برطبق روان شناسی تحلیلی یونگ، روان انسان تشکیل یافته از سیستم های روانی است که به «کهن الگو» (archetype) و نمونة مثالی شهرت یافته اند. این پژوهش بر آن است تا کهن الگوی سایه را به منزلة مهم ترین و بارزترین کهن الگویی که در اشعار شاعر بزرگ معاصر، مهدی اخوان ثالث، بازتاب یافته است بررسی و تحلیل کند. از آن جا که کهن الگوی سایه در شخصیت انسان دارای کارکردهایی است که مربوط به جنبة منفی شخصیت انسان می...

آرکی تایپ یا کهن الگو، مهم ترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاو یونگ، شامل صور کهن و افکار و امیال غریزی است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسان ها وجود دارند. محتویّات ناخودآگاه جمعی در اسطوره ها، مذاهب، رؤیاها، تخیّلات و آثار ادبی رخ می نمایانند. در این میان، اهمیّت آثار حماسی به عنوان تجلّی گاه اسطوره و کهن الگوها غیر قابل انکار است. در پژوهش پیش رو، کهن الگوی قهرمان در منظومۀ حماسیآرش کمانگیراثر ...

از آنجا که نقوش صنایع دستی هر ملتی - به عنوان کهن ترین و اصیل ترین نقوش - نشان دهنده اعتقادات ، باورها و افکار آن قوم و ملت می باشد و از آنجا که گلیم در ایران به عنوان یکی از قدیمی ترین و کهن ترین دستبافت ها، قدمتی بس طولانی دارد، نقوش آن می توانند بازگو کننده و بیان کننده بسیاری از باورها و اعتقادات مردم روزگاران کهن باشند. در میان نقوش انواع بافته های گلیمی ، نقوش حیوانی از جایگاهی خاص برخورد...

آرکی تایپ (کهن الگو) مهم ترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاویونگ، روان پزشک سوئیسی، (1875-1961 میلادی)، است و شامل تصاویر کهن و افکار غریزی است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسان ها وجود دارد. این صور ازلی به شیوه¬ای نمادین در رویا و اسطوره خود را آشکار می کنند. با توجه به اینکه آثار حماسی و عرفانی با ناخودآگاه در ارتباط هستند، پس این آثار جایگاه مناسبی برای تجلی کهن الگوها است.از آنجا که مثنوی...

ساختار قصیدهء عربی، به همانگونه که برد، ساختاری شد ماندگار. اما باگذشت زمان، پاره ای از ویژگیهای آن به چالش کشیده شد. بویژه پدیدار شدن گونه ای دیگر از قالب های شعری که در مرز شعر عامیانه و فصیح قرار داشت و پرتنوع بود و ایقاعی بس خوش داشت، با ظرفیت شگفت برانگیزی برای طرح عواطف غرامی و وصف زیبایی های طبیعی، در مقابل سبک دیرپای قصیده قامت برافراشت، ولی آنچه در دورهء معاصر رخ داد ضلع سوم این مثلث ...

بر پایه اندیشه های کارل گوستاو یونگ، روان شناس سوئیسی، «ناخودآگاه جمعی» میراثی است بازمانده از دوره های نخستین نیاکان بشر که در ذهن آنان وجود داشته است. در این ناخودآگاه جمعی، «تصاویر ازلی» و مفاهیم مشترک جهانی وجود دارند که یونگ آنها را «کهن الگو» می نامد. مهم ترین کهن الگوها از نظر او عبارتند از: سایه، نقاب، خود، آنیما، آنیموس، پیر خرد و تولد دوباره. آنیما شاید مهم ترین این کهن الگوها باشد که...

بدون تردید پس از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، علمای وارسته اسلام تنها کسانی هستند که آگاهی وسیعی از تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم دارند. محمد بن علی بن شهرآشوب سَروی مازندرانی، یکی از آن علماء و دانشمندانی است که با تألیفات ارزنده خود خدمات شایسته و فراوانی در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده است. یکی از این آثار، کتاب «متشابه القرآن و المختلف فیه» می باشد که مملوّ از مطالب قرآنی ...

وحید قزوینی از خاندانی است که در خدمت‌های دیوانی روزگار می‌گذرانید و مانند بسیاری از دیوانیان عصر صفوی، شاعر بود و اتفاقاً شاعری پر کار نیز بود. اشعار وحید در موضوع‌هایی متفاوت چون مضامین حماسی تا غنایی و اخلاقی و شهرآشوب سروده شده‌ است. سبک اصلی شعر او سبک اصفهانی یا هندی است که سبک شاعران عهد صفوی‌ است. در این مقاله ویژگی‌های سبک قصاید وحید، زبان (واژگان و نحو) و بیان (عناصر بلاغی) را بررسی ...

«نقد کهن الگویی» یکی از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت و ویژگی اسطوره ها و کهن الگوها و نقش آنها در ادبیات می پردازد. در این مقاله «قصه شهر سنگستان» از دیدگاه نقد کهن الگویی، بررسی و براساس کهن الگوهای قهرمان، مرگ و تولد دوباره، پیر دانا، سایه و خویشتن، و نمادهای کهن الگویی درخت، کوه، درّه، غار، چشمه، چاه و عدد هفت، تحلیل شده است. اساس کهن الگویی این شعر بر اسطوره «قهرمان ـ من...