مسئلة اساسی این مقاله،اسلام گرایی به عنوان گفتمان سیاسی- اجتماعی است. فرضیة پژوهش این است که گفتمان اسلام گرایی نوعی مقاومت دربرابرسلطةگفتمان مدرنیتة غربی است. گفتمان اسلام گرایی با تعریف سیاسی از اسلام، نیروهای به حاشیه راندة گفتمان مدرنیزاسیون را جذبمی کند. این گفتمان با صورت بندی جدیدیاز اسلام، الگوی بدیلی برای مدیریت جامعهپیشنهاد می کند. گفتمان اسلام گراییمدرنیزاسیون غربی درکشورهای اسلامی ر...

در این پژوهش شرایط تولید و دریافت معنا در«لقاءٌ فی لحظة رحیل»، از نسرین ادریس، نویسندة معاصر لبنانی را بررسی می کنیم. این داستان به دلیل منطق روایی حاکم بر آن، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه- ­معناشناسی نوین را دارد و شامل دو گفتمان کنشی عکاس و مبارزان است. کنشگر گفتمان عکاس، حمزه، تابع برنامه است و توانش مهارتی او در هنر عکاسی، موتور اصلی کنش او را به وجود می­آورد. البته فرمانده، به عنوان شَوِش­گز...

برساخت و بازتولید هویت یهودیان مبتنی بر اهداف گفتمان صهیونیسم که در حال حاضر اسرائیل بر اساس آنها اهداف و منافع خود را در داخل و در سطح بین‏المللی به پیش می برد، یکی از فرایندهای مهم در گفتمان صهیونیسم بوده است. موشکافی و تبیین ابعاد مختلف این سازوکار، شفافیت لایه های پنهان در متن رفتارها و رویکردهای مرتبط با صهیونیسم، هم در اسرائیل و هم در خارج از مرزهای آن را به دنبال خواهد داشت. این مقاله با...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...

این مقاله تلاش می کند تا ضمن اشاره به گفتمان اسلام سیاسی به عنوان یکی از گفتمانهای مهم تاریخ معاصر ایران به بررسی تطبیقی خرده گفتمانهای سیاسی مهم این گفتمان در قبل از انقلاب بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که اشتراکات و افتراقات فکری این خرده گفتمانها چه بود؛ و اصولاً نظام سیاسی بعد از انقلاب تا چه اندازه تحت تاثیر مشترکات این خرده گفتمان ها بوده است؟فرضیه این پژوهش آن است که نظام سیاسی بعد از ان...

چکیده غلبه قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایه برخی گفتمان ها پدید آمد. مقاله حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت- ب...

تحلیل گفتمان از جمله شیوه های بررسی متن است که در طول حیات خود ابزار و روشهایش را گسترش داده و عمق بخشیده است. مطالعات ترجمه نیز پس از آنکه بررسیهای زبانشناختی صرف را جهت فهم فرایند ترجمه ناکافی دانست به شیوه های تحلیل متن و تحلیل گفتمان رو آورد. در مقاله حاضر ما دریافتی از تحلیل گفتمان را مبنا قرار داده ایم که ساختار تأویل پذیر متن و رویه های ارتباطی متن با فرامتن (جامعه، فرهنگ) را اصل می گیرد...

عرفی شدن دین در دو گفتمان اسلام سیاسی وتجدد، دارای معانی متفاوتی است. تجدد در پی عرفی شدن دین است تا مفاهیم اساسی خود را در خارج از حوزه دین معنا دهی کند؛ اما اسلام گرایی در پی عرفی شدن است تا بر اساس تحولات وتغییرات ومقتضیات زمان ودر چارچوب اجتهاد، به مسائل ونیازها در دایره شریعت پاسخ دهد. در تاریخ معاصر ایران این دو گفتمان مبنای بسیاری از تحولات سیاسی ـ اجتماعی است وبرای تحلیل آنها باید با عص...

بررسی چگونگی حضور مذهب و بررسی نقش آن در دفاع مقدس مسأله اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با انجام پژوهشی توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده های مبتنی بر منابع کتابخانه ای و با به خدمت گرفتن نظریه گفتمان «لاکلا» و«موفه» درتلاش برای یافتن پاسخ آن برآمده است. در پاسخ به چگونگی حضور مذهب، داده های پژوهش نشان می دهند که گفتمان تشیع فقاهتی با ارایه اسطوره مطلوب خود و در شرایط بی قراری جامعه، توانایی جذب دا...

در مقاله پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره اول شکل گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل بندی قانون و دال هایی چون «عدالت»، «آزادی...