این مقاله با هدف بررسی روابط تهران و مسکو در دو دهه کنونی و نگاه دو دولت به یکدیگر، همکاری های آنها را در عرصه های اقتصادی، فنی، نظامی، منطقه ای و بین المللی و سرانجام، سفر پوتین به تهران به عنوان نقطه اوج تعاملات می پردازد. مطالب مورد مطالعه این نوشته نشان می دهد که روابط دو دولت ایران و روسیه در دوره پساهمسایگی، به دلیل درک دو طرف از وضعیت ژئوپلتیک  نوین و نیز مجموعه ای از نیازهای داخلی متقاب...

ایران و روسیه در دوره پس از جنگ سرد، با درک وضعیت ژئوپلتیک، نیازهای داخلی متقابل و نیازهای محیط پیرامونی خود بستر مناسبی را برای همکاری پیدا کرده‌اند، اما هنوز ‌چنانکه باید، گسترش نیافته است. با توجه به وضعیت جغرافیایی و منافع ملی دو کشور، یکی از زمینه‌های مناسب برای توسعه همکاری‏ها میان ایران و روسیه، تعاملات در زمینه تأمین نیازهای امنیتی است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی رو...

جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی و ژئواستراتژیک خود در چهارراه آسیای مرکزی، غرب و جنوب آسیا، با ظرفیت‌ها و امکانات ویژه‌ زیرساختی و مواصلاتی، هدف کلان خود را در داخل، جهش اقتصادی از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی قرار داده و در سطح منطقه نیز خواهان ثبات، امنیت و توسعه مناطق پیرامونی خود است. در عین‌حال، جمهوری خلق چین طرحی را با نام «ابتکار کمربند- راه» به‌عنوان یک طرح فراگیر م...

امروزه نقش عوامل ژئوپلتیک در همگرایی و واگرایی کشورها و تحلیل گروه‌بندی‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای بر کسی پوشیده نیست. از این منظر ژئوپلتیک توانسته است الگوهای جدیدی از رقابت، منازعه، همکاری، واگرایی و همگرایی را در سطوح مختلف ترسیم نماید. شورای همکاری خلیج‌فارس که یک نمونه از این گروه‌بندی‌ها می‌باشد از ابتدای تأسیس در سال 1981 به‌رغم وجود بسترهای همگرا مانند علائق دینی و فرهنگی مشترک و وابستگی‌...

این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی واکاوی تحولات بحرین و تبیین چالش ها و فرصت های پیش روی امنیت ملی ایران سامان یافته است. بدین منظور پژوهش حاضر تلاش می کند تا با الگوگیری از رویکرد ترکیبی رهیافت سوم لی نور جی مارتین در مطالعه امنیت ملی کشورهای خاورمیانه و با در نظر گرفتن پنج متغیر مستقل دخیل در این رویکرد (ترکیبی از متغیر های نظامی و غیرنظامی)، به تاثیر تحولات بحرین بر امنیت و جایگاه منط...

از بدو پیروزی انقلاب، روابط جمهوری اسلامی ایران واتحادیه اروپا با فراز ونشیب های فراوانی مواجه بوده است. این فراز و نشیب ها از تنش های مضمن در روابط دوجانبه نشات گرفته است. در طول این مدت دولتهای مختلف بر اساس گفتمان های واقع بینانه و آرمان گرایانه جهت گیری سیاست خارجی خود را با اتحادیه اروپا تنظیم کرده اند. یکی از ویژگیهای اصلی در سیاست خارجی ایران تلاش مداوم برای ایجاد توازن بین قدرت های بزرگ...

اصولاً کشورها از همان ابتدا با تهدیدات امنیتی مختلفی روبرو بوده اند که این تهدیدات ناشی از محیط راهبردی و سیستم بین المللی آنها می باشد. در این میان یکی از ویژگی های سیستم بین الملل که بر شکل گیری چنین تهدیداتی تأثیرگذار بوده و در نتیجه بر نوع سیستم دفاع آن موثر گردیده است چرخه راهبردی موجود در آن می باشد که این چرخه با ویژگی های خاص خود عملاً نوع سیستم دفاع راهبردی کشورها را تعیین می نماید در ای...

اگر چه منطقه قفقاز از دیرباز مورد توجه دولتمردان ایرانی بوده است، اما در این میان آذربایجان به خاطرموقعیت ژئوپلتیک خاصش از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. نویسنده دراین نوشتار باتأکید برروی روندهای جاری در این منطقه سعی دربازشناسی کانونهای امنیتی فعال در منطقه دارد و اینکه غفلت جمهوری اسلامی خواهدگرفت؟ ایران از این روندها چگونه می تواند تأثیرات منفی ای را برای امنیت ملی ایران در پی داشته باشد. ...

جریان بین المللی مهاجرت امروزه فضای ژئوپلتیک جهانی را با تحولات زیادی مواجه کرده است. از یک طرف دولت ـ ملت ها در راستای کنترل و مدیریت جریان مافیایی جهانی مهاجرت تلاش می کنند؛ از طرف دیگر نیز مهاجرت همان نیروهای ملی زدا و فراقلمروگرایی است که به مرزها، سرزمین، قوانین، حاکمیت، امنیت و اقتدار کشورها احترام نمی گذارد. این مقاله بیان می کند که جهان پیش روی ما از تعادل و ایزوستازی[1] بین این دو نیرو...

پس از سال 2003 میلادی حوزه خلیج فارس شاهد تعارضات ژئوپلتیک و رقابت جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عرب این منطقه به‌ویژه بین ایران و عربستان سعودی بوده است. اکثر تحلیل‌گران و متخصصان مسائل خاورمیانه، تعارض میان این کشورها را از منظر سیاسی و راهبردی مورد بررسی قرار می‌دهند، این در حالی است که ابعاد اقتصادی مسئله نادیده انگاشته می‌شود. این مقاله تلاش دارد تعارض‌‌های میان ایران و کشورهای عرب حوزه خل...