فعالیت نهضت‌ها و جنبش هایی با گرایش‌های شیعی و متصوفه اهمیت بسیاری در تاریخ دارد. از عرصه­های حضور اجتماعی عرفا، توجه آنها به مناسک حج است؛ زیرا این مراسم، عرصه­ای را فراهم می­کند تا عرفا و صوفیان علاوه بر تعقیب امیال معنوی خویش، مناسبات خود با حاکمان و توده­های مردم را به  نمایش بگذارند. سفر حج جامی، به عنوان نمونه­ای از سفر حج عرفا و صوفیان و همچنین به عنوان تنها سفرنامه­ حج موجود از دورة­ تی...

برخی از واژگان قرآن هرچند جزء واژگان غریب به ‌شمار نمی‌آیند، ضروری است به‌خاطر کاربرد در معانییا مصادیق گونه‌گون،بهصورتدقیق و جامع بررسی ‌شوند. واژۀ «سلطان» این‌گونه است. این واژه به سبب کثرت کاربرد در آیات قرآن (37 بار) دربارۀ مفهوم و مقصود آن در پاره‌ای از کاربردهایش (نک: نساء/53، روم/35، قصص/35، إسراء80/، الرّحمان33/، حاقه/28-29) اختلاف دیدگاه وجود دارد. در این پژوهش کوشش شده است، معنای لغوی ...

دربار تیموریان مرکز شکوفایی هنرهایی نظیر نقاشی، معماری، تذهیب، کتاب آرایی و موسیقی بود و خطاطی و خوشنویسی در بین هنرهای این دوره اهمیت ویژه­ای داشت. به همین جهت کتاب­ها و کتیبه­های متعدد از این دوره باقی مانده که حاصل فعالیت خطاطان صاحب فن در سبک­های مختلف است. امیر علیشیر نوایی، وزیر هنردوست دوره سلطان حسین بایقرا، یکی از حامیان ویژه خطاطان و کاتبان بود و در دوره­ی وی علاوه بر نگارش و تذهیب کت...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

0

هرات در عصر تیموریان، به ویژه در دو مقطع طولانی زمامداری شاهرخ و حسین بایقرا، از رونق قابل توجهی در عرصۀ فرهنگ و هنر برخوردار بود. حیات فرهنگی هرات در دورۀ طولانی حکومت شاهرخ، تحت­تأثیر عوامل و مؤلفه­های مختلفی قرار داشت که در این مقاله با دسته­بندی آنها به چهار مؤلفۀ شریعت­گرایی، گسترش زبان فارسی، ایران محوری و تصوف، به تحلیل و بررسی هر یک از این عوامل و ویژگی ها و حامیان آنها، به ویژه شخص شاه...

0

دوران حکومت شاه سلطان حسین صفوی در واقع دوران فرتوتی امپراتوری صفویه است. از ویژگیهای عصر شاه سلطان حسین می توان به شخصیت ضعیف و ساده لوح شاه، دخالت درباریان و وجود مراکز متعدد قدرت اشاره کرد. دربار که می بایست محل برنامه ریزی و تصمیم گیری ها باشد مکانی برای دسیسه ها و حسادت درباریان شده بود. ارتش ضعیف و ناکارآمد با تجهیزات کم و همچنین فشار بر اقلیت های دینی و صوفی ستیزی،کسب درآمدهای نا متعارف ...

تاریخ صفویه نقطه عطفی در حیات ملی ایرانیان به حساب می آید که به واسطه رسمی سازی مذهب تشیع و نیز در ابعاد ملی، مذهبی ایرانیان تأثیرات ژرفی بر اوضاع تاریخی این دوره داشته است. این عصر هم به لحاظ سازمان اداری و نظامی و هم از منظر دین و تجربه دینی و تحول فرهنگی، برای تاریخ ایران دوره ای قابل ملاحظه و از برخی جهات عصری ممتاز به شمار می رود. بنابراین، هدف اصلی پایان نامه حاضر بررسی اوضاع اجتماعی ایرا...