یکی از ویژگی­های بارز نقد ادبی در قرن چهارم هجری، آمیختگی آن با علم بلاغت است. ابن طباطبا(332ق) به عنوان نماینده و پیشگام علم نقد در قرن چهارم، شعر را بر اساس بلاغت تشبیه، ارزیابی کرده است. لازمه شناختی درست از تحول و تطور علم نقد و بلاغت، بررسی دقیق دیدگاه­های پیشگامان علم نقد و بلاغت، چون ابن طباطبا است. این مقاله که با هدف تبیین و تحلیل دیدگاه­ ابن طباطبا در نقد تشبیه، بر اساس کتاب «عیار ا...

جملۀ شرط به جمله­ای گفته می­شود که ادات شرط در صدر آن قرار بگیرد و وقوع آن مشروط باشد.ساختار نحوی شرط در زبان عربی بر پایة دیدگاه­های مختلف تحلیل شده­ است، ولی دستورنویسان دربارۀ برخی عناصر آن اتفاق نظر ندارند و ماهیّت این ساختار ازنظر زبان­شناسی چندان روشن نیست و دربارۀ هسته و وابستۀ این اسلوب نیز تحقیق اساسی صورت نگرفته ­است. این پژوهش دیدگاه­های دستورنویسان را دربارة عناصر ساختمانی جملۀ شرطی ...

از نظر الیوت بسیاری از شاعران مفهوم آزادی در شعر آزاد را به درستی درک نکرده اند؟ به این معنا که در نظر این دسته از شاعران، تنها و مهم ترین ویژگی شعر آزاد، نبود قافیه، وزن، و یا دیگر عناصر انسجام بخش شعر سنتی است. این در حالی است که در نظر الیوت هیچ شعری نمی تواند آزاد باشد، زیرا گرچه شعر آزاد از ادات متعارف شعر سنتی بی بهره است، اما، برای اجتناب از هم گسیختکی ناگزیر باید از تکنیک هایی جایگز...

  یکی از ویژگی­های بارز نقد ادبی در قرن چهارم هجری، آمیختگی آن با علم بلاغت است. ابن طباطبا(332ق) به عنوان نماینده و پیشگام علم نقد در قرن چهارم، شعر را بر اساس بلاغت تشبیه، ارزیابی کرده است. لازمه شناختی درست از تحول و تطور علم نقد و بلاغت، بررسی دقیق دیدگاه­های پیشگامان علم نقد و بلاغت، چون ابن طباطبا است. این مقاله که با هدف تبیین و تحلیل دیدگاه­ ابن طباطبا در نقد تشبیه، بر اساس کتا...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش اصلی زبان شناسی نظری است که در آن نقش و معنا توأمان در نظر گرفته می شود. از گرایشهای مختلف این نظریّه، نقش گرایی هلیدی را برگزیده ایم. در این نظریّه با سه نوع معنا روبه روییم: فرانقش تجربی، فرانقش میان فردی و فرانقش متنی. در این مقاله برآنیم تا رمان چراغ ها را من خاموش می کنم اثر زویا پیرزاد را با توجّه به فرانقش میان فردی (interpersonal metafunction) از نظریّۀ نقش...

از نظر الیوت بسیاری از شاعران مفهوم آزادی در شعر آزاد را به درستی درک نکرده اند؟ به این معنا که در نظر این دسته از شاعران، تنها و مهم ترین ویژگی شعر آزاد، نبود قافیه، وزن، و یا دیگر عناصر انسجام بخش شعر سنتی است. این در حالی است که در نظر الیوت هیچ شعری نمی تواند آزاد باشد، زیرا گرچه شعر آزاد از ادات متعارف شعر سنتی بی بهره است، اما، برای اجتناب از هم گسیختکی ناگزیر باید از تکنیک هایی جایگز...

تاکید اصلی در این تحقیق، بررسی چگونگی رسیدن به برجسته سازی ادبی در شعر بر طبق روش نقد صورت گراست. بر این اساس سه غزل از مجموعه غزلیات سیاه مشق هوشنگ ابتهاج برگزیده شده است و تلاش می شود که عوامل برجسته ساز، یعنی هنجارگریزی و قاعده افزایی در شعر وی شناسایی گردد. با توجه به این که در مبانی نظری فرمالیسم، موسیقی و آهنگ کلام در انسجام شعر و استحکام ساختار آن نقش بسزایی دارد، توجه به موسیقی و چگونگی...

پیوند و هماهنگی بین الفاظ و معانی، می تواند ناشی از تکرار آواها در بافت کلام و بار معنایی خاص واژگان باشد که هم سبب تمایز معنایی در گزینش واژگان و هم در تداعی معانی نقش بسزایی دارد؛ بنابراین در سطح ادبی کلام و ساختار کلی جمله، سطح آوایی از سطح معنایی جدا نمی شود. بحث القاگری آواها در متن، اولین بار توسط زبان­شناس فرانسوی، موریس گرامون در قرن بیستم طرح شد. اما، قبل از طرح آن توسط گرامون به عنوان...

این مطالعه در نظر دارد یافته های تحلیل کلام را در ارتباط با قرآن، علی الخصوص سوره فاتحه، به کار بندد. کلام، یک گفتار یا بخشی از یک نوشتار در مورد موضوعی خاصّ، معمولاً جدّی، به حساب می آید. از نگاه زبان شناسی، کلام یکی از برجسته ترین مفاهیم تفکر معاصر در زمینه های علوم انسانی و علوم اجتماعی به حساب می آید، همان طوری که این کلام در ارتباط با آن روش هائی است که در آن ها زبان عمل می کند و روابط انسان ...

مقاله حاضر تلاشی است در جهت بررسی و شناخت زیبایی‌های هنری تشبیهات اشعار محمدعلی بهمنی که در آن تشبیهات از وجوه مختلف بلاغی؛ یعنی موضوعی، طرفین تشبیه، زاویه تشبیه، ساختار شکلی، وجه شبه، ادات، حسی، عقلی و انتزاعی بودن، تشبیهات گسترده و فشرده، بررسی، دسته‌بندی و سپس به کمک جدول و نمودار تحلیل آماری و علمی از آن ارائه گردیده است. شعر بهمنی از لحاظ تشبیه غنی است و انواع مختلف تشبیه در شعر او به کار ...