موضوع ژئوپلیتیک را رفتار گروه­های انسانی متشکل نسبت به یکدیگر بر پایه جغرافیا، قدرت و سیاست تشکیل می­دهد. امروزه شیعه موضوعی ژئوپلیتیکی شده است، زیرا نقطه ثقل جغرافیایی شیعیان، مناطقی است که بر روابط قدرت در سطح منطقه و جهان تأثیرگذار است. از 5/1 میلیارد مسلمان جهان، 10-15 درصد آن­ها شیعه هستند. در دوران پساصدام، حصر سیاسی – اجتماعی شیعیان کشور عراق پایان یافت و امروزه آینده این کشور با مسأل...

تحولات غیر منتظره ی خاورمیانه که در سال 2011 میلادی به وقوع پیوست، نظر بسیاری از صاحب نظران در امور بین المللی را به خود معطوف نمود. دیکتاتوری های دیر پای این منطقه در فاصله زمانی کوتاهی به دومینوی بحران گرفتار آمدند و از تغییر رژیم تا نا آرامی های گسترده و جنگ داخلی را از سر گذراندند. این وقایع در حالی پدیدار می گشت که چند سال پیش از آن و در دوران ریاست جمهوری جورج بوش پسر در ایالات متحده، طرح...

در دهه های اخیر مسائل زنان از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. هر چند که مسأله جنسیتی اغلب از زاویه اجتماعی، مردم شناسی یا سیاسی بررسی می شود؛ اما هزینه های نا برابری، اغلب در سطح اقتصادی نیز جلوه گر می شود. از یک طرف توانایی اقتصادی زنان موجب توانایی آنان در عرصه های دیگر نیز می شود و از طرف دیگر کشورها از طریق فراهم نمودن امکانات مشارکت اقتصادی زنان می­توانند از تمام نیروی کار بالقوۀ...

از اواخر سال 2010 مجموعه‌ای از شورش‌ها و اعتراضات خیابانی تقریباً هم زمان منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را فراگرفت. این شورش‌ها در برخی از کشورها مانند تونس، مصر و لیبی فرآیند تغییر رژیم را کلید زد. در برخی دیگر مانند یمن و بحرین زدوخوردهای خونین با نتایج دهشت‌بار را سبب شد و بالاخره کشورهایی مانند مراکش، الجزایر، اردن، عمان و عربستان را آبستن حوادث نامعلوم نمود. علت این شورش‌ها نرخ بالای بیکاری...

مسائل داخلی ترکیه هم همانگونه که تحولات اخیر این کشورنشان داد ظرفیت ایفای یک نقش فعال در مسائل منطقه ای را به ترکیه نمی دهد. ضمن اینکه محوریت ایفای نقش فعال ترکیه در مسائل منطقه ای به دلیل اتصال نهادها و ساختار سیاسی این کشور با نهادهای غربی همچون ناتو و تمایل دائمی ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا سبب می شود که نوعی بی اعتمادی در دامنه پذیرش نقش ترکیه در منطقه در بین بازیگران کلاسیک همیشه وج...

از اواخر سال 2010 موجی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به راه افتاد که برخی از آنها موجب سقوط دولتهای تونس، مصر، لیبی و یمن گردید و در برخی دیگر از کشورها مانند سوریه همچنان ادامه دارد. برخی از تحلیلگران سیاسی تحولات نوین خاورمیانه را در قالب بیداری اسلامی تصور می کنند و برخی دیگر از آن تحت عنوان بهارعرب یاد می کنند. دموکراسی خواهی و نیز مشکلات سیاسی و اقتصادی از جمله عواملی هستند که در ایجاد ...

شاید بتوان مهم ترین تحول منطقة خاورمیانه در دو دهة اخیر را در مجموعه تحولات موسوم به «بهار عربی» جست وجو کرد. بدون تردید، این تحولات، چه در سطح نظری و چه در سطح عملی، موجب تغییرات زیادی در حوزة مطالعات خاورمیانه شده است. این کشورها که یا همانند دولت های خلیج فارس ماهیتی سنتی، یا همچون مصر ماهیتی بوروکراتیک ـ نظامی دارند، به شدت تحت تأثیر این جنبش مردمی قرار گرفته اند. بااین حال، امروز به طورتقر...

علل و ریشه های بروز حادثه 11 سپتامبر در ایالات متحده آمریکا، هر چه بود، منجر به اقدامات و اتخاذ سیاستهایی از سوی آن کشور و مجموعه واکنشهایی از سوی دیگر کشورها به ویژه در خاورمیانه ، جنوب آسیا و آسیای میانه شد که محیط امنیت بین الملل به طور عام و محیط امنیت منطقه ای در خاورمیانه را به طور خاص دستخوش دگرگونیهای چشمگیری ساخت . نظر به این که تاثیرگذاری این حادثه هنوز متوقف نشده و سیاست به اصطلاح «ج...