مقولۀ نسخ از دیرباز تاکنون مورد توجه اندیشمندان بوده است. نسخ دو رکن دارد؛ یکی ناسخ است و دیگری منسوخ. بر اساس دیدگاهِ مشهور، تشریع احکام در انحصار خداوند، و نسخ آیات مختصّ عصر نزول بوده و ناسخیت نیز در انحصار آیات قرار دارد. علاوه بر دیدگاه رایج،  نظریۀ متفاوتی به نام استمرار نسخ وجود دارد که معقتد است آیات الاحکام بر مبنای سیرۀ عقلاء تشریع شده و عقل با تشخیص مصالح و مفاسدِ زمانی- مکانی، قدرت نسخ...

عملکردهای ترافیکی در بخش­های متراکم جاده­ها بسیار پیچیده هستند و یک تحلیل جامع از فعل و انفعالات بین وسایل نقلیه جهت درک رویدادها در گلوگاه­های ترافیکی و توصیه راه­حل­هایی برای آن ضروری است. این مسئله، توسعه تئوری­های ترافیکی برای توضیح رفتار راننده در سطح خردنگر را نیاز دارد که یکی از عناصر اصلی آن، رفتار تغییرخط است. در این تحقیق، اثرات عملکردی تغییرخط وسایل نقلیه قبل از گردش به راست جهت ...

در قرآن و روایات برای صبر جایگاه ویژه ای قرار داده شده و انبیاء و صابرین در قرآن ستایش شده اند یک دسته از کسانی که این ویژگی را به شایستگی داشته اوصیاء انبیاء بوده اند، و در اسلام هم حضرت امیر7 دارای این ویژگی که البته هم امتحانات و هم صبر آن حضرت نسبت به سایر اوصیاء سخت تر و برتر بوده است. بر اساس روایت منقول در کتاب خصال شیخ صدوق که حضرت علی7 در پاسخ به عالم یهودی بیان نموده برای آن حضرت نیز ...

در قرآن و روایات برای صبر جایگاه ویژه ای قرار داده شده و انبیاء و صابرین در قرآن ستایش شده اند یک دسته از کسانی که این ویژگی را به شایستگی داشته اوصیاء انبیاء بوده اند، و در اسلام هم حضرت امیر7 دارای این ویژگی که البته هم امتحانات و هم صبر آن حضرت نسبت به سایر اوصیاء سخت تر و برتر بوده است. بر اساس روایت منقول در کتاب خصال شیخ صدوق که حضرت علی7 در پاسخ به عالم یهودی بیان نموده برای آن حضرت نیز ...

سخنان نورانی پیشوایان دینی راهگشای زندگی و آشنایی با آن مایه رشد و تکامل حقیقی آدمی است. حدیث «محاسن کلام» یا احیای امر، از سخنان گهربار عالم آل محمد، امام‏ رضا(علیه السلام) و دو منبع اصلی آن عیون و معانی ‏الأخبار شیخ صدوق است. این پرسش که «در این حدیث مراد از احیای امر و محاسن کلام چیست؟» محل بحث این جُستار است. این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی ضمن بررسی سندی و دلالی روایت یادشده، نشان می‌دهد ...

حدیث « عرفت الله بفسخ العزائم و حل العقود و نقض الهمم» منقول از امام علی (ع) راهی متمایز از براهین فلاسفه و متکلمان در موضوع خداشناسی در اختیار حق جویان قرار می دهد که همانا تکیه بر ربوبیت الهی و تدبیر امور از ناحیه آن ذات مقدس است.    از این حدیث گزارش های مختلفی با اختلاف در عبارات در منابع متقدمان و متاخران – کتاب های شیخ صدوق- وجود دارد که بررسی اسناد این گزارش در مجموع صدور حدیث از معصوم ...

این نوشتار، به ترتیب زمانی، به ارزیابی شیوه نگارش هر یک از مؤلفان کتب اربعه در کتاب المزار موجود در این کتاب‏ها می‏پردازد. در مطالعه تطبیقی روش‏های هر یک از مؤلفان کتب اربعه در «کتاب المزار» خویش به شباهت‏ها و تمایزاتی دست می‏یابیم. این شباهت‏ها در ساختار کلی برخی ابواب آن‏ها به چشم می‏آید، اما در تناسب ابواب، عنوان‏دهی آن‏ها، ترتیب احادیث، ذکر اسناد روایات، اختصار یا تفصیل در طرح موضوعات، تعلی...

تقارن حکومت آل بویه با آغاز عصر غیبت امام دوازدهم شیعیان اثنی‌عشری و فعالیت عالمان بزرگ شیعی، باعث تقویت فضای مناسبی برای شیعیان شد، که در پرتو آن آداب و مناسک شیعی توسعه یافت. پس از ورود اسلام به ایران، از قرن سوم و چهارم هجری به بعد، در شهرهای مختلف، مانند ری، کاشان، قم، ساوه و سبزوار شیعیان زیادی زندگی می‌کردند و روز به روز بر تعداد آنان افزوده می‌شد. همجواری ایران با عراق، موجب ورود تعداد ...

روایات فراوانی، حدیث آل محمد: را صعب و مستصعب دانسته‏اند. با گردآوری این روایات، روشن شد که منابع بیشتر آنها کهن و قابل اعتمادند؛ منابع معتبری مانند بصائر الدرجات، الکافی و برخی کتاب های شیخ صدوق. اسناد این روایات نیز متعدد و بر پایه ارزیابی نرم افزار درایة النور برخی از آنها، صحیح یا موثق هستند. از این رو، به صدور آنها اطمینان داریم. بر پایه لغت شناسی اجتهادی، تشکیل خانواده حدیث و یافتن قرینه...

انتساب تفسیر امام حسن عسکری(ع) در بین علما، همواره محل بحث و اختلاف نظر بوده است. یکی از دلایل مهم مخالفان این تفسیر، ضعف سند آن است. مقالۀ حاضر با تحلیل سند این تفسیر و بررسی دیدگاه های مختلف در این زمینه، در صدد بررسی انتساب این تفسیر است. تحلیل سند تفسیر نشان می دهد که برخی از افراد سلسلۀ سند که شامل استرآبادی و راویان این تفسیر می شود، مجهول الحال اند؛ ازاین رو، سند تفسیر ضعیف است و انتساب ...