سعدی فرمانروای ملک سخن است، چراکه علاوه بر گلستان و بوستان در غزلسرایی نیز جزء سرآمدان شعر فارسی است. آشنایی سعدی با حکایت‌پردازی سبب شده است که بعضی از غزل‌های او رنگی روایی به خود بگیرند. این مقاله بر آن است که ساختار غزل‌های روایی سعدی را مورد بررسی قرار دهد و الگوهای روایتگری او را نشان دهد. این پژوهش - که با رویکرد روایت‌شناسانه اجرا شده است- نشان می‌دهد که الگوهای غزلیات روایی سعدی شامل ت...

شگرد ایهام‌پردازی‌ در غزل سعدی بر اساس نظریه‌ی «رویکرد مرحله ای»ِ بوگراند مجدسمانه سالاری اول*چکیده زبان‌شناسی متن، یکی از نظریه‌های نوین و پرکاربرد زبان‌شناسی است که قلمرو وسیعی دارد و زیرشاخه-های متعدّد آن نیز، بر وسعت مفهوم آن افزوده است. بوگراند البته با این روش، تنها به تحلیل ایهام‌پردازی و استعاره و تشبیه پرداخته است و در مورد سایر صنایع ادبی، سخنی نگفته است. رویکرد مرحله‌ای با سه روش «ان...

از میان پیروان سعدی تنها کسی که در پیروی از شیوة نگارش وی در گلستان گوی توفیق را از همگان ربود، قائم مقام فراهانی، نویسندة منشآت است که با درک روح زبان سعدی و رمز و راز آن،- تأثّر و نه تقلید- توانست نثری زیبا، روان، آهنگین و در عین حال استوار بیافریند. او راز ماندگاری و کهنه نشدن انشای گلستان؛ یعنی برخورداری از ارزش‌های گوناگون ادبی از قبیل: سادگی بیان، پرمایگی، خوش آهنگی، لطف سخن، بهره‌مندی هنر...

بررسی شیوة گزینش واژه در سخن سعدی نشان می‌دهد که واژه‌های کلیدی در جمله یا بیت معمولاً با هم مرتبط هستند و بر هم تأثیر می‌گذارند. معیار سعدی در انتخاب واژه، تناسب در معنای کلّی و عام در جایگاه همگرایی کلمات است؛ حتی انگیزۀ او در استفاده از استعاره، تشبیه و ترکیبات دارای معنای کنایی نیز تاحدّی رعایت همین تناسب و هماهنگی بین واژه‌ها در محور همنشینی است. سعدی هنرمندانه از شگردهای زبانی خاص برای پرهیز...

یکی از آثار مهم و اثرگذار بر کلام سعدی در گلستان و بوستان، مقامات حریری است. این کتاب را که سرشار از انواع ظرافت‌ کلام عرب است، به‌حق می‌توان نمونۀ عالی فصاحت در ادب عرب شمرد. سعدی که سال‌ها در بغداد زندگی کرده است، با این کتاب انس تمام یافته است و اشاراتی که به‌ویژه در بوستان دارد به‌طور تام بر این علاقه و انس دلالت می‎کند. از مطالعۀ آثار سعدی و مقامات حریری و مقایسۀ آنها این نتیجه حاصل می‌شود...

    آثار سعدی به عنوان پاره‌ای از شاهکار‌های ادب فارسی، ریشه در اندیشه‌ها و باورهای کهن دارد و از آبشخوری به نام ناخودآگاه جمعی بهره‌مند است. هدف این مقاله آن است که نشان دهد آثار سعدی از زاویه دید نقد کهن الگویی، مجموعه‌ی گسترده‌ای از مفاهیم نمادین و آرکی تایپ‌هاست. در این مقاله بر روی کهن الگوهایی چون سایه، نقاب و آنیما تامل شده است. این مقاله بر آن است که ابعاد متنوع و پیچیده‌ی بازتاب یافته ...

هر شاعر یا نویسنده ای که با خلق یک اثر ادبی دوران ساز می- شود از سوی معاصران و آیندگان از لحاظ سبکی و محتوایی و... مورد تقلید قرار می گیرد.سعدی از نویسندگانی است که با نگارش گلستان نقطه عطفی را در نثر فارسی به وجود آورد تا آیندگان برای نوشتن اثر خود حتی از نام کتاب او نیز بهره و تقلید کنند. یکی از کسانی که به رای و نظر سبک شناسان بیش از همه در تقلید از سعدی موفق بوده قائم مقام فراهانی است.در ...

سعادت، آرمانی است که انسا ن ها همواره در جستجوی آنند. نه تنها فیلسوفان و اندیش مندان، آشکارا نظریات و راه کارهایی در این زمینه ارائه کرده اند، جستجو در آثار برخی شاعران نیز مؤید توجه و دقت و رویکرد آنان در این باره است. این نوشتار، در پی شناخت مفهوم سعادت از منظر سعدی و سنجش و مقایسه آن با تلقی ارسطو از سعادت است. در این راستا ابتدا سعادت از منظر ارسطو به اجمال بررسی شده و در ادامه، مفهوم سعادت...

تحقیقات وسیعی درباره سعدی و غرب تا به حال انجام شده است، اما سهم سعدی در آثار ولتر، این فیلسوف روشنگر که امروز حتی به نام پیش کسوتِ تساهل و تسامح شناخته شده است و تمام دوران طولانی زندگیش را برای بهبود جوهره وجود انسانی چه از طریق حکایات (معروف ترین آن ها زدیگ یا صادق) و چه از طریق تحقیقات تاریخی (تاریخ شاهان یا تتبع بر اخلاقیات) صرف کرد بسیار است. فیلسوفی چون ولتر در سعدی همان آنی را پیدا کرد ک...

سعدی را می توان بزرگ ترین معلم اخلاق دانست که تعالیم جامع و فراگیری بیان کرده که از سرچشمه های اسلامی و ایرانی جوشیده است. مخاطب او نوع انسان است و اندرزها و پندهای او مختص به همه انسان هاست. آثار وی سرشار از پاک ترین و انسان دوستانه ترین اندیشه های بشری است. احاطه شاعر بر فرهنگ ایرانی و جوامع دیگر و تسلط شاعر بر مفاهیم و تعالیم دین اسلام که در لابه لای گلستان و بوستان مشهود است اثر او را همراه...