حوزه‌ معنایی با دو رویکرد درزمانی و هم‌زمانی قابل بررسی است که در بررسی درزمانی تغییراتی معنایی همچون تعمیم یا گسترش معنایی، تخصیص معنایی، مجاز، استعاره، ترفیع معنایی و تنزل معنایی مورد توجه قرار می‌گیرند. بر این اساس، پاره‌ای از واژگان قرآنی در مقایسه با دوره جاهلی دچار توسعه مفهومی و افزایش مدلول‌های خود شده‌اند و برخی دیگر مفهومی تخصصی یافته و کاهشی در مدلول‌های آنها رخ داده است. همچنین فرای...

صورت نمایی(برچسب زنی) پدیده‌ ی اجتماعی فراگیری است که در روابط انسان ها با یکدیگر تأثیر گذار بوده است. این پدیده در جهان اسلام نیز رواج داشت. برای شناسایی عوامل و شرایط زمینه ساز این پدیده و پیامدهای آن و دریافت رهنمود قرآن درباره این پدیده و آشنایی با راهکارهای مقابله با آن از دیدگاه قرآن، آیات این کتاب مقدس بررسی شد. در این تحقیق با بهره گیری از روش پیشنهادی در نظریه زمینه ای(GT) داده های قر...

چکیده: وحی یکی از مفاهیم اساسی قرآنی است که از دیر باز مورد مطالعه ی علمای اسلامی قرار گرفته است. نقطه شروع این مطالعات نیز بررسی های لغوی و کاربردی این واژه در قرآن است. از آنجا که این مفهوم همزاد با رسالت انبیاء است و کاربرد وسیعی در آیات قرآن دارد، طیف گسترده ای از نظرات لغوی، تفسیری و کلامی درباره ی این مفهوم وجود دارد و از آنجایی که وحی مفهومی قرآنی است، بررسی های قرآنی جهت ترسیم جایگاه ا...

دوفصلنامه‌ی پژوهش‌های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره‌ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات  19- 39 بینامتنیت قرآنی در اسلوب، واژگان و موسیقی کتاب «الایام» طه حسین علی سلیمی[1] پژمان ظفری[2] چکیده طه حسین نویسنده معاصر مصری، در احیای نثر عربی قدیم و پیوند دادن آن با ادب معاصر عربی نقشی برجسته ایفا نموده است. آگاهی گسترده او از میراث قدیم و به ویژه حفظ قرآن کر...

هدف از مطالعه­ی حاضر تحلیل محتوای کتاب­های درسی مطالعات اجتماعی و علوم تجربی دوره­ی راهنمایی بر اساس مؤلفه­های هوش هیجانی می­باشد. به همین منظور کتاب­های مطالعات اجتماعی و علوم سال اول، دوم و سوم با توجه به مؤلفه­های هوش هیجانی بر اساس چک­لیست دیوید گلمن که شامل 5 مؤلفه و 26 زیرمجموعه می­باشد، با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که متداول­ترین مؤلفه­ی­...

کتاب هرمنوتیک قرآنی، طبرسی و مهارت تفسیر قرآن1 اثر برویس فاج (Bruce fudge) از جملة مهم‌ترین آثار خاورشناسان دربارة تفسیر مجمع‌البیان به حساب می‌آید. بررسی کتاب نشان می‌دهد که با وجود ابتکار و تلاش نویسنده در خلق برخی مطالب، کاستی‌ها و اشکالات مهمی نیز به چشم می‌خورد. در این نوشتار، پس از معرفی اجمالی فاج و آثار وی، گزارشی از محتوای کتاب ارائه شده است و در مقام بررسی، آرای وی در دو بخش نقد محتوا...

از آغاز حضور قرآن کریم در حوز? اندیشه و فرهنگ، نقد و بلاغت نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می توان به آثار ادبی و بلاغی ای چون مجاز القرآن از ابوعبیده مَعمَر بن مثنّی و کتاب الفصاحه از ابوحاتم سجستانی و اعجاز القرآن از جاحظ بصری و نقد النثر و نقد الشعر از ابوالفَرج قُدَامة بن جعفر و کتاب الشعر و الشعراء از ابن قتیب? دینوری و کتاب الکامل از مبرّد اشاره کرد. همچنین در قرن چهارم هجری عبدالله ب...

بررسی و نقد کتاب «قرآن و پلورالیزم» اثر آقای محمد حسن قدردان قراملکی است. نویسنده کتاب، با استناد به آیات قرآن، بر انحصارگرایی پای می فشارد و نادرستی تکثرگرایی را نتیجه می گیرد. ناقد، پاسخهای نویسنده کتاب را در قبال مستندات قرآنی تکثرگرایان ناکافی می داند. از این رو، دلایل قرآنی وی را از جمله: آیه میثاق، آیه مهیمن، آیات جهان شمول، اوصاف قرآن، بشارت عهدین، فراخوانی به اسلام، اسلام شرط هدایت اهل ...

ونزبرو در کتاب مطالعات قرآنی، دو معیار سبک و کارکرد را برای گونه شناسی متون کهن تفسیری قبل از طبری ارائه کرد. او با شناسایی دوازده ابزار تفسیری و وام گیری اصطلاحاتی از آثار تفسیری یهود، تفاسیر کهن قرآن را به پنج گون? داستانی، فقهی، متنی، بلاغی و تمثیلی تقسیم کرد. وی براساس تحلیل ادبی زمان پیدایش این گونه ها، جز گون? اخیر را با همین توالی تاریخی می داند. در این مقاله ضمن مروری بر گونه شناسی و تح...