ساسانیان پارسی نژاد که وارث تمدن و هنر اشکانی و هخامنشی بودند حدود 5 قرن بر سرزمین ایران حکومت کرده و آثار بی شماری از معماری، نقش برجسته، نقاشی، پارچه بافی، ظروف، اشیای فلزی و شیشه ای، جنگ افزار و سکه های ارزشمندی به جهت نقش و نگارهای نمادین و خط نگاره های پهلوی خلق کردند که شماری از آن ها بر جای مانده است. هنر ساسانی، هنر «نوین ایرانی» است که سنت های پیشین را در خود دارد و با منظره سازی های ب...

چکیده نسخۀ کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، استنساخی از برگردان پارسی نصرالله بن عبدالحمید بن ابی المعالی معروف به نصرالله منشی است. ابتدا و انجامۀ این نسخه افتاده و هیچ اطلاعی راجع به زمان و مکان تهیۀ اثر و نیز نگارگر یا خوشنویس آن وجود ندارد؛ هر چند با توجه به ویژگی های نگارگری و خوشنویسی موجود، می توان آن را منسوب به سدۀ نهم هجری دانست. فرضیۀ نگارنده بر این اساس شکل گرفته است که ...

قلعه‌دختر فیروزآباد با عملکردهای کاخ و قلعه به‌عنوان بنایی ارزشمند از اواخر دوره اشکانی و مظهر تجلی خلاقیت‌های معمارانه‌ای است که در طول سالیان گذشته الگوی بناهای عظیمی شده است. بنابراین باید به‌عنوان سند تکامل تاریخ معماری ایران به‌درستی شناخته شود که در این مقاله به نقد ساختارگرایانه آن پرداخته خواهد شد. پرسش‌های جهت‌دهنده تحقیق پیرامون تحلیل و یافتن نسبت رابطه و کشف راهکارهای معمارانه به‌کار...

چکیده    کاشی­های نقش برجسته تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از کاشی­های دوره قاجار را تشکیل می­دهد که تعدادی بسیاری از این کاشی­ها در سرسرای تالار اصلی کاخ موزه گلستان به کار رفته است. مطالعه و بررسی این آثار، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به هنر دوره قاجار می­باشد. همچنین پدیده تصویرگری در کاشی­های نقش برجسته قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره وابسته است. در این مقاله، به ت...

چکیده نسخۀ کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، استنساخی از برگردان پارسی نصرالله بن عبدالحمید بن ابی المعالی معروف به نصرالله منشی است. ابتدا و انجامۀ این نسخه افتاده و هیچ اطلاعی راجع به زمان و مکان تهیۀ اثر و نیز نگارگر یا خوشنویس آن وجود ندارد؛ هر چند با توجه به ویژگی‌های نگارگری و خوشنویسی موجود، می‌توان آن را منسوب به سدۀ نهم هجری دانست. فرضیۀ نگارنده بر این اساس شکل گرفته است که ...

ساسانیان پارسی‌نژاد که وارث تمدن و هنر اشکانی و هخامنشی بودند حدود 5 قرن بر سرزمین ایران حکومت کرده و آثار بی‌شماری از معماری، نقش‌برجسته، نقاشی، پارچه‌بافی، ظروف، اشیای فلزی و شیشه‌ای، جنگ‌افزار و سکه‌های ارزشمندی به‌جهت نقش و نگارهای نمادین و خط‌نگاره‌های‌ پهلوی خلق کردند که شماری از آن‌ها بر‌جای مانده است. هنر ساسانی، هنر «نوین ایرانی» است که سنت‌های پیشین را در خود دارد و با منظره‌سازی‌های ...

در آخرین صفحه‌های نسخه چاپ سنگی خمسه نظامی- که از سال 1264 هـ. ق به‌جا مانده است و در کتابخانه ملّی تهران نگهداری می‌شود- نگاره‌ای تحسین‌شدنی از میرزا علی‌قلی خویی، استاد چاپ سنگی دوره ناصری، وجود دارد. این نگاره که «چاپخانه» نام دارد، مراحل آماده‌ کردن کتاب را از ابتدا تا آخرین مرحله که چاپ سنگی آن است، به ‌طور مفصّل نشان می‌دهد. این نگاره، از نظر ساختار بصری، بیان محتوایی و ترکیب‌بندی خطی، به ن...

روابط هنری ایران و اروپا در قرن 11ه.ق/17م به دنبال برقراری روابط سیاسی و تجاری میان سلاطین صفویه به ویژه، شاه عباس اول و کشورهای اروپایی از جمله امپراتوری هابسبورگ به اوج خود رسید. از این رو هیأت های سیاسی و تجاری بین این دو امپراتوری به منظور عقد قراردادهای سیاسی و تجاری به آمد و شد پرداختند. از رویدادهای دیگر قرن11ه.ق/ 17م آمدن سیاحان اروپایی به ایران عصر صفوی بود که با نوشتن گزارش هایی در مو...

یکی از مکان‌های مهم در مجموعۀ تاریخی تخت‎جمشید، کاخ تچر است. از دیدنی‌های این کاخ، تعدادی کتیبه است که به پادشاهان، ‌امیران و حاکمان معروف، از پیش از اسلام تا دورۀ قاجاریه تعلّق‎دارد. از جملۀ این کتیبه‌ها، دو کتیبۀ عضدالدولۀ دیلمی است. عضدالدوله در یکی از کتیبه‎های خود به بیان واقعۀ حملۀ ابن‎ماکان به اصفهان و لشکرکشی به اصفهان برای دفع او می‌پردازد و کتیبۀ دوم از خوانده‎شدن کتیبۀ ساسانی توسط دو ...