هنرمندان دوره صفوی از نمادها و نشانه‌ها در آثار خود استفاده کرده‌اند که با گذشت زمان بر معانی این نمادها غباری نشسته است. در این پژوهش نقوش و کتیبه‌های رواق الله وردی‌خان و تعامل این دو عنصر با یکدیگر در حرم مطهّر رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله بازخوانی و رابطه کتیبه‌ها و مرغانی است که در لابلای نقوش اسلیمی و ختایی کاشی‌کاری این رواق به کار رفته اند. لذا سوال‌ها این است 1. مضامین کتیب...

در طی حدود نیم قرنی که از آغاز نوگرایی در نقاشی معاصر ایران می گذرد، هنرمندان نقاش تلاش کرده اند تا به طریقی خود را با تحولات جهانی هنر معاصر همگام و هماهنگ سازند. این نقاشان تحت تأثیر جریانهای موجود در هنر معاصر غرب و گذشته ی هنر ایران زمین، راه رسیدن به هنری با هویت را نه در انتخاب موضوع های مألوف یا استفاده از نگارگری قدیم، بلکه در بهره گیری از گنجینه ی هنرهای تزئینی و عامیانه و خوشنویسی فار...

در این پژوهش توجهی خاص به نقطه از منظر عرفانی و محتوایی در خوشنویسی و همچنین از بعد کاربردی آن در خط نستعلیق شده است. در این تحقیق ، تلاش شده است که جایگاه اصلی نقطه در خط نستعلیق به صورت زیبایی شناسی بررسی شود و اهمیت آن در عرصه های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. این مطالعه با این هدف انجام می شود که نقطه را از جنبه های مختلف و ابعادی فراتر از عنصر تجسمی صِرف، مورد مطالعه قرار داده و ارتباط می...

پس از آنکه اعراب با استفاده از الفبای خطوط پهلوی موفق به تهیه الفبای خطوط کوفی و نسخ قدیم شدند، بتدریج ایرانیان خطوط دیگری از قبیل ثلث، توقیع، محقق، رقاع و ریحان را بوجود آوردند و سپس دو خط دیگر ایرانی تعلیق وشکسته وضع گردید. تا اوایل قرن هشتم هجری خطوط متداول در ممالک اسلامی اقلام معروف به اقلام ششگانه بوده است و در اواسط قرن هشتم از ترکیب دو قلم توقیع و رقاع خط دیگری بوجود آمد که به تعلیق موس...

در این پایانامه ابتدا به سیر تحول خط، و خوشنویسی و اقسام آن و کاربرد خوشنویسی در کتیبه نگاری پرداخته شده؛ در فصل بعد نیز تعاریفی از نقاشی قهوه خانه، سقاخانه،سیاه مشق، نقاشیخط، خط نقاشی و خط نگاره آورده شده است. در فصل دیگر به معرفی برخی از هنرمندان پیشکسوت و معاصر در عرصه هنر نقاشیخط و کتیبه نویسی پرداخته شده؛ و بالاخره در فصل آخر برخی از تابلو های موجود در ایستگاه های مترو و دیوارنگاره های سطح...

مسجد جامع گناباد، یکی از سه مسجد باقیمانده­ی دو­ایوانی خراسان به سبک رازی و از یادگارهای عصر خوارزمشاهی است. تزیینات این مسجد، شامل آجرکاری در تزیینات هندسی، کتیبه و گچ­بری در تزیینات گیاهی است. مقاله حاضر به تببین تزیینات آجری و گچ­بری و مطالعه آرایه‌ها و تحلیل بصری کتیبه­های ایوان جنوبی مسجد پرداخته است. حروف و کلمات کتیبه‌های مسجد جامع گناباد در قالب چه ساختار و نظامی و بر چه مبنایی طراحی شد...

کتیبه حاضر از مجموعه کتیبه های مزارنوشته به خط و زبان پهلوی ساسانی است. این کتیبه در مأموریت اینجانب به سال 1382 در حوالی روستای حاجی آباد، حد فاصل میان تخت جمشید و نقش رستم، در استخر باستانی دیده شده بود. این کتیبه در ۷ سطر نوشته شده است و بر بالای آن هم دخمه یا استودانی وجود دارد که محل دفن صاحب قبر بوده است. در آغاز، تصور بر این بود که کتیبه تازه یافته شده است اما، در جست وجوهای نگارنده، مشخ...

چکیده تلفیق خط و نقاشی از دیرباز در تاریخ خط نگاری ملل مختلف مشاهده شده است. به عنوان مثال کاربرد خط در کتیبه ها و اماکن مقدس و نیز روی ظروف، مهرها و ... که از قدمت زیادی برخوردارند. این گونه آثار را می توان ریشه ی اصلی آثار خط نگاری و نقاشی خط نیز نامیده اما نقاشی خط به شکل امروزی قدمتی چهل تا پنجاه ساله دارد. در دوره ی معاصر هنرمندان با ورود تجدد به ایران، آثار خوشنویسی و نقاشی را دگرگون کرد...

در فصل اول سعی نموده ام تا خواننده را با تاریخ پیدایش و تحول خط در جهان آشنا نمایم و در این رهگذر با توجه به مطالعات تاریخی و دریافتهای شخصی منشاء پیدایش خط را در سه مقوله "نظریه اساطیری"، "نظریه دینی" و "نظریه علمی" مورد بررسی قرار دهم. فصل دوم اختصاص به بیان تاریخ و سیر تحول خط در ایران باستان دارد. در این مبحث خطوط مختلف و رایج در ایران را از عنصر هخامنشیان تا دوره ساسانیان به خوانندگان معرف...

بناهای خا ننشین گونه ای از معماری هستند که در دوره قاجار در اغلب روستاهای چهارمحا لو بختیاری ساخته شده اند. قلعه چالشتر یکی از این بناهاست که در غرب شهرستان شهرکرد قرار دارد. یکی از ویژگی های بارز این بنای خا ننشین)اعیا ن نشین( استفاده گسترده از آیات قرآنی در نماهای بیرونی و داخلی است. ساخت بناهای خا ننشین)اعیان نشین( همواره براساس عقاید مذهبی بانی و ساکنان آن ایجاد می شود و هنرمند نیز تا حد ام...