دین مبین اسلام و کلام الله مجید برای مطالعه و کتابخوانی و کسب علم ارزش و اعتبار خاصی قائل شده است. اهمیت کتابخوانی در اسلام به قدری است که معجزة پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب است و در این کتاب مقدس هم اولین آیاتی که بر پیامبر (ص) نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توأم شده است. اهمیت کتاب و کتابخوانی و عظمت و شرافت کتاب در اسلام تا حدی است که خداوند متعال به قلم و به آنچه می نویسد...

مفهوم امانت یکی از مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن و روایات معصومین(ع) است که بخشی از اصول و قوانین رفتار افراد را در زندگی فردی و اجتماعی بیان میکند. مفسرین، مصادیق متعددی برای امانت مطرح شده در آیات قرآن بیان کردهاند از جمله دین الهی و اموال مردم. آیه 72سوره احزاب، یکی از آیات مهم و مشکل قرآن است که مفسرین در تفسیر مفاهیم مطرح شده در آن نظرات گوناگونی بیان نمودهاند. عرفا، عشق، معرفت، فیض الهی،...

پیشرفت اقتصادی جامعه از منظر آیات و روایات دستاورد برنامه های اسلام در اجرای احکام الهی است. دین اسلام ثروتمندی جامعه را از جمله نعمت های خداوند بر انسانها معرفی کرده و مردم را برمی انگیزد که این نعمت را پاس دارند و از ایشان می خواهد که ثروت را در مسیری که به تکامل ایشان بینجامد به کار گیرند. لکن باید توجه داشت که در منطق اسلام، پیشرفت اقتصادی هدف برتر نیست، بلکه هدف آن است که کلیه استعدادهای ا...

فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می‌شود که مقصود و جایگاه صدور روایت‌ها به درستی تببین شود. نخستین دستورات حکومتی اسلام، در حکومت پیامبر و امیر المؤمنین، متناسب با نیاز و وضعیت جامعه و مخاطبان آن زمان بیان شده است. در نگاه اول، این دستورات و راه‌های شناخت آنها باید شناسایی شوند. و در مرحله دوم، بر اساس تحلیل این احادیث، با شرایطی این دستورها نسبت به دیگر زمان‌ها و مخاطبان هم شامل ...

در کتاب اسفار می توان بیش از 1100 آیه از آیات قرآن و 250 حدیث از احادیث منسوب به نبی اکرم صلی الله علیه و آله، اهل البیت علیهم السلام و صحابه یافت. هر چند که صدرا به اندیش? فلسفی بیشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وی بر الکافی، شاهدی بر این است که او با حدیث و دیگر علوم مربوط با آن نیز آشنا بوده است. با وجود این، وی در انتخاب احادیث اسفار، در مسلک عرفانی بیشتر ظاهر شده؛ لذا بیش از دو سوم احاد...

از مباحث قابل‌بررسی در قلمرو توثیقات عام رجالی، کثرت روایت از معصوم7 است. شماری از رجال‌‏پژوهان،‍احراز این ویژگی را مشعر به مدح راوی دانسته، به پاره‌ای از احادیث امامیه استناد نموده‏اند. با این‌ همه‌، دلالت این روایات با ابهام وچالش‌هایی روبه‌رو بوده و مستلزم بازخوانی است. این مقاله، پس از بازکاوی دقیق‌، درباره آرای موافقان و مخالفان، با بُن‏مایه‏ای ‏از دو رویکرد توصیفی-انتقادی، علاوه بر تفکیک م...

در طول تاریخ اسلام، احادیث و اخبار و استناد به آنهـا پس از قـرآن، موثق ترین سخن اعتقادی بوده است و علاوه بر آن که محدثان و عالمان در تداول و حفظ آن کوشیده اند شاعران عرب و عجم نیز به خاطر استواری و فصاحت کلام خویش از آنها بهره برده اند. استفاده از احادیث و آیات علاوه بر این که بر جزالت و فصاحت کلام می افزاید، آرایش لفظی و معنوی را نیز به دنبال دارد بنابراین شاعران بسیاری از احادیث و مضمونشان ت...

بررسی مهم ترین تألیف در حوزه عرفان نظری، یعنی فتوحات مکیه ابن عربی، گویای آن است که مؤلف این کتاب، روی کردهایی مختلف به احادیث پیامبر(ص) داشته است؛ چنان که در بیان موضوع های فقهی، به احادیث کاملاً توجه کرده و کنکاش هایی فقه الحدیثی، اعم از بررسی های سندی و متنی انجام داده است؛ اما درباره روایت های اعتقادی، هرگز چنین دقت هایی صورت نگرفته و مؤلف به انواع احادیث جعلی، ضعیف یا تقطیع و تأویل شده استن...

تأویل قرآن از موضوعات پرگفت وگو در فرهنگ اسلامی است. یکی از مباحث چالش برانگیز در این حوزه نیز چگونگی تعامل و تفسیر روایات فراوانی است که آیاتی از قرآن را بر اهل بیت (ع) تطبیق نموده است. برخی دانشوران قرآن پژوه شیعی تلاش نموده اند تا راهکارهایی در جهت تحلیل این روایات پیشنهاد دهند و روشن سازند که معنای باطنی یاد شده در این روایات چه پیوندی با ظاهر آیه دارند و چگونه از آن ظاهر به این باطن می توا...

گلشن راز شیخ محمود شبستری، یکی از ارزنده‌ترین آثار عرفان نظری بر پایه ی اندیشه‌های ابن عربی است که شیخ، آن را در پاسخ به پانزده و به روایتی، هفده سوال امیر حسن هزوی، به نظم آورده و در آن به اصول عرفان وتصوف اسلامی پرداخته است. در این مقاله، از دید منبع شناسی به بررسی احادیث آن پرداخته شده است و نشان داده شده که کدامیک از احادیث موجود در گلشن راز در منابع بیشتری آمده و مورد اعتنای گردآورندگان بی...