میزان تاثیر عقل در اخلاق در میان فلاسفه اخلاق از جمله دیوید هیوم (1711-1776) فیلسوف تاثیرگذار انگلیسی. محل اعتنای فراوان بوده است. هیوم دامنه نفوذ عقل را در اخلاق سخت محدود کرده و جز سهمی فرعی و اعدادی برای آن قائل نشده زیرا سهم اصلی را از آن احساسات و عواطف دانسته است اما تا آخر به این موضع وفادار نمانده و در مواردی آرای ناسازگار با آن برگزیده و در واقع عملا نشان داده است که برای عقل باید سهمی...

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت‌های این دو رویکرد عبارتند از: 1. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت‌های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. 2. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می‌شود. 3. د...

رهبری سازه­های اجتماعی پیچیده و پیگیری توأمان اهداف اجتماعی-اقتصادی، دو ضرورت در پژوهش و عمل علوم اجتماعی به­شمار می­روند. علیرغم آنکه سازه­های اجتماعی رهبری پیچیدگی و سازمان اجتماعی، رویکردهایی نوآورانه در پاسخ به این الزامات محیطی هستند، نقاط ضعف هر سازه، منجر به عدم تحقّق اهداف اجتماعی مطلوب می­شود. نظر به­بنیان نظری مشترک و ویژگی­های منحصر­به­فرد سازه­های رهبری پیچیدگی و سازمان اجتماعی و ظرف...

پژوهش حاضر ، با هدف بررسی درونمایه های اخلاقی کتاب " الجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه " شیخ حر عاملی انجام گرفته است. حدیث قدسی حدیثی است که ، پیغمبر (ص) از خداوند، اخبار می کند ؛ بدین گونه که معنی و مضمون آن بر قلب پیغمبر (ص) القاء میشود و وی با لفظ خود ، اداء می نماید . این دسته از احادیث که اولین بار در مذهب شیعه توسط شیخ حُرعاملی در کتاب "الجواهر السنیه" گردآوری شده ، در حوزه های عرفانی و ...

چکیده: در این مقاله­ ضمن تبیین اخلاق خاص قرآن که می­توان آن را «اخلاق عرفانی قرآن» نامید، تطبیق آن با عرفان به­ویژه عرفان عملی صورت ­گرفته است. علامه طباطبایی ذیل تفسیر برخی آیات قرآن از سه نوع اخلاق «مادی- فلسفی»، «عام انبیا» و «خاص قرآن» نام برده و نوع اخیر را مخصوص اسلام و غیر مسبوق به سابقه معرفی نموده است. با تأمل در ماهیت، مبانی و اهداف این نوع اخلاق، مشاهده می‌گردد که تشابهات فراوانی میا...

ابو علی سینا، دانشمند ایرانی مسلمان، عارف و فیلسوف بزرگ سده ی چهارم است که شهرتی جهانی دارد. علی رغم بررسی های فراوان درباره آرای وی در زمینه های مختلف علمی، پژوهش درخصوص نگرش اخلاقی این دانشمند بزرگ، کمتر صورت پذیرفته است. لذا در این مقاله سعی شده است تا با گذری بر شرح های معتبری که از دوران حیات بوعلی بجا مانده، و نیز با غور در بعضی از آثار مکتوب وی، منشوری برای استفاده ی پزشکان و سایر » منشو...

اخلاق فضیلت یکی از مشهورترین نظریه‌های اخلاق هنجاری است که وجه تمایز اصلی­اش با نظریه­های فایده­گرا و وظیفه­گرا، تأکید بر فضیلت­ها و منش­های اخلاقی است. تاکنون تقریرهای مختلفی از اخلاق فضیلت ارائه شده که تقریر سعادت­گرا و تقریر فاعل­مبنا از جمله مهم­ترین آن­هاست. علی­رغم وجود بایدها، نبایدها و الزامات اخلاقی فراوان در قرآن که دال بر وظیفه­گرایی است و همچنین وجود برخی از تردیدها و مخالفت­­ها در ...

فلسفه ی اخلاق شامل سه حوزه­ی فرااخلاق، اخلاق هنجاری و اخلاق کاربردی است. فایده گرایی یکی از دیدگاه­های مهم مطرح در حوزه­ی اخلاق هنجاری است که معیار درستی اعمال انسان را بر سود و زیان پیامدهای آن و یا به عبارتی بر میزان خوشبختی­ ایجاد شده برای همه­ی افرادی که تحت تأثیر آن فعل قرار دارند، مبتنی می­سازد. فایده­گران خود به دو گروه عمل محور و قاعده محور تقسیم می­شوند. دسته­ی نخست به میزان خیر یا خوش...

زمینه و هدف: «راهنماهای شش گانه اخلاق در پژوهش»، شامل دستورالعمل هایی اخلاقی در «پژوهش های ژنتیک»، «پژوهش بر گروه های خاص»، «پژوهش بر حیوانات»، «پژوهش بر گامت و جنین»، «پژوهش های پیوند عضو و بافت» و «کارآزمایی هایی بالینی» است. این راهنماها به وسیله شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1385 تدوین شده و هدف از تهیه...

غایت در اخلاق از مهم‌ترین موضوعاتی است که در اخلاق هنجاری و فرا اخلاق بررسی می‌شود. این مقاله با تکیه بر مباحث فلسفۀ اخلاق غربی و آیات قرآن کریم، از رهگذر مفهوم‌شناسی غایت و مباحثی نظیر تعدد یا وحدت غایت و تفاوت غایت در نظریه‌های هنجاری، به بررسی رابطۀ غایات متعدد و مختلف دست یازیده و در نهایت، غایتِ مورد اشاره قرآن کریم را تحلیل کرده و شاخصه‌های آن را بر‌شمرده است. به نظر می‌رسد که در فلسفۀ اخل...