اخلاق یکی از منابع علم حقوق به شمار می رود. اخلاق نیروی پر توانی است که کار ایجاد قواعد حقوقی را رهبری می کند. اما با این وجود اخلاق و حقوق دارای مفهوم و قلمرو یکسان نیست. حقوق وظیفه برقراری نظم و عدالت را در جامعه به عهده دارد و این مهم محقق نمی شود مگر با الهام گرفتن از قواعد و اصول اخلاقی که از منابع وحی و آموزه های دینی سرچشمه گرفته است که این همان اندیشه اقتصادی اسلام و امیرالمؤمنین(ع) است...

هدفِ پژوهش، ارائۀ چارچوبی مفهومی از اخلاق حرفه‌ای تدریس برای استادانِ دروس معارفِ اسلامی برای اثربخش‌ترسازی عملکرد آنان نسبت به تربیت دینی صحیحِ دانشجویان بود. روش: روش پژوهش از نوع روش آمیختۀ اکتشافی متوالی بود. در بخش کیفی از روش تحلیلی- استنتاجی و در بخش کمّی از پیمایشِ پرسشنامه‌ای و انجام آزمون­های آماری استفاده شد. جامعۀ آماری اول، کلیۀ منابع مرتبط با اخلاق حرفه‌ای تدریس و جامعۀ دوم، استادان معا...

«اخلاق اسلامی چیست؟»؛ «چگونه ممکن است؟»؛ «ساختار آن کدام است؟» اصلی ترین مسائلی است که در این رساله? دکتری به آنها پرداخته ایم. اخلاق اسلامی به عنوان نوعی از اخلاق دینی ـ هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ دینی ـ موضوع پر‏اهمیّتی است. امّا در عین حال استدلال شده است که اخلاق اسلامی نمی تواند وجود داشته باشد کما اینکه دیگر اخلاق های دینی هم امکان تحقّق ندارند؛ آنچه وجود دارد اخلاق مسلمانان است. کسانی که...

جان بیشاپ نوعی از ایمان گرایی را تعریف می­کند ـ و آن را ایمان گرایی معتدل می­نامد ـ که بر اساس آن، گاهی به لحاظ اخلاقی اجازه داریم به باوری که شواهد و قرائنی برای آن وجود ندارد، ملتزم شویم. این دیدگاه، ادامة دیدگاه ویلیام جیمز است که او، آن را در مقالة «ارادة معطوف به باور» بیان کرده است. در این دیدگاه، بحث از مجاز بودن اخلاقی باور دینی به میان می­آید. بیشاپ معتقد است که باور دینی می­تواند متأث...

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، انقلابی در علوم انسانی و جایگاه متولیان این علوم نیز رخ داد و بر تصفیۀ اساتید دانشگاه تأکید شد. در دروس دانشگاهی رشته‌های علوم انسانی نیز تغییر و تحولاتی در راستای اسلامی‌سازی و بومی‌سازی رخ داد که به نظر می­رسد انقلاب در علوم انسانی مبتنی بر هویت ملی، سیاسی و دینی مدیران سیاسی بوده است. سؤال این پژوهش آن بود که نقش این هویت‌ها در بین متولیان علوم انسا...

در تاریخ اندیشة اسلامی و مسیحی قانون طبیعی از مهم‌ترین نظریه‌هایی است که به توضیح سرشت اخلاق مورد توصیة دین پرداخته است. پروفسور فینیس (فیلسوف و متأله مسیحی) و علامه طالقانی (فیلسوف و متأله اسلامی) دو چهرة شناخته‌شده در فلسفه و الاهیات به شمار می‌روند. در این نوشتار با صرف نظر از محتوای اخلاقی نظریة این دو تفکر، به بررسی پیامدهای مترتب بر مبانی آنان می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که بازخوانی منطقی م...

مسألهٔ نسبت تجربهٔ دینی با تجربهٔ اخلاقی (وحدت، اتحاد، تمایز، تباین، تعاند یا...) در عین حال که با مسألهٔ نسبت میان دین و اخلاق مرتبط است، با آن یکی نیست. از این رو، می‌توان اخلاق را مستقل از دین دانست و در عین حال تجربهٔ دینی و تجربهٔ اخلاقی را واحد یا متحد به شمار آورد. در این مقاله تلاش شده با تحلیل و بررسی دیدگاه‌های شهید مطهری دربارهٔ موضوعاتی از قبیل دین، ایمان، پرستش، ارزش اخلاقی و به‌ویژه نظر...

قاعده زرین از جمله مباحث فلسفه اخلاق است که مبین یکاصلاساسیاستکهدربر دارنده دومطلب به شکل مثبت و منفی است در مورد اول، شخص باید به گونه ای با دیگرانرفتارکندکهدوستدارددیگراندرشرایطمشابهبااوآن گونهرفتارکنند. در مورد دوم شخصنبایدبهگونه ایبادیگرانرفتارکندکهدوستنداردآن گونهبااورفتارشود .قاعده زرین ریشه در فرهنگ و هویت یک جامعه دارد و از دو بعد دینی و غیر دینی قابل ردیابی است. در قرآن مجید،سیره پیامب...

جامعه ی ما طی دو دهه ی گذشته تغییرات چشمگیری را در حوزه های فرهنگی و مسائل اخلاقی از سر گذرانده است. تعارض‎ها و چالش‎های سیاسی بین احزاب سیاسی (اصلاحگران و اصولگرایان) به غفلت از اخلاق اجتماعی، به ویژه در نهاد خانواده، منجر شد. در حقیقت، چالش‎ها برای دستیابی به قدرت سیاسی بیشتر، بین احزاب و مسئولان سیاسی، به غفلت از اخلاق اجتماعی در کل جامعه انجامید. این مقاله در صدد است تا بازنمایی اخلاق اجتما...

اخوت انسانی بر اساس مؤلفه­ های مشترک و فراگیرِ فطری میان آدمیان شکل می گیرد؛ بنابراین می­تواند نوعی اخلاق حداقلی به وجود آورد که در عین حال، در عرصهٴ عام جهانی مؤثر باشد. برادری میان انسان­ها، نوعی ازخودگذشتگی (self-sacrifice) در روابط انسانی را در پی دارد و همزیستی جهانی را تسهیل می کند. علاوه بر این، برادری، روابط انسانی میان ابنای بشر را قوام می بخشد و با تمهید مؤلفه­های انسانی، زمینه را برای...