در دیوان حافظ، ادبیات تعلیمی و ادبیات غنایی به‌خوبی با هم پیوند خورده‏اند و نتیجة هم‏نشینی این دو نوع ادبی، به شکل‏گیری لحنی خاص در کلام حافظ منجر شده است. حافظ با زدن رنگ عاطفی به پند و اندرزهای کوتاه و فشرده‏اش، نوعی خاص از ادبیات تعلیمی را که دارای لحنی نرم و تأثیرگذار است، تقویت و برجسته کرد و با گنجاندن بایسته‏ها و نبایسته‏های اخلاقی در فرم غزل، راه‏های درست زندگی را در بیانی هنری و دلنشین...

ادبیات تعلیمی بخشی گسترده از ادبیات کهن فارسی را شامل می شود. اگر چه شاهنامه اثری حماسی به شمار می‌رود اما فردوسی در جای جای این اثر ارزشمند، از هر فرصتی برای بیان آموزه‌های تعلیمی استفاده کرده است، به ویژه در صحنه‌های حساس و در پایان داستان‌ها حضور آشکار فردوسی و بیان آموزه‌های اخلاقی قابل توجه است. توصیه‌های فردوسی به خردورزی، نام خواهی،‌ دوری از‌ آز، دادگری، رعایت اعتدال و... در حوزه زندگی ش...

چکیده: کتاب «الفریده» از جمله کتاب های زیبا و دل نشین شیخ سیوطی می باشد ومیتوان آنرا خلاصه کتابهای ایشان دانست. ایشان آنرا در مقابل الفیه ابن مالک سروده اند و محتوای الفیه ابن مالک را در 600 بیت گنجانده است و 400 بیت از قاعده هایی که مورد نیاز می باشند، به آن اضافه نموده است. این الفیه متشکل از چند مقدمه و هفت کتاب می باشد مقدمات آن در مورد: تعریف کلمه و اقسام آن ها و کلام، جمله، معرب و مبنی،...

گلستان سعدی گنجینه ای جامع و ارزشمند از پاک ترین احساسات، عواطف و اندیشه های بشری است و به دلیل گستردگی مفاهیم آن هنگام خواندن برخی متون احساس می شود بین آن و آثار دیگر تشابهات عمیق اندیشه ای و تعلیمی وجود دارد. بررسی این تشابهات نشان می دهد سعدی در خلق اثر خود، علاوه بر آنکه بر تجربیات سفر و زندگی خود متکی بوده از آثار دیگری نیز بهره برده که یکی از آنها کیمیای سعادت است. غزالی نیز که اثر خود ر...

رسالت اصلی بسیاری از متون ادبی آموزش و تعلیم و تربیت می باشد. این متون مسائل اخلاقی، مذهبی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی را به شکل ادبی عرضه می کند. دیوان پروین اعتصامی از بهترین نمونه های آثار ادبیات تعلیمی می باشد که بیشتر مضامین اخلاقی و اجتماعی و فلسفی را در قالب مناظره به نظم کشیده است. این دیوان حاوی 106 مناظره می باشدکه گاهی یک گفتگوی یک جانبه و گاهی دارای دو طرف گفتگو می باشد که آن را از زبان...

ادبیات تعلیمی به عنوان یکی از گسترده ترین گونه های ادب فارسی، عرصه مضمون پردازی بزرگترین شعرا و نویسندگان اخلاق گرا در هر عصر و زمانی است. این گونه ادبی ابزاری است تا نویسنده و یا شاعر بتواند از طریق آن اهمّ مفاهیم مورد نظر خود را به مخاطبان انتقال دهد. این مفاهیم ممکن است تلقین کننده و آموزش دهنده عقایدی عامّ و همه پذیر باشند و یا ایدئولوژی و اعتقادی خاصّ را ترویج دهند. به هر طریق، آن چه مسلّم است...

تمثیل که شاخه­ای از تشبیه است ذکر روایتی است به شعر یا نثر که مفهوم واقعی آن را از طریق برگرداندن اشخاص و حوادث به صورت­هایی غیر از آنچه که در ظاهر دارند حاصل می­شود یا بیان داستان و حدیثی است به طریق ذکر مثال و مثل در اصطلاح ادبی نوع خاصی است که آن را به فارسی داستان  (دستان) می­گویند و مثل و افسانه در معنی وجاهت اشتراک دارند. ادبیات تعلیمی، نوشته­ها و آثاری است که برای خواننده و دریافت کننده ...

ادبیات تعلیمی بخشی گسترده از ادبیات کهن فارسی را شامل می شود. اگر چه شاهنامه اثری حماسی به شمار می‌رود اما فردوسی در جای جای این اثر ارزشمند، از هر فرصتی برای بیان آموزه‌های تعلیمی استفاده کرده است، به ویژه در صحنه‌های حساس و در پایان داستان‌ها حضور آشکار فردوسی و بیان آموزه‌های اخلاقی قابل توجه است. توصیه‌های فردوسی به خردورزی، نام خواهی،‌ دوری از‌ آز، دادگری، رعایت اعتدال و... در حوزه زندگی ش...

سعدی را می توان بزرگ ترین معلم اخلاق دانست که تعالیم جامع و فراگیری بیان کرده که از سرچشمه های اسلامی و ایرانی جوشیده است. مخاطب او نوع انسان است و اندرزها و پندهای او مختص به همه انسان هاست. آثار وی سرشار از پاک ترین و انسان دوستانه ترین اندیشه های بشری است. احاطه شاعر بر فرهنگ ایرانی و جوامع دیگر و تسلط شاعر بر مفاهیم و تعالیم دین اسلام که در لابه لای گلستان و بوستان مشهود است اثر او را همراه...

ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین و پردامنه‌ترین انواع ادب فارسی است. در ادبیات کلاسیک آموزه‌ها بیشتر به صورت مستقیم و با صراحت بیان می‌شدند و آرایه‌ها و فنون ادبی ابزاری جهت تأکید و تأثیرگذاری کلام بودند. در حالی که در ادبیات معاصر از بیان صریح و مستقیم آموزه‌ها پرهیز می‌شود و اندیشه‌ها عمدتاً در لفافه‌های بیانی ارائه می‌شوند. از این رو درک بُعد تعلیمی ادبیات و به طور اخص شعر در سدۀ اخیر با گذ...