلی، هدف دیگر این پژوهش، ارائه چارچوبی مناسب در این حوزه است که برای نویسندگان، پژوهشگران، ناشران و هر فردی که با نقد کتاب سروکار دارد، سودمند می ن...

نظام تصوف به عنوان مهم ترین بستر تجربه های درونی و بیرونی ایرانیانِ پس از حمل? اعراب، از آغاز تکوین تا اوج و افولش در قرون هفتم و هشتم دچار دگردیسی های نامحسوسی در مبانی نظری خود می شود که زمینه را برای تغییر کارکرد آن فراهم می کنند. به تدریج در این نظام مولفه هایی تعریف می شوند که سوی? کنش آن را از تجربه گرایی دینی به بینش اساطیری تغییر می دهند. این مولفه ها که همان مولفه های تفکر اساطیری هستند...

تحقیق حاضر در رابطه با اسطوره ونقد اساطیری مقدمه آثار نظامی است. اسطوره ها تصویری منسجم از باورها و ادراکهای هر ملت ارائه می دهد واسطوره داستانی است با ویژگیهای ذیل : • تبیینی از نحوه آفرینش کاینات ارائه می دهد. • دارای شخصیتهایی است که به سبب قدرت های فوق بشری قادر به کارهای فرا طبیعی اند. • به مردمانی معین نسبت داده می شود. • و به صورتهای متفاوت و گاه متضاد روایت می شود. البته این ویژگی...

خواست و پسند انسان از روزگار باستان تا طبقه عامّه در ادوار متأخّرتر، غالباً علاقه مند نگهداشتِ روایات و الگوهای اساطیری بوده و بنابر همین ویژگیِ ناتاریخی بودنِ حافظه جمعی، بعضی از کسان و حوادث تاریخی را بر مبنای نمونه های مثالی به قالب اسطوره و حماسه و داستان کشانیده است (اسطوره ای شدن/ کردن تاریخ). در فرهنگ، ادبیّات و معتقدات ایرانی محتملاً امام علی(ع) برجسته ترین نمونه تبدیل یک شخصیّت تاریخی به چهره ا...

اسطوره ها محصول نظامی همبسته از اندیشه، باورمندی و نگرش انسان هایی است که جهان را محصور در تار و پود کنش نیروهای ماوراءالطبیعه دیده اند. به باور این مردمان، که نیاکان انسان امروزند، اسطوره توضیح دهنده و تفسیرکننده پیچیدگی و رازآمیزی جهان طبیعت اند. در همین راستا فرهنگ ایرانی در ساختار خود پرورش دهنده جهان اساطیری بوده است که در فرهنگ اسطوره شناسی جهان یگانه بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار است. ...