تاکنون در مورد جاینام های کتیبه بیستون به عنوان مهم ترین سند هخامنشیان و تطبیق آنها با جاینام های امروزی کار اندکی صورت گرفته است. در این مقاله، برخی از مکان های نبرد بین داریوش و وه یزدات را از روی کتیبه بیستون بررسی نموده و آنها را از نظر زبان شناسی با مکان های کنونی سنجیده ایم. طبق نقشه در مسیری مشخص حرکت می کنیم که با سرزمین یئوتیا آغاز می شود و سپس به شهر رَخا می رسیم و جنگ در مرحله اول بنا...

نگارکند یکی از داده‌های مهم و پراهمیت در علم باستان‌شناسی که بخش مهمی از سنت، تاریخ، فرهنگ، تمدن و هنر پیشینیان را بازنمایی می‌کند و بیانگر مفاهیم و اندیشه‌ها، آیین‌ها و مناسک، شرح پیروزی‌ها و دستاوردها، تکنیک‌های حجاری، بازگوکنندة ظرایف هنری و تبلور اوضاع سیاسی، مذهبی، اجتماعی و همچنین روشی برای اقناع حس ماندگاری فرمانروایان است. نگارکند یکی از فراگیرترین شیوه‌های رایج در سراسر خاور نزدیک باست...

گفتارِ حاضر نتیجۀ تأملی بر دو متن، از متن های مانوی به زبان های پارسی میانه و پهلوی اشکانی (پارتی)[1] است. متنِ نخست به زبانِ پارسی میانه، تمثیلی دربارۀ گناهِ مویه و زاری، و آزاری است که دراثرِ آن به روحِ مرده می رسد. متن دوم به زبانِ پارتی، و دربارۀ رویدادی در یکی از سفرهای مانی است.  این متن که در گروه بندیِ متن های تاریخی قرار دارد، به نوعی با متنِ تمثیلیِ نخستین درارتباط است و ظاهراً شخصیت های واحدی د...

حکومت پارت به عنوان یکی از بزرگ ترین و مهم ترین تمدن های ایران در دوران تاریخی مطرح است. با وجود وسعت و اهمیت زیاد این دوره تاریخی اطلاعاتی که از آن به خصوص در زمینه معماری مذهبی وجود دارد اندک است. هرچند کاوش های علمی باستان شناسی در دوران اخیر برخی از ناشناخته های فرهنگ و هنر دوره پارت را بازگو و روشن نموده، هنوز راهی طولانی باقی مانده است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا حد امکان اطلاعات موجو...

شیوه های حفاظت و مرمت کتیبه های کاشی معرق در ایران متفاوت و حجم مرمت ها چشمگیر است. بنابراین، لازم است که برای پیش گیری از مخدوش شدن این کتیبه ها و هماهنگ سازی مرمت ها با ایده ها و معیارهای ارزشمند مطرح شده در حوزه میراث فرهنگی در سطح بین الملل، مثل حفظ اصالتمندی و یکپارچگی ، تلاش جدی صورت پذیرد. با بررسی مقوله های اصالتمندی و یکپارچگی در منشورها، قوانین بین المللی و همین طور مطالعات میدانی درب...

کتیبه حاضر یکی دیگر از گورنوشته های است که به فراوانی در منطقه کازرون یافته شده است. تاکنون حدود هفده کتیبه از این منطقه پیدا و خوانده شده است که غنای حضور زردشتیان در سه چهار قرن نخست هجری در این منطقه و نیز حضور کتابت مستمر، از دوران ساسانیان تا سده های نخستین اسلامی در ایران، را گواه است. این گورنوشته ها، همچون تمامی گورنوشته های دیگر، به الفبای متصل کتابی (پهلوی ساسانی) نوشته شده است. نام آ...

چکیده موضوع این پژوهش، تناسبات در طراحی کتیبه های ظروف سفالین نیشابور در قرون 3و4 ه.ق. می باشد. این پژوهش شامل بررسی سفالینه های کتیبه دار نیشابور و تناسبات به کاررفته در طراحی آن ها با توجه به نقش شدن برروی این ظروف سفالین است که دراین پایان نامه به بررسی تناسبات مابین کتیبه ها بااجزای دیگر پرداخته شده است. نوع پژوهش، توسعه ای، روش تحقیق کتابخانه ای، شیوه ی گردآوری اطلاعات اسنادی-تاریخی و ا...

چکیده ارزش نقش کتیبه ی نادری به قدمت، نحوه ی اجرای اثر و موقعیت جغرافیایی محل قرارگیری آن است. این اثر از جمله ی معدود آثار برجای مانده از دوران افشاری در ایران محسوب می شود و تنها کتیبه ی صخره ای از این دوره است. بستر به کارگرفته شده در ساخت این اثر بدنه های صخره ای دره ی دربند ارغون شاه در حاشیه-ی راه ارتباطی به شهر کلات نادری است که از جنس سنگ های آهکی دولومیتی تشکیل شده اند. بر طبق نتایج آ...

چکیده جمهوری داغستان به دلیل واقع شدن در حاشیه غربی دریای مازندران و فاصله جغرافیایی بسیار کم از ایران زمین هموار از دیرباز مورد توجه و علاقه ایرانیان بوده است. از دوران ساسانیان که شهر دربند در جنوب داغستان یکی از گذرگاه های مهم ایران و بیزانس را تشکیل می داده تا دوران جنگ های ایران و روس این ارتباط فرهنگی وجود داشته است. شهر کاملاً ایرانی دربند هر محقق ایرانی را مجذوب خود و اشتیاق به مرور این...

        رویارویی ایران و روم در عصر ساسانی بر اساس   کتیبه شاپور بر کعبه زردشت     سیروس نصراله‌زاده [1]     تاریخ دریافت: 25/6/90   تاریخ تصویب: 5/4/92     چکیده   مقاله حاضر درخصوص روابط و سیاست خارجی ایران و روم در زمان شاپور اول ساسانی است. این روابط سیاسی که سه جنگ بزرگ را دربرداشته، نقطه عطف بزرگی در تاریخ ساسانیان است. منبع آگاهی ما از این روابط، برمبنای منابع رومی بوده است. اما در زمان ...