جغرافیای تاریخی، پژوهشی میان رشته ای است که برای تحقیقات میدانی و آمایش سرزمینی اعتبار فراوان دارد. در این روش، بررسی سیر جغرافیایی در میانه تحولات تاریخی، اهمیت زاید الوصفی دارد و هدف از آمیزش این دو رشته، ایجاد الگو و روشی منطبق و سازگار با پژوهش های جدید است تا تحولات منطقۀ جغرافیایی خاص را در دورۀ تاریخی بررسی کند قم دورۀ قاجاریه، به دلیل نزدیکی به پایتخت و قرارگرفتن در محور مواصلاتی اصفها...

با ظهور اسلام قسمت بزرگی از جهان آن روزگار تحت سلطه و نفوذ مسلمانان درآمد و با توجه به تبلیغ ایدئولوژی اسلامی که نویددهنده عدالت و برابری بود همه ملیت ها و نژادها را زیرپرچم خود درآورد و این امر باعث شد که کاروان علما و دانشمندان و محققان و تجار اسلامی بدون هیچ مانعی و رادعی از سرزمینهای یخ زده تبت تا سرزمین های داغ آفریقا پیش رفتند. مسلمانان نه تنها باعث نقل و انتقالات افکار و عقاید و همچنی ام...

مقدمه و اهداف: ایران از نظر جغرافیای جانوری به طور کلاسیک در منطقه ی پاله آرکتیک قرار دارد، اما مناطق جنوبی ایران از نظر جغرافیایی، فون و فلور با سایر مناطق ایران تفاوت هایی دارد. امروزه با فراهم شدن تکنولوژی و لزوم مقایسه شیوع بیماری ها در مناطق برای ارایه الگوهای اپیدمیولوژیک، لازم دانستیم تا حدود مناطق شبه گرمسیری با دقت بیش تری تعیین شود. روش کار: نقشه رقومی تقسیمات سیاسی ایران به عنوان نقش...

عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیک، از نظر تاریخی همواره نقش محرک و ترغیب ­کننده­ای برای سیاست‌مداران، فرمان‌روایان و راهبردپردازان داشته است؛ کشورهای مختلف دنیا با بهره­گیری از ظرفیت­های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک خود، سعی در حفظ ثبات و ارتقاء جایگاه خود در مناسبات ژئوپلیتیک منطقه­ای و جهانی دارند. اتخاذ چنین رویکردهایی در سیاست خارجی همواره موجب تقابل و تعارض کشورهای یک منطقه می­شود، این بدین خاطر ا...

در میان زیای میکروسکوپی موجود در لایه‌های آهکی سازند جیرود در البرز مرکزی‌، بقایای میکروسکوپی ارزشمندی از کوسه‌های غضروفی (کوندریکتین) یافت شده است. این قطعه‌ها شامل دندان‌ها، اندام تنفسی و فلس‌ها است که در این بررسی مطالعه شده است. در این مطالعه گونه‌ها و جنس‌هایی از خانواده‌های Phoebodontidae  ,  Protacrodontoidae ، Hybodontoidae  و Ctenacathoidaeشناسایی شده است. سازند جیرود تناوبی از رخساره‌...

یکی از مباحث بسیار مهم و جالب در تحقیقات فرهنگی و جغرافیایی تاریخی، ریشه یابی (etymology) نام شهرها و آبادی های ایران است. چون ایرانیان به ویژه در دورهباستان به این مسأله بسیار مهم، توجه خاصی داشته و کوشش می کردند مظاهر دینیف فرهنگی، طبیعی، جغرافیایی، و قومی را به نشانه تقدیس و احترام در نامگذاری شهرها و آبادی های سرزمین خود جلوه گر سازند. از این رو نامهایی که بر روی شهرها و آبادی های ایران زمی...

تحلیل بیلان آب، به عنوان سنگ‌بنای فهم پایداری و مبنای راهبردی مدیریت منابع آب، و پی‌گیری ریشه‌های بحران آب در کمتر از یک سده اخیر، بحث را فراتر از محدوده تخصصی هیدرولوژی برده و در نخستین گام، توزیع فضاییِ جمعیت را در کنار مرزبندی‌های سیاسی به عنوان چالش‌های پایداری ردیابی می‌کند. جریان تمرکزگرای جمعیتی در یک سده اخیر و روند روبه‌رشد شهرنشینی، بخصوص در فلات مرکزی و حوضه آبریز دریاچه نمک، منجر به ...

ورود اسلام به طبرستان، و ساختار جغرافیای شکل گرفته در این ناحیه، سبب ساز حضور اعراب مسلمانی شد که در تعارض با حکومت عباسی، منطقه طبرستان را به سبب استقبال مردم آن پناهگاه امنی برای خود دیدند. در بارو مردم این ناحیه، آنان که از نسل امام علی (ع) بودند علویان و سادات باکرامتی بودند و پس از مرگشان امامزاده نامیده شدند. این نمادهای مذهبی، نقش اساسی در پیوند اعتقادی، فکری و فرهنگی ساکنان این ناحیه ...

در حدود شش دهه پیش بود که تهدیدات ناشی از بلوک شرق سبب شد تا سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) بمنظور مقابله با خطرات ناشی از اشاعه کمونیسم شکل بگیرد و در کمتر از نیم قرن آنچنان پایه های وجودی خود را استحکام بخشد که علیرغم از بین رفتن فلسفه وجودی(انحلال ورشو) همچنان به حیات خود ادامه داده و علاوه بر آن به سوی گسترش و توسعه نیز قدم بردارد و در نهایت موفق شد دشمنان سابق ناتو را به اعضای خود تبدیل...

در این مقاله با بررسی برخی از متون عیلامی و میانرودانی که بهترین منابع اطلاعاتی در باره غرب ایران به شمار می آیند، سیمای جغرافیای تاریخی منطقه ای در غرب ایران که در ادبیات باستان شناختی به حوزه فرهنگی زاگرس مرکزی شهرت دارد، به تصویر کشیده شده تا سرزمینهایی که از هزاره سوم تا آغاز هزاره نخست پیش از میلاد (ظهور اقوام آریایی) در این منطقه شکل گرفته بودند، مکانیابی و اقوامی که در آنها می زیسته اند،...