ساخت موضوعـی بـه فهرست موضوع هـای یک محمـول اطلاق می شود. مثلاً، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولاً ساخت موضوعی افعال پس از افزوده شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می کند، به گونه ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمۀ پایه متفاوت است. در مقالة حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تأثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمة پایه را مطالعه می کنیم. چ...

قرآن کریم معجزه جاودان ادب و بلاغت است. در مباحث بلاغی، ایجاز از اهمیت خاصی برخوردار است. تضمین نوعی از ایجاز است که کلمه، ضمن حفظ معنای خود، به شیوه استعمالِ کلمه دیگر ازنظر تعدّی و لزوم به‌کاررفته و معنای آن کلمه را نیز به معنای خود اضافه می‎کند و به این ترتیب به شکلی موجز بر هر دو معنا دلالت می‌کند. تضمین از نوع حقیقت است نه مجاز، چراکه در این اسلوب، واژه‎ای حذف شده و معنای محذوف و مذکور هردو ...

ساخت موضوعـی بـه فهرست موضوع‌هـای یک محمـول اطلاق می‌شود. مثلاً، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولاً ساخت موضوعی افعال پس از افزوده‌شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می‌کند، به‌گونه‌ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمۀ پایه متفاوت است. در مقالة حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تأثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمة پایه را مطالعه می‌کنیم. چ...

در این پایان نامه «صفتهای مترادف در زبانهای روسی و فارسی» بررسی شده است . کلمات مترادف در هر زبانی ویژگیهای ملی و اصالت آن زبان را منعکس می کند.بنابراین در ترجمه متون از زبانی به زبان دیگر دقت عمل ویژه ای را می طلبد. مترادفها در مقوله های مختلف زبان بطور یکسان دیده نمی شوند. غالبا صفتها، دارای مترادفهای بسیار هستند و وظیفه زیبایی سخن بعهده آنهاست. کلمات مترادف، کلماتی هستند که معانی یکسان ویا...

هدف: لکنت از شایع­ترین اختلالات گفتار و زبان است. سبب­شناسی لکنت از جنبه­های گوناگونی مانند؛ زیستی، رشدی، عاطفی، یادگیری و زبان­شناختی مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات نشان می­دهند برخی ویژگی­های زبان­شناختی مانند طول و ساختارهجایی کلمه می­تواند بسامد وقوع ناروانی در این اختلال را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر طول و ساختارهجایی شبه­ کلمه ها بر بسامد ناروانی­ها در...

در این تحقیق که یک مطالعۀ درزمانی و همزمانی است، به سبک شناسی ویژگی­های صرفی نثر تاریخ بیهقی پرداخته ایم و سپس نتایج پژوهش را با ویژگی­های صرفی نثر فارسی معاصر مقایسه کرده ایم. در مقایسه ویژگی­های صرفی نثر این دو دوره دیده می شود که زبان فارسی تحولات صرفی زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات تصریف و واژه سازی را شامل می شود که به لحاظ تصریف امکانات تصریفی زبان فارسی با گذشت زمان محدودتر شده ا...

گروه کلمه و یا ساخت جمله، تحت تأثیر ارتباط نحوی کلمات با یکدیگرند. کلمات، وقتی در کنار یکدیگر قرار می گیرند، أز لحاظ نحوی بر یکدیگر تأثیر می گذارند. در این تأثیر و رابطة درون نحوی است که می توان به سه نوع رابطه همسانی، وابستگی و دو طرفه اشاره کرد. رابطة همسانی آن است، که نقش اعضای تشکیل دهندهء جمله یا گروه کلمه، به لحاظ نحوی با یکدیگر برابر باشند. بر خلاف رابطهء همسانی، در رابطهء وابستگی نقش اع...

مقدمه: سوگیری توجه، نقش مهمی در علت شناسی و تداوم اختلالات مختلف، خصوصاً اختلال اضطراب اجتماعی دارد. آزمایه دات- پروب ابزار شناختی مناسبی برای سنجش سوگیری توجه به شمار می رود. پژوهش حاضر به معرفی و مراحل ساخت آزمایه رایانه ای دات پروب کلمه ای و بررسی روایی و اعتبار این آزمایه و کلمات مورد استفاده در آن به عنوان محرک می پردازد. روش: فهرست اولیه کلمات تهدید کننده اجتماعی از منابع موجود در ادبیات پ...

زبان های روسی و فارسی که به لحاظ رده شناختی به یک خانوادهء زبانی (شاخةزبان های هند و اروپایی) تعلق دارند، دارای یک سری مشترکات به لحاظ ساختارصرفی و نحوی اند. متمم به عنوان یکی از اجزای فرعی جمله، از موضوعات نحویاست که در هر دو زبان روسی و فارسی مورد مطالعه و بررسی قرارمی گیرد- با پذیرفتن تعریف جامعی از متمم، تحت عنوان کلمه ای که چیزی را به معنای کلمهء دیگر می افزاید و به عبارتی، معنای آن را تما...

بررسی تطبیقی کلمات اختصاری در فارسی، انگلیسی، عربی و ترکی   علی رضا قلی فامیان[1]   مریم سخنور[2]     تاریخ دریافت: 27/6/91 تاریخ تصویب: 28/7/93     چکیده یکی از فرایندهای عمده در واژه‌سازی، اختصارسازی است که در آن یک حرف یا مجموعه‌ای از حروف جایگزین یک کلمه یا عبارتی طولانی‌ می‌شود. انگیزة اصلی اختصارسازی را می‌توان اصل کم‌کوشی معرفی کرد که بر اساس آن انسان می‌کوشد با صرف کمترین انر...