در این نوشتار، پس از مروری دوباره بر راه حل مبناگرایان در معیار صدق گزاره های نظری، بر اساس مبناگروی برگزیده، الگویی در باب چگونگی ارجاع معرفتی ارائه می دهیم. منظور از ارجاع معرفتی در معرفت شناسی ارجاع گزاره های نظری به بدیهی است که اصطلاحاً در منطق آن را «تحلیل» نامیده اند. در برابر این فعالیت، صعود معرفتی قرار دارد وآن عبارت است از گذر از بدیهی به نظری که آن را در منطق «ترکیب» نام نهاده اند. ...

یکی از پرسش های مهم پیش روی معرفت شناسان کنونی، تاثیر و یا عدم تاثیر عوامل غیر معرفتی بر باورهیکی از پرسش های مهم پیش روی معرفت شناسان کنونی، تاثیر و یا عدم تاثیر عوامل غیر معرفتی بر باورها به طور کلی وباورهای دینی به طور خاص است. در این زمینه معرفت شناسان به دو گروه تقسیم شده اند که گروه اول، تاثیر عوامل غیر معرفتی را نادیده می گیرند و گروه دوم، قائل به تاثیر عوامل غیر معرفتی در کنار عوامل معر...

در تفکر اسلامی فرهنگ مجموعه ای از ارزش ها، نگرش ها و رفتارهای انسانی است که شیوه زندگی انسان را معین می کند و به کلیه رفتارهای فردی و جمعی وی جهت بخشیده و آنها را متعالی می سازد. مهندسی فرهنگی همان مهندسی ارزش ها است و مهندسی ارزش ها نیز به تعیین نظام ارزشی مطلوب و طراحی و تدوین آنها از طریق نوع نگرش خاص آن جامعه، اطلاق می گردد. قرآن محور همه ی تعالیم، برنامه ها و اهداف خود را امری معرفتی و فره...

به طور کلی آراء پوپر و هابرماس از دو طریق می توانند در حل مسائل معرفتی جامعه شناسی در ایران به کار آیند: 1- پاسخ گویی به مسائل معرفتی سطح جهانی 2- پاسخ گویی به مسائل معرفتی سطح ملی پاسخ های پوپر وهابر ماس به مسائل سطح ملی علم بودن جامعه شناسی مساله هویت دانش جامعه شناسی و شان علمی آن مسأله ای است که چنا نکه ارمکی نشان داده، نه تنها گریبانگیر نسل اول جامعه شناسی ایران ( از چهار نسل جامعه شن...

ارسطو در فصل پایانی کتاب دوم تحلیلات ثانوی (بعد از این ت. ث.) در باب آرخایِ دانش علمی (اپیستمه) دو پرسش می­پرسد و سپس به هر دو پرسش پاسخ می­دهد. نوس مفهوم محوری هر دو پاسخ اوست. اما از آنجا که سخن او در باب نوس به اندازه­ی کافی روشن نیست درک منظور او مستلزم روشنگری در باب چیستی نوس است. در هر دو پاسخ او، و البته در جاهای دیگر نیز، نوس هکسیس نفس معرفی می­شود اما او در پاسخ دوم به گونه­ای سخن می­گ...

بزرگترین چالش عصر حاضر که به عصر مدرنیته معروف شده،بحران معناست.جنس قدرت و الزامات حقوق حکومت در این شرایط نیز"از جنس معنا"بوده و مولفه ایجاد کننده آن "معناگرایی" است. لذا مدعای این مقاله آن است که انقلاب اسلامی ایران به عنوان احیاگر تفکر وحیانی با دو ویژگی تولید معنا(مبتنی بر مبانی دینی خود)و نفی مدرنیسم معرفتی،مقدمات لازم را برای تعامل ارزش و دانش و تولید قدرت را ایجاد کرده است که از آن به نظ...

تبعیض نژادی یکی از مهم ترین آسیب هایی است که همواره جوامع مختلف به آن دچار بوده اند. قرآن کریم برای زدودن این آسیب، اولا در حوزه نظری و معرفتی، تصویری صحیح و شفاف از خلقت انسان ها و راز تفاوت آنان،معیار ارزش گذاری انسان ها و جهان شمولی اسلام به دست می دهد و ثانیا با پایه گذاری مناسباتی چون اتحاد همه جانبه، عدل و مهرورزی به همه مردم، ایجاد پیوند زوجیت میان نژادهای مختلف، تعاون بر اساس نیکی و تقو...

تفسیر صافی، اثر مرحوم ملا محسن فیض کاشانی است، که آن را در سال 1075 ق تألیف نموده است. هرچند استفاده مفسّر از روایت برای فهم آیات پررنگ است، ولی در تفسیر خود در زمینه های ادبی همچون معنای واژگان، مرجع ضمایر، تحلیل ادبی و بلاغی آیات و در زمینه های فلسفی، عرفانی و عقلی و در گزینش منابع روایات به اجتهاد پرداخته است. فیض در این اجتهاد، از مبانی معرفتی یعنی باورهای مذهبی، دانسته های ادبی و قواعد فلسف...

معرفت شناسی فضیلت محور، یکی از جدیدترین رویکردهای معرفت شناسی است که به دلیل تمرکز بر فاعل شناسا و فضیلت های معرفتی او، از سایر رویکردهای موجود متفاوت می¬باشد. این رویکرد، به جهت شباهت با رویکردهای برون گرایی که در ذیل معرفت شناسی اصلاح شده قرار می گیرند، از ظرفیت های قابل توجّهی برای نظریه پردازی در معرفت شناسی باورهای دینی برخوردار است. لذا می توان با تعریف پیش فرض هایی چون فضائل معرفتی دینی و...

چکیده در این مقاله، موضوع بومی گرایی و به طور خاص، دینی گرایی در علم از منظر معرفت شناختی بررسی شده است. مطابق با رویکرد وظیفه­گرایانه در معرفت­شناسی، هر باورمند به لحاظ معرفتی موظف است که سعی کند تا مجموعه ی باورهای سازگار و در حالت قوی تر منسجمی داشته باشد؛ علاوه بر این، هر فرد در مجموعه ی  باورهای خویش باورهایی مرکزی دارد. باورهای دینی بخش مهمی از باورهای مرکزی اعضای جوامع دین دار را تشکیل ...