با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی گیلان، افسانه‏ها جایگاه ویژه‏ای در ساختار فرهنگی مردم آن دارد. از جملۀ این افسانه‏ها، «خاتون چهارشنبه‏سوری» ا‏ست که نقش برجسته‏ای در فرهنگ بومی گیلان در گذر زمان ایفا کرده است و آداب و رسوم ویژه‏ای دارد. در پژوهش حاضر ضمن بیان افسانۀ خاتون چهارشنبه‏سوری، به نمادشناسی و اسطوره‏شناسی آن اشاره می‏شود. سپس از منظر نظریه‏های مربوط به آن، ازجمله نظریۀ الیاده پژوهش ...

چکیده ندارد.

فرهنگ مردم شاخه ای از دانش انسان شناسی است که قدمت آن به درازای عمر انسان بر این کره خاکی می رسد، ولی از زمانی که به فرهنگ مردم و گردآوری آن توجه نشان داده شده است زمان خیلی زیادی نمی گذرد. در ایران در سده هفدهم هنگامی که پای جهانگردان غربی به این کشور باز شد آنها با فرهنگ مردم ایران آشنا و به آن علاقه مند شدند و در خصوص گردآوری فرهنگ مردم ایران آثاری را منتشر کردند. البته پیش از آنها در آثار ب...

فرهنگ، نمودهای متفاوتی دارد. این نمودها می تواند مکتوب به صورت شعر، داستان، آثار ادبی و مقولات دیگر باشد یا شفاهی باشد مثل افسانه ها، مثل ها و آوازها و ترانه ها یا می تواند در رفتارها نفوذ کند مثل موسیقی بومی، رقص، آیین های شادی و سوگواری، آداب زیارتی، آداب سنّتی و.... ما می توانیم تأثیرات و بازتاب های آن را در رویکردهای ذهنی، رفتاری، نوشتاری و واکنش های عمومی فردی یا جمعی ملاحظه کنیم. «هنجارهای...

سمک عیار کهن‌ترین داستان عامیانة فارسی است که فرامرز بن خداد الارجانی آن را در سدة ششم به نگارش درآورد. اصل این حکایت با استناد به شواهدی، به تاریخ قبل از اسلام بازمی‌گردد. تقریباً هیچ اثری دربارة آداب و رسوم مردمان گذشته در دست نیست؛ به همین سبب این داستان مرجع بسیار ارزشمندی برای دست‌یابی به برخی از آداب و رسوم و به‌طورکلی جامعه‌شناسی تاریخی گذشتگان است که مبهم مانده است. درحقیقت اصل این داستـ...

این مقاله شرح سفر مؤلف به ایران است. میرسعیداف که مقارن با نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ایران سفر کرده است، ذیل چهار بخش کتاب و کتاب خوانی، کتابخانۀ ملی، نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- میعادگاه عشق و آشنایی، و رسوم و آداب مهمان نوازی به شرح جزئیات سفر خود پرداخته و در خلال آن به برخی از ویژگی های فرهنگی جامعۀ ایران و نیز آداب و رسوم ایرانیان اشاره کرده است. در مقدمۀ مقاله به شماری از ویژگ...

چکیده ندارد.

کتاب هزار و یک شب که یکی از مهم ترین منابع مربوط به اوضاع اجتماعی مردمان خاورمیانه در سراسر قرون وسطی است که توسط نویسندگان گوناگون در طول چندین قرن نوشته شده است. این کتاب در اصل، برگرفته از کتبی به زبان پهلوی با نام هزار افسان است که در قرن چهارم هجری به عربی ترجمه شده است. سپس در قرن سیزدهم توسط عبداللطیف طسوجی تبریزی، به زبان عربی ترجمه شد. این کتاب تا اواخر قرن هفدهم در جهان ناشناخته بود ...

مقالة حاضر به بررسی اخلاق اجتماعی و آداب و رسوم لوطیان در دورة قاجار می‏پردازد. لوطی گری بخشی از زنجیره ای است که، در نظر، با فتوت آغاز می شود و در اصناف بازار و عیاری نمود می‏یابد. هر چند این نمود خارجی نیز در دوره‏هایی تحول و توسعه می یابد اما، در سراشیبی زوال، تبدیل به لوطیان می‏شود و در سدة حاضر با ارجاع به متون مارکسیستی به لمپن‏ها تغییر شکل می‏دهد. برداشت‏های متفاوت و گاه معارض از اصطلاح ...