کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، ...

عوامل مخالفت با نص خلافت از موضوعاتی است که قرن­ها، ذهن و اندیشه صاحب نظران مسلمان را مشغول ساخته است. بررسی دیدگاه­های گوناگون درباره چرایی مخالفت­ها می­تواند بخش­هایی ناپیدا از تاریخ را ترسیم کند. نقیب ابوجعفر(613ق.)، عالم و متکلم شیعی، یکی از افرادی است که در این زمینه، اندیشه هایی ناب دارد امّا تا کنون آرای او درباره خلافت بررسی نشده است. مجموعه دیدگاه­های او را می­توان در شرح نهج­ البلاغه ا...

ابوجعفر؛ محمد بن علی بن حسین بابویه قمی؛ معروف به شیخ صدوق یکی از بزرگ ترین محدّثان و اندیشمندان و از تأثیر گذارترین دانشمندان جهان اسلام می باشد. شیخ طوسی در باره جلالت قدر او می نویسد: «ابوجعفر...، عالمی بلند مرتبه، حافظ، آگاه به فقه و حدیث و رجال است.» زندگی آن دانشمند تلاشی پیگیر و مداوم در دست یابی به ذخایر حدیثی ائمه، شرح و بسط آن و حفظ کیان شیعه از انحرافات درونی و خطرات بیرونی است. ا...

به دلیل گستردگی بکارگیری مجاز در قرآن کریم توجه به آن برای درک حقایق قرآنی ضروری است. در این مقاله روش‌های ترجمه قرآن و مفهوم و اقسام مجاز، مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با روش استقرائی- استنتاجی، مجازهای مفرد مرسل سوره یوسف جهت تبیین شیوه ترجمه آن در ترجمه‌های منتخب کهن(طبری، سور آبادی، میبدی، ابوالفتوح رازی) مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این پژوهش مشخص می‌کند مترجمان مورد بحث روش یکسانی در ...

به دلیل گستردگی بکارگیری مجاز در قرآن کریم توجه به آن برای درک حقایق قرآنی ضروری است. در این مقاله روش‌های ترجمه قرآن و مفهوم و اقسام مجاز، مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با روش استقرائی- استنتاجی، مجازهای مفرد مرسل سوره یوسف جهت تبیین شیوه ترجمه آن در ترجمه‌های منتخب کهن(طبری، سور آبادی، میبدی، ابوالفتوح رازی) مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این پژوهش مشخص می‌کند مترجمان مورد بحث روش یکسانی در ...

تاریخ‌نگاری اسلامی را در مرحله‌ی اول، به شکل شفاهی، راویان اخبار که به اخباری معروف‌اند، شروع کردند.این اخباریان اغلب در نیمه‌ی دوم قرن اول و قرن دوم و یا اوایل قرن سوم می‌زیستند.فهرست مفصلی از آنان را ابن‌ندیم به دست داده است.در این میان سیف‌بن عمر با اخبار فراوان و روایت‌های جنجالی از فتوح و نبرد جمل چهره‌ی خاصی از خود به نمایش گذاشته که شایسته‌ی بررسی بیشتر است.هدف این مقاله این است که سیف‌ب...

رویداد قادسیه, سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد. مسلمین با فتح ایران ساسانی در پایان بخشیدن به دوران شاهنشاهی کهنسال ساسانی, وارث تمدن و فرهنگی غنی و بی سابقه گردیدند, قادسیه در عین حال نقطه بر خورد فرهنگ اسلامی با تمدن ایرانی بود. اما این رخداد با وجود تإثیر غیرقابل تردیدش دچار هیجان های تاریخی است که در مورد آن دو دلیل را می توان ارائه داد:1 ـ روایات تاریخی از مکاتب متفاوت به گوش می رس...

ابن جریر طبری صاحب تفسیر «جامع البیان عن آی القرآن» در تفسیر آیات به مسئله اختلاف قرائات توجه داشته و با ‏توجه به ضوابط و معیارهای خود یکی از وجوه قرائت را اختیار کرده است. با تأمل در مواردی که ابن جریر یک وجه از ‏قرائت را اختیار کرده، در می یابیم وی در بسیاری از موارد هماهنگی قرائت با سیاق را مؤید یک وجه از قرائت دانسته و ‏بر اساس آن قرائت خود را اختیار کرده است.‏ با توجه به اهمیت موضوع، این ...

قرآن کریم، یگانه معجزه جاوید اسلام و چراغ پرفروغ هدایت مسلمانان است. زبان قرآن، عربی است و برای فارسی زبانان، ترجمه آن به زبان مادری، ضروری به نظر می آید. زیرا گسترش مفاهیم قرآنی در جامعه، وابسته به ارائه ترجمه های سلیس و روان از قرآن است، لذا نقد و آسیب شناسی این ترجمه ها امری ضروری به نظر می رسد. از آنجایی که هر مترجم براساس برداشت و فهم خود از آیات قرآن کریم ، ترجمه ای ارائه می دهد که با دیگ...

در کتاب فردوس الحکمه از طلسمی برای تسهیل وضع حمل و سرعت بخشیدن به زایمان زنان دیرزا یا سخت زا سخن گفته می شود که چون صورت چاپ شده آن مغلوط است، ضمن معرفی این کتاب ارجمند و مؤلف و اشاره ای به ارزش تاریخی آن، صورت صحیح آن طلسم در این مقاله ارائه می گردد و از اهمیت استفاده از طلسمات و تعاویذ و اوراد در معالجهء بیماران و آرامش بخشیدن به دردمندان و گرفتاران، به عنوان مرحله ای أز تحؤل علم بشر، به اخت...